Column: Hoe vrij ben jij?
Vandaag is het 5 mei en de kans is groot dat jij ergens op een bevrijdingsfestival viert dat het vandaag 73 jaar geleden is dat de Duitse bezetters in ons land capituleerden en wij derhalve weer een vrij land werden. We staan dus stil bij vrijheid, democratie en mensenrechten. Fijn hé, die vrijheid?
Je woont in Nederland en dat betekent dus dat je opgroeit in een land waar geen oorlog is. Maar wat versta je onder vrijheid? Volgens Van Dale gaat vrijheid over het kunnen doen en laten wat je wilt. Doen waar je zin in hebt, vooral. Maar dat klinkt mij een beetje gek in de oren. Ik vind namelijk dat ik best veel vrijheid heb, maar ik moet wel werken, de huur betalen én er zijn regels waaraan iedereen zich moet houden. Ook ik. In de sociologie wordt bij vrijheid óók geacht dat je kunt doen en laten wat je wilt. Met de toevoeging dat de ander dit ook moet kunnen…
Picture this: ik kom midden in de nacht de kroeg uit. Ik heb bier gedronken alsof ik een bodemloze put ben (wat soms best een realistisch beeld is) en als ik buiten kom, merk ik dat het regent. Dat merk ik, omdat ik met mijn sandalen in een plas ben gaan staan en ik natte voeten heb. Echt last hiervan heb ik niet. In plaats van dat ik haast maak om naar huis te gaan, begin ik met mijn dronken hoofd aan een loeivalse vertolking van It’s raining men. Geen schaamte. Dit is vrijheid! Maar terwijl ik in de zoektocht naar een fijne, vette kapsalon het complete repertoire van Meatloaf er ook nog even uitgooi, hebben andere mensen ongetwijfeld last van mij. Dus met mijn vrijheid, val ik anderen lastig. Hoe kan ik dan vrij zijn?
Vrijheid en de grondwet
Heb je de grondwet wel eens gelezen? Vast niet. Ik wel (lees: doorgekeken) en in artikel 1 staat beschreven dat we allemaal gelijk zijn, ongeacht geslacht, ras, levensovertuiging of politieke voorkeur. In artikel 6 staat dat iedereen het recht heeft om zijn godsdienst vrij te belijden. In artikel 7 kun je lezen dat je mag zeggen wat je wilt, vrijheid van meningsuiting dus, en in artikel 9 staat dat je dit ook op straat mag doen. En dat je hier nog bescherming voor kunt krijgen ook. Als ik bovenstaande lees bekruipt mij vooral het gevoel dat ik vrijheid maar een ontzettend ingewikkeld thema vind.
Maar wat is vrijheid dan wel? Als ik zo eens om mij heen kijk dan denk ik dat vrijheid voor mij vooral is dat je elkaar respecteert. Dat er ruimte is voor de ander om leuk te vinden wat hij leuk vindt. Dat het oké is dat ik van Go Ahead Eagles houd en jij van PEC Zwolle. Dat het prima is dat ik VVD stem en jij GroenLinks of ChristenUnie. Dat het helemaal niet tussen ons in hoeft te staan dat ik atheïst ben en jij moslim, of christen. Dat het land waar jij vandaan komt niets te maken heeft met wie jij bent als persoon. Dat onze culturele verschillen niet hoeven te betekenen dat het tussen ons allemaal niet gaat lukken of nog erger, dat we daar zelfs oorlog over moeten gaan voeren.
Oorlog & vrede
73 jaar geleden capituleerden de Duitsers. Om dit te bewerkstelligen hebben heel veel mensen keihard gevochten en er zo voor gezorgd dat jij vandaag de dag in een vrij land leeft. Dat jij kunt doen en laten wat je wilt. Ik vraag me af, soms, hoe het mogelijk is dat wij vandaag de dag onverschillig kunnen kijken naar mensen voor wie dit niet vanzelfsprekend is. Voor een ieder die worstelt met vrijheid, met het gevoel van vrij zijn. Vandaag is het 5 mei 2018. Misschien ben je wel naar een bevrijdingsfestival. Denk, terwijl jij een biertje of wijntje achterover slaat, hier nog even aan. Vrijheid moet je delen, júíst nu!
Lidy Uiterwijk Winkel is redacteur bij Dienst Marketing en Communicatie. Ze schrijft privé ook regelmatig en kan enorm blij worden van een goed verhaal. Naast schrijven doet ze in haar vrije tijd veel aan voetbal (zelf, maar ook wedstrijden bezoeken), gaat ze graag weekendjes weg en kun je haar wakker maken voor een dag op het strand. Mits het weer een beetje meewerkt, natuurlijk!