Als je studeert en mantelzorger bent: Emma over het Saxion-platform voor studenten

Het leven van Emma veranderde in 2006 toen haar broer, destijds vier jaar oud, leukemie kreeg. Een hersenontsteking, amper een jaar later, zorgde ervoor dat hij niet meer kon praten en lopen. Emma en haar ouders woonden in die periode in het Universitair Medisch Centrum in Groningen. Daarna was het gezin in verschillende samenstellingen aanwezig in revalidatiecentra in Enschede en Tilburg. Om dicht bij hem te kunnen zijn. Inmiddels woont Emma weer thuis in Epe, maar neemt de zorg voor haar broer nog steeds een belangrijke plaats in haar leven in.

Tien-nul

“Als gezin zorgen we intensief voor hem. Mijn broer gaat wel naar school, maar hij kan in een thuissituatie nooit alleen zijn,” vertelt Emma. Vorig jaar september startte ze als pabo-student bij Saxion en merkte ze dat het niet altijd goed lukte haar studie met haar thuissituatie te combineren. Ook viel het haar op dat de situatie van studenten, die mantelzorger zijn, niet altijd goed werd begrepen of ingeschat. “Niet uit onwil, maar vooral uit onbekendheid. Er werd gezegd: als je vastloopt, geef het aan, dan kijken we wat er aan gedaan kan worden. Dat was goed bedoeld, maar eigenlijk stond ik vanaf de start van mijn studie al met tien-nul achter, doordat ik minder tijd te besteden had. Toen vrienden zeiden dat ik nooit meer beschikbaar was voor leuke dingen, ging er een belletje rinkelen dat er iets niet klopte. Ik probeerde namelijk alles toch altijd af te krijgen.”

Idee voor een mantelzorgplatform

In Trouw las Emma afgelopen zomer een opiniestuk over de vaak nog onderbelichte positie van jonge mantelzorgers. Ze deelde het op Twitter en legde de link met Saxion. Dat zorgde ervoor dat Emma’s situatie onder de aandacht van Mariska Ansink en haar collega-decanen van het Studiesuccescentrum (SSC) werd gebracht. Er volgden gesprekken en er ontstond een idee om een Saxion-platform op te richten voor studenten die mantelzorger zijn.

Bijzondere doelgroepen extra ruimte geven

Mariska: “Natuurlijk weten we als decanen dat er jonge mensen zijn, die als mantelzorger voor een familielid zorgen, maar het verhaal van Emma was zo concreet. Het maakte ons duidelijk dat we binnen Saxion veel meer voor deze bijzondere groep studenten kunnen doen. Als iemand zelf ziek is, of bijvoorbeeld in een topsportprogramma zit, is het gangbaar dat hij of zij naar een decaan wordt verwezen. Er zijn landelijke mogelijkheden en regelingen om studenten extra ruimte en aanvullende studiefinanciering te geven. Vanuit het SSC waren we vorig jaar, achter de schermen, al bezig om te kijken welke voorzieningen we konden gebruiken om andere bijzondere doelgroepen binnen Saxion extra ruimte te geven. Maar we kunnen daarnaast nog een slag maken om studenten als Emma sneller in beeld te krijgen en ondersteuning te bieden. Daarom is het goed dat we nu samen kijken naar wat we concreet kunnen doen.”

Ervaringen uitwisselen en steun bieden

Het mantelzorgplatform voor Saxion-studenten gaat er komen, als het aan Mariska en Emma ligt: “We denken nu aan een online platform, met vier bijeenkomsten per jaar,” aldus Mariska. “Het is gericht op het onderling in contact brengen van studenten met een mantelzorgtaak, het uitwisselen van ervaringen en het bieden van steun. Ook is er aandacht voor voorlichting. Bijvoorbeeld met themabijeenkomsten, waarbij een studentenpsycholoog aansluit, of studieloopbaanbegeleiders en docenten mee kunnen luisteren en denken. Ik denk dat iedereen van goede wil is, maar dat deze groep studenten nog vaak onder de radar blijft. Ze zijn de harde werkers, die studie en zorg vaak in stilte proberen te combineren.”

Studenten in beeld houden

Volgens Mariska geldt dat ook voor de studenten die als vluchteling met hun gezin naar Nederland zijn gekomen. Zij worden vaak ook extra belast door met een zieke ouder, als tolk, mee naar de arts moeten, vertelt ze: “Het zijn studenten die het extra zwaar hebben en die we beslist in beeld willen krijgen en houden. We hopen dat het platform daar aan bij gaat dragen. We kijken ook naar wat we kunnen leren van de landelijke instanties en initiatieven voor jonge mantelzorgers. Net als naar hoe we elkaar als mbo’s of hbo’s kunnen inspireren.” Zoeken naar flexibele oplossingen: daar moet volgens Mariska de focus op liggen. Bijvoorbeeld door te kijken naar aanpassingen in het studiecontract, of naar de aanwezigheidsplicht in relatie tot de mogelijkheid om online lessen te volgen, danwel terug te kijken. Niet alleen voor mantelzorgers, maar ook voor andere studenten die een specifieke ondersteuningsvraag hebben: “We doen dat al voor studenten met een functiebeperking, maar het is goed om je af te blijven vragen: om welke studenten gaat het nog meer?” 

Onbekendheid doorbreken

Emma is blij met de ontwikkelingen. “Ik merk ook dat er nog zoveel onbekendheid over onze positie als mantelzorgers is. Mensen denken soms dat we door familieleden verplicht worden om zorgtaken te vervullen. Dat is in mijn geval niet zo. Ik doe het omdat ik het belangrijk vind om er voor mijn broer te zijn. En dat geldt voor zoveel jonge mensen die zorgen voor een ouder, een tante of een opa. Ik wil andere studenten vooral meegeven dat het helpt om te vertellen over hun positie als mantelzorger. Het zorgt voor meer begrip en ondersteuning. Ik hoop dat er door dit netwerk ook meer onderlinge contacten tussen studerende mantelzorgers binnen Saxion ontstaan. Voor wie je ook zorgt, houd daarover niet je mond. Het gaat er ook om dat je fijn kunt blijven studeren. Ongeacht je thuissituatie.”

Heb je ideeën of wil je je aansluiten bij het Saxion Mantelzorgplatform, neem dan contact op met Emma van der Heijden via [email protected] of decaan Mariska Ansink via [email protected].