Digital Competence Center: Saxion leidt landelijk project rond professionalisering research support

Nu praktijkgericht onderzoek in het hbo een grote vlucht neemt, kan onderzoeksondersteuning (ook wel: research support) niet achterblijven. Dat inzicht ontstond enkele jaren geleden bij Saxion al, waarna de Saxion Research and Graduate School en Saxion Research Services binnen de hogeschool werden opgericht. Om onderzoekers en hun lectoraten zo goed mogelijk te ondersteunen, verenigden specialisten zich binnen Saxion. Bijvoorbeeld op het gebied van research data management (RDM), auteursrechten, subsidiemanagement, kwaliteitszorg of juridische ondersteuning. Ook landelijk tuigen hbo’s hun research support-afdelingen steeds verder op. Ieder binnen de mogelijkheden en ambities van de eigen organisatie. Om deze ontwikkeling beter te stroomlijnen en te professionaliseren is Saxion penvoerder bij het NWO-project dat moet leiden tot  een landelijk Digital Competence Center.

Zestien getekende samenwerkingsovereenkomsten

“Aanvankelijk vroeg NWO de universiteiten en medische centra een projectvoorstel te doen, maar vanuit de landelijke kerngroep die al werkte aan de Versterkingsagenda voor onderzoek in het hbo, hebben we onderzocht hoe we als hbo-instellingen juist op deze vraag in konden springen,” vertelt Sarah Coombs. “Dat balletje is heel snel gaan rollen. Op 1 december konden we van start, met zestien getekende samenwerkingsovereenkomsten vanuit de Colleges van Bestuur van de participerende hbo’s onder de arm. We zijn daar enorm blij mee.”

Vraagstukken rond onderzoeksondersteuning landelijk in kaart brengen

Silvia Kempers, als BIM’er (Business Information Manager) werkzaam bij Saxion, is de komende twee jaar landelijk projectleider. “We hebben te maken met een voorhoede, een middenmoot en een achterhoede als het gaat om onderzoeksondersteuning in hbo-land. Het is belangrijk dat we toewerken naar een Digital Competence Center waar door alle partijen kennis gehaald en gebracht kan worden. In zes werkpakketten gaan we vraagstukken rond onderzoeksondersteuning landelijk in kaart brengen en handen en voeten geven. Heel concreet. Bijvoorbeeld over het FAIR maken van data. Dat is een vraag waar alle hogescholen mee worstelen. Hoe pak je zoiets aan, welke eisen worden er aan je onderzoeksdata gesteld en welke richtlijnen stel je met elkaar op om je data FAIR te maken en in te richten?” Vragen die ook meespelen bij de gedragscode rond onderzoek, vult Coombs aan.

Datastewards

Een ander vraagstuk richt zich op het opleiden en inzetten van datastewards, een functie die binnen Saxion al enkele jaren door medewerkers van Saxion Bibliotheek vervuld wordt. Ook dat nieuwe specialisme vraagt landelijk om afstemming: welke eisen stellen hogescholen aan een datasteward? “Ook die vragen leven landelijk,” zegt Kempers. “Net als het omgaan met datamanagementplannen. Welk format hanteer je, hoe vul je zo’n plan goed en volgens de regels in bij het starten van een onderzoek?” Andere werkpakketten uit het tweejarige project richten zich op de inrichting van het ICT-landschap, maar ook op communicatie over onderzoeksondersteuning.

Praktische oplossingen

Een brede scope, zo luidt de conclusie. Dat beaamt Kempers, al wil ze vooral oog houden voor praktische oplossingen: “Er is zoveel te doen, te ontwikkelen en af te stemmen op het gebied van research support, dat we het niet te breed, maar wel breed genoeg moeten maken. We hopen dat er straks iets staat dat voor iedereen interessant en toepasbaar is.”

Landelijke Research Hub

Volgens Sarah Coombs zou het mooi zijn als het Digital Competence Center na de projectperiode uitgroeit tot een landelijke Research Hub die continu beleid en tools ontwikkelt om onderzoeksondersteuning in het hbo te faciliteren. Daar wordt de komende twee jaar dan ook naar toegewerkt. Wat enkele jaren geleden binnen enkele hbo-instellingen, waaronder Saxion door enthousiastelingen en experts werd gestart, moet nu een breed, landelijk begrip worden. Een plek waar alle expertise rond onderzoeksondersteuning gebracht en gehaald kan worden. De tijd is rijp, de urgentie is er ook.

Hard nodig

Over die urgentie zegt Silvia Kempers: “In mijn kennismakingsgesprekken met alle hbo’s merk ik niet alleen hoe enthousiast iedereen is, maar ook hoe hard dit initiatief nodig is. We kunnen elkaar op onderdelen blijven bevragen, maar het is beter om centraal iets goeds neer te zetten. De afgelopen jaren zijn bij een aantal hbo-instellingen specialisten opgestaan die, vaak als éénpitter of met enkele collega’s met een onderwerp als research datamanagement aan de slag zijn gegaan. Ook landelijk staken deze mensen hun nek uit. Niet alleen Sarah, maar bijvoorbeeld ook onze collega Renate Mattiszik die als data librarian aan Saxion Bibliotheek en Saxion Research Services verbonden is. Het mag natuurlijk niet alleen af blijven hangen van deze specialisten. We gaan onderzoeksondersteuning nu op landelijk niveau uitbouwen en waarborgen. We hebben de wind nu mee.”

Vliegwiel voor alle hbo's

Concluderend maakt praktijktijkgericht onderzoek een enorme ontwikkeling door. Het Digital Competence Center loopt daar nu als ontwikkeling in mee. “Het Digital Competence Center is nodig om onder andere het Nationaal Platform Praktijkgericht Onderzoek echt tot een succes te maken,” besluit Coombs. “Onderzoekers hebben deze ondersteuning nodig en ze verdienen het ook om goed gefaciliteerd te worden. Praktijkgericht onderzoek maakt een enorme professionaliseringsslag door. Daar is dit een wezenlijk onderdeel van. Misschien zelfs wel een voorwaarde. Het Digital Competence Center moet voor alle hbo’s straks een vliegwiel worden, waar elke hbo-instelling op zijn eigen niveau van profiteert. Wie in de voorhoede zit, kan verder professionaliseren. Wat bij research support nog opgebouwd moet worden, krijgt ondersteuning om een stevige start te maken.”