Actieve samenwerking tussen lectoraat en onderwijs
Vanuit de opleidingen Bouwkunde en Civiele Techniek vinden we het belangrijk continu de koppeling te zoeken met het werkveld en de verschillende lectoraten binnen Saxion. Het lectoraat Sustainable Areas and Soil Transitions (SAST) is daarbij een belangrijke speler voor ons. Binnen verschillende modulen en op verschillende thema’s werken we, als opleidingen, samen met het lectoraat. Zo is het lectoraat betrokken bij de vormgeving van ons nieuwe onderwijs en is het lectoraat bij verschillende modulen opdrachtgever voor praktijkgericht onderzoek dat studenten uitvoeren.
Debby Slag, Ronald Frederiks, Bouwkunde en Civiele Techniek, Hogeschool Saxion
Circulair bouwen
Onze grondstoffen raken almaar verder uitgeput en als een van de grootste grondstofverbruikers, maar ook afvalproducenten, wordt het tijd dat de bouwsector op zoek gaat naar alternatieve oplossingen1. waarbij we minder gebruik maken van maagdelijke grondstoffen, maar steeds meer gebruik gaan maken van duurzame en circulaire materialen. In de ideale toekomst bestaat er geen afval meer, maar zijn materiaalstromen duurzaam gesloten.
Dit is geen gemakkelijke opgave. Uit onderzoeken van studenten van de opleiding Bouwkunde, studievariant Bouwtechnische Bedrijfskunde, is bijvoorbeeld gebleken dat vele gemeenten nog zoeken naar een passende aanpak om circulair bouwen te stimuleren dan wel te verplichten. Veelal ontbreekt het hen aan de juiste kennis om hierop goed beleid te schrijven en dit ook op een juiste en haalbare wijze tot uitvoer te brengen. Daarnaast lopen bedrijven er regelmatig tegenaan dat o.a. de huidige wet- en regelgeving hen belemmert in het maken van echt circulaire keuzes. Opdrachtgevers hebben regelmatig wel de wil om circulair te bouwen, maar het kostenplaatje dat hiermee gepaard gaat, zorgt ervoor dat zij vaak toch weer voor een bekende, veelal niet circulaire, oplossing kiezen.
Dit is een kleine greep uit de resultaten van de onderzoeken, die onze studenten de afgelopen jaren voor het lectoraat SAST hebben uitgevoerd. Onderzoeken waarbij studenten binnen verschillende gemeenten hebben gekeken naar de stand van zaken als het gaat om circulair bouwen. Zij hebben daarbij onderzoek gedaan binnen de gemeenten zelf, maar ook binnen bedrijven die binnen de betreffende gemeenten gevestigd zijn, van bedrijven in de achterhoede tot en met koplopers.
Door middel van deze onderzoeken hebben studenten allereerst meer kennis opgedaan over circulair bouwen, maar daarnaast ook een goed beeld gekregen van de problemen, waar het werkveld tegenaan loopt. Waardevolle kennis die zij meenemen en waar zij mee aan de slag kunnen. De student van nu is de werknemer die de komende jaren een belangrijke rol zal spelen in de transitie naar een circulaire economie.
Marktonderzoek
Het lectoraat SAST is ook regelmatig opdrachtgever binnen de module Marktonderzoek, waarbij studenten van de opleiding Bouwkunde, studievariant Bouwtechnische Bedrijfskunde, onderzoek doen voor een marktpartij en/of een lectoraat. Voor het lectoraat SAST hebben zij de afgelopen jaren onder ander onderzoek gedaan naar ondergrondse energieopslag en het herstel van historische kademuren.
Praktijkproject
Binnen de opleiding Civiele techniek voeren tweedejaars studenten praktijkprojecten uit. Regelmatig werken ze hier aan opdrachten vanuit het lectoraat SAST. De afgelopen jaren hebben studenten onder andere gewerkt (of werk nog aan) praktijkprojecten over de volgende onderwerpen:
- Klimaatplein (diverse projecten);
- Infiltratie;
- Watermanagement in Panama;
- Watermanagement in Peru;
- Herstel van historische kademuren.
Aan het onderwerp ‘herstel van historische kademuren’ hebben ook twee afstudeergroepen met internationale studenten gewerkt. Dit onderwerp blijkt dusdanig urgent te zijn, dat dit een vaste plek zal krijgen in ons nieuwe curriculum.
Interreg-project ‘Energie Booster’
Eveneens een mooi voorbeeld van samenwerken tussen de opleidingen Bouwkunde en Civiele techniek en het lectoraat SAST, alsmede twee andere lectoraten, is het Interreg-project ‘Energie Booster’. Dit project richt zich op het toepassen van duurzame energietechnieken in gebouwen. De verschillende partners (Handwerkskammer Münster, Saxion, ROC van Twente, Graafschapcollege en Handwerkskammer Osnabrück-Emsland-Grafschaft Bentheim) ontwikkelen cursussen vóór en geven vervolgens deze cursussen áán vakmensen in de installatietechniek. Hierbij moet worden gedacht aan onderwerpen, zoals warmtepompen, warmtenetten, energiemonitoring, energiemanagement en energieopslag e.d..
Ontwikkeling nieuw onderwijs
De opleidingen Bouwkunde en Civiele techniek ontwerpen en geven momenteel vorm aan een nieuw curriculum. Onder andere het lectoraat SAST wordt hier nauw bij betrokken. Enerzijds door onderwerpen in te brengen die belangrijk zijn, zoals het hiervoor beschreven thema ‘herstel van historische kademuren’. Anderzijds door een rol te spelen in het toekomstige onderwijs. In het nieuwe onderwijs zullen beide opleidingen bijvoorbeeld praktijkprojecten uitvoeren, zullen de onderzoekslijnen van het lectoraat terug te vinden zijn en zal het lectoraat weer regelmatig optreden als opdrachtgever!
1) https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2019/45/meeste-afval-en-hergebruik-materialen-in-bouwsector
