Talentontwikkeling, loopbaanbegeleiding en reflectie binnen de technische opleidingen

Op de arbeidsmarkt is steeds meer behoefte aan bredere professionele vaardigheden (soft-skills), naast gedegen kennis van het technische vakgebied. Het ontwikkelen van 'hogere orde vaardigheden', zoals reflectie, zijn daarvoor belangrijk.

Echter, de implementatie van deze vaardigheden in het onderwijs wordt als moeilijk ervaren. Daarnaast zien we dat talent- en loopbaanontwikkeling van studenten steeds belangrijker wordt in het kader van een leven lang leren, maar ook om afgestudeerden te behouden voor de technische sector. De 'talige' manier waarop loopbaanbegeleiding en talentontwikkeling in de vorm van reflectie nu vaak vorm krijgt in het onderwijs, lijkt alleen niet goed aan te sluiten bij de doelgroep van technische studenten, docenten en studieloopbaanbegeleiders.

Pabo-studente in het studielandschap - lerarenopleiding basisonderwijs studie Saxion

Het doel van dit onderzoek was om een ontwerp op te leveren van één of meerdere interventies die ingezet zouden kunnen worden binnen de technische hbo-opleidingen.

Het doel van dit onderzoek was om een ontwerp op te leveren van één of meerdere interventies die ingezet zouden kunnen worden binnen de technische hbo-opleidingen. Deze ontwerpen hebben als doel de talentontwikkeling en loopbaanbegeleiding (waarin reflectie een belangrijk onderdeel is) van studenten te verbeteren.  

Uit het onderzoek is gebleken dat op vier niveaus vervolginterventies ontwikkeld dienen te worden om beter aan te sluiten bij de behoeften en context van de technische opleidingen, docenten en studenten:

  • Visie en doelbepaling: een aantal deelnemende opleidingen heeft nog niet scherp wat zij onder talentontwikkeling, loopbaanbegeleiding en reflectie verstaat. Het zou daarom goed zijn als teams (of academies) in kaart brengen welke visie en doelen men voor ogen heeft ten aanzien van deze thema's, zodat op basis daarvan verder beleid en curriculum ontwikkeld kunnen worden. 
  • Curriculumniveau: punten die op curriculumniveau aandacht verdienen zijn onder andere het ontwikkelen van een doorlopende leerlijn, waarbij nagedacht wordt op welk niveau welke vormen van reflectie waar in de opleiding aan bod komen. Het is hierbij van belang dat reflectie duidelijker gericht wordt op betekenisvolle praktijkopdrachten/ervaringen, waarbij er ruimte is voor reflectie op talenten en loopbaanambities. 
  • Begeleidingsniveau: verstevig de begeleiding bij het reflecteren en leren reflecteren (zowel individueel als in groepjes) en kijk goed naar de belangrijke rol van de docent als coach hierin. Zorg daarbij voor persoonlijkere en betere feedback op reflectieactiviteiten van studenten en zet daarbij meer in op reflectievragen die gericht zijn op talenten en loopbaanambities.
  • Professionaliseringsniveau: docenten vragen veel om conrete handvatten om studenten te begeleiden. Het is daarom van belang om mogelijkheden tot professionalisering in te richten, bijvoorbeeld door intervisie onderling. Laat docenten experimenteren met nieuwe vormen van talent- en loopbaangerichte begeleiding en laat hen daarop reflecteren. 

Klik hier voor meer informatie over dit project.