Vandaag is het exact veertig jaar geleden dat John Lennon, vooral bekend van succesformatie The Beatles, werd vermoord in New York. Anne Hurenkamp (op de foto tweede van rechts), werkzaam bij de Dienst Marketing & Communicatie en Saxion Bibliotheek is groot liefhebber van The Beatles en maakte voor NPO Radio 5 een podcast over de laatste dagen van de muzikant. “Het was bijzonder om, veertig jaar na alle gebeurtenissen, juist in deze periode zo intensief met dit onderwerp bezig te zijn.”
Hoi Anne, hoe is je fascinatie voor The Beatles precies ontstaan?
“Dat komt door mijn vader. Ik weet nog goed dat hij de autoradio harder zette op de klanken van het Beatles-nummer Eleanor Rigby en zei: ‘Dit is een heel bijzonder liedje, luister ook goed naar de tekst.’ Die kon ik nog nauwelijks begrijpen, want ik was erg jong. Niet lang daarna kwam hij thuis met een lp met twintig grote Beatleshits. Ik heb dat album eindeloos, zittend voor de platenspeler, gedraaid. Hoe oud was ik? Een jaar of 8? Ik weet het niet eens precies meer. Bij ons wekelijkse bezoek aan de bibliotheek probeerde ik alle Beatles-albums en -boeken mee te nemen die voor handen waren. In een tijd waarin internet nog niet bestond, was je blij met elke snipper informatie en muziek die je kon krijgen.”
Zelf blog je al een tijdje over The Beatles.
“Omdat ik graag schrijf, besloot ik bijna vijf jaar geleden inderdaad een blog te starten over The Beatles en deze wekelijks, op een vast moment te publiceren. Dat werd BeatlesTalk. De blog bestaat nog steeds en heeft aardig wat vaste lezers. Toen de Deventer Schouwburg me benaderde om inleidingen te gaan verzorgen bij de theaterconcerten van The Analogues, vroeg ik Beatles-kenner Jan Cees ter Brugge of hij me wilde helpen. Onze lezingen resulteerden uiteindelijk in twee uitverkochte avonden rond het Beatles-album Abbey Road in de Kleine Zaal, met muzikanten Bertolf (Her Majesty) en Diederik Nomden (Her Majesty en The Analogues). Naast die lezingen met Jan Cees, doe ik regelmatig projecten met het podcastteam waar hij bij betrokken is: Fab4Cast. Zij maken al zeven jaar een tweewekelijkse podcast over The Beatles. Als blog- en podcastteam zijn we op reis geweest naar de Beatles-steden Liverpool en Hamburg, om podcasts te maken over onze avonturen. We zijn altijd op zoek naar mooie verhalen en daarom waren we ook helemaal klaar voor dit grote John Lennon-project.”
Want wat hebben jullie precies gedaan?
“Vanuit AVROTROS en NPO Radio 5 kregen we als team de kans om de zesdelige podcastserie ‘De Laatste Dagen Van… John Lennon’ te maken. Het vaste Fab4Cast-team dat bestaat uit Jan Cees ter Brugge, Wibo Dijksma en Michiel Tjepkema, werd aangevuld met mij, als tekstschrijver, researcher en voice-over. Hans Schiffers van Radio 5 vertelt bovendien onze verhaallijn van het jaar 1980, het laatste jaar waarin John Lennon leefde. Nadat hij zich vijf jaar lang teruggetrokken uit de schijnwerpers, om zijn zoontje op te voeden, wilde hij weer een album opnemen en zocht hij weer contact met de media. Toen Lennon op de drempel stond van een nieuwe fase in zijn leven, werd hij doodgeschoten door een verwarde fan.
Jan Cees, Wibo en Michiel belichten tussendoor steeds per aflevering een thema uit John Lennons leven. Wie was hij als artiest? Hoe was zijn relatie met vrouwen en in het bijzonder met Yoko Ono, die zo’n enorme invloed op zijn leven en werk had? We staan stil bij die andere grote samenwerkingspartner, Paul McCartney en kijken ook naar John Lennon als communicator. Hij wist goed hoe hij met zijn ideeën en slogans de massamedia van die tijd, de jaren 60 en 70, moest gebruiken om mensen aan het denken te zetten. En we staan stil bij die laatste, dramatische dag in zijn leven, de moord en de erfenis van zijn werk. Sounddesigner Alex van der Lugt heeft prachtige geluidscollages gemaakt, die je onder het verhaal over 1980 hoort. Zo hoor je hoe John op de laatste avond van zijn leven zijn dood tegemoet loopt. Dat greep mij best aan, toen ik het zelf terughoorde.”
Het is een groot verlies voor de wereld dat hij er niet meer is. Ik weet zeker dat hij in deze bijzondere tijd nog steeds zijn stem had laten horen, om zijn idealen met de wereld te delen.
Waarom wilden jullie dit graag maken?
“In onze blogs en podcasts hebben we het onderwerp altijd een beetje gemeden, omdat het zo’n zwarte bladzijde uit het verhaal van The Beatles is. Toch is het goed om juist nu stil te staan bij de man die hij was. Lennon zou dit jaar 80 zijn geworden. Het is bovendien 40 jaar geleden dat hij in New York voor zijn woning werd doodschoten. We krijgen van luisteraars ook nu al terug dat ze ontroerd zijn, of dat de podcast herinneringen oproept aan die tijd. Een jonger publiek kan voor het eerst kennismaken met deze intrigerende man, zijn muziek, kunst en ideeën. We hebben al die losse verhalen en bronnen tot één compleet verhaal in deze podcast willen gieten.”
Wat hopen jullie met de podcast te bereiken?
“Het beeld dat het brede publiek van John Lennon heeft is vaak: de vredesapostel, zittend in bed of aan de piano, met de lange haren en het brilletje. Hij is als het ware ook wel gemythologiseerd, door zijn vroege dood. Maar doen dat beeld en die mythevorming recht aan de mens die hij was? Hij was ook een jongen met een moeilijke jeugd, iemand die veel hindernissen heeft overwonnen in zijn leven en een mens van vlees en bloed, met al zijn mooie en minder mooie kanten. Met deze podcast willen we John Lennon voor een breed luisterpubliek ook weer een beetje met beide benen op aarde zetten. Door juist verder te gaan dan al die clichés.”
Welke invloed heeft John Lennon tegenwoordig nog?
“Zijn invloed is groot. Muzikaal gezien was hij met The Beatles een vernieuwer. Hoe dat zit, kun je horen in deel 1 van de podcast. Maar Lennons kracht was ook dat hij zowel persoonlijke als hele universele liedjes schreef. Het knappe is dat die nummers nog steeds actueel zijn. In deze lockdown-tijd is zijn nummer Isolation, 50 jaar oud, indringend actueel. Zet het op en luister met kippenvel naar de tekst. En met al dat fake news en twitterende politici die de opinie naar hun hand willen zetten is een nummer als Gimme Some Truth precies de spijker op z’n kop. Lennons slogans als All You Need Is Love, Give Peace A Chance en Imagine zijn onderdeel geworden van ons cultuurgoed. Hij was een prima reclame-man geweest, als je ’t mij vraagt.”
Hoe vond je het om het te doen?
“Fantastisch en intensief. We hebben vanaf eind september met een topteam, op afstand, aan de podcasts gewerkt. Voor mij was het een eer om als voice over, naast die bekende radiostem van Hans Schiffers, aan de voorkant een bijdrage te mogen leveren. Verder zat mijn werk vooral aan de achterkant. Het was bijzonder om, veertig jaar na alle gebeurtenissen, juist in deze periode zo intensief met dit onderwerp bezig te zijn. En om toe te werken naar die belangrijke datum van 8 december. Zijn dood was zo zinloos. Hij stond middenin het leven, had zin in de toekomst en voedde bovendien zijn jongste zoon van 5 op. Het is een groot verlies voor de wereld dat hij er niet meer is. Ik weet zeker dat John Lennon in deze bijzondere tijd nog steeds zijn stem had laten horen. Om zijn idealen met de wereld te delen.”
De gebruikte foto is een archieffoto.
‘De Laatste Dagen Van… John Lennon’
Tussen 1 en 15 december verschijnen alle afleveringen van de podcast op de website van NPO Radio 5. Ook zijn de afleveringen te beluisteren via de populaire podcast-platforms, zoals Apple Music, Google Music en Spotify. "Helaas is er bij Spotify momenteel nog een technisch probleem, dat buiten onze macht ligt, dus verwijzen we de luisteraars naar alle andere kanalen", aldus Anne.
