Digitale dalton café
Organisatie

Column: Dalton op afstand: Digitale Dalton Café een groot succes!

Patrick Sins, Saxion
Dr. Patrick Sins Leestijd Minuten

Met het lectoraat Vernieuwingsonderwijs organiseren we de bijeenkomsten van de Dalton Onderzoeksgroep, waar met belangstellende ‘daltonianen’ kennis uitgewisseld wordt over het doen van praktijkonderzoek in het daltononderwijs. Nu het organiseren van fysieke bijeenkomsten niet mogelijk is, heeft het lectoraat, samen met de Nederlandse Dalton Vereniging, onlangs het eerste Digitale Dalton Café georganiseerd. Het café was een groot succes! Bijna 50 mensen hadden zich ingeschreven en deden mee en konden luisteren naar en reageren op bijdragen van drie daltonleraren. Het thema van hun presentaties was uiteraard: Hoe geef je online daltononderwijs? Hier doen we kort verslag van de belangrijkste inzichten van het Dalton Café. Doe er je voordeel mee!

Dalton digitaal

De leiding van het Digitale Dalton Café was in handen van Vera Otten-Binnerts, onderzoeker bij het lectoraat en bestuurslid van de NDV, Marja Out, leidinggevende op het Spinozalyceum in Amsterdam en ook bestuurslid van de NDV en Patrick Sins. De drie onlinepresentaties werden gehouden door Annette Post van basisschool De Groen in Dedemsvaart; Charlotte en Rachel, docenten op Dalton Den Haag en door Yvonne de Weerd, wiskundedocent op het Spinozalyceum. Vera startte de bijeenkomst met de mededeling dat ook binnen het montessorionderwijs diezelfde middag een soortgelijke onlinebijeenkomst gehouden was. We brachten de stelling in dat kinderen in het vernieuwingsonderwijs in de huidige situatie voordeel zouden moeten hebben vanwege het accent dat gelegd wordt op het zelfstandig werken en leren. Dit werd door de aanwezige daltonleraren beaamd.

Tijdens de presentaties van onze daltontoppers passeerden allerlei digitale leerplatformen en mogelijkheden de revue. Omgevingen als COOL (Cloudwise Online Onderwijs Leerplatform), LessonUp en Magister maken het goed mogelijk om invulling te geven aan daltononderwijs op afstand. Zo kunnen interactieve lessen voorzien van video’s en afbeeldingen worden verzorgd en kunnen opdrachten worden ingeleverd en van feedback voorzien. Formatief evalueren vindt ook plaats door leerlingen bijvoorbeeld interactieve vragen te stellen en door te quizzen. Een mooi voorbeeld van digitaal daltononderwijs is dat leerlingen kunnen werken aan een digitale weektaak en zelf hun werk kunnen organiseren.

Wel verloopt het organiseren van dalton op afstand met de nodige trial-and-error. Het bekijken en beoordelen van het vele werk dat leerlingen inleveren is volgens de leraren nu omslachtiger. Al het werk moet individueel per kind gedownload worden en er is veel werk dat gecontroleerd moet worden. Bovendien loopt het contact met leerlingen over de feedback op het werk nog stroef. Als je het positief zou uitleggen, kan je het proefondervindelijk onderwijs noemen. Hoe dan ook: hulde voor de daltonleraar!

Dalton op afstand en kernwaarden

Hoe krijgen de daltonkernwaarden invulling in het digitale daltonderwijs? Tijdens het Dalton Café bleek dat de vrijheid die in het daltononderwijs wordt nagestreefd, door de huidige omstandigheden wordt georganiseerd. Wat bijzonder goed gaat, is hoe kinderen omgaan met de vrijheid die ze noodgedwongen krijgen. Ze voelen zich heel verantwoordelijk voor het werk dat ze thuis moeten doen. Je ziet ook dat het thuiswerk een gevoel van ‘eigenaarschap’ creëert. De zelfstandigheid van de kinderen is volgens de aanwezige daltonleraren ook goed. Leraren zijn verrast door het zelfoplossend vermogen van kinderen als er zich problemen voordoen. 

De werkwijze die er nu is ontstaan benadert volgens de daltonleraren eigenlijk de ‘ideale daltonsituatie’. Zo is er geen schoolbel en kinderen kunnen veel meer ongestoord, in hun eigen tempo en naar eigen keuzes werken. Ook zien leraren een grotere mate van zelfstandigheid bij kinderen in het plannen, het maken en afmaken van het werk. De doelgerichtheid is bij sommige leerlingen zelfs hoog. De uitwerking van de kernwaarden vrijheid en zelfstandigheid mis je als je volgens het normale rooster in je eigen lokaal werkt. Een mooi punt om mee te nemen voor als de scholen weer opengaan.

Leerlingen missen vooral elkaar op het moment. Tuurlijk, er wordt digitaal samengewerkt. Zo werken leerlingen samen aan een presentatie, ze maken samen een krant of socializen met elkaar op een digitale hangplek. Maar toch: samenwerken op afstand blijft een gemankeerde vorm van samenzijn en samenwerken. Een groot gemis is toch het met elkaar zijn. Sommige daltonleraren maken zich dan ook zorgen als het gaat om het sociaal en emotioneel welbevinden van hun leerlingen. Het daltononderwijs kan dus wel voor een belangrijk deel digitaal, maar dat typisch menselijke aspect - samenwerken - kan niet met een computer.

Samenvattend

In de situatie waarin we verkeren, hebben we ontdekt dat daltonleerlingen gewend zijn aan zelfstandig werken. Daltonleraren geven aan dat ze dit in grote lijnen terugzien. Kinderen gebruiken de vrijheid die ze nu meer hebben en voelen zich verantwoordelijk voor hun werk. Ze zijn meer bezig met het checken van het eigen werk, gaan zelfstandig aan de slag en willen opdrachten voor school afmaken. De kernwaarde samenwerken levert de grootste problemen op. Kinderen missen het contact met de leraren, met medeleerlingen en hun vrienden. Daltonleraren zeggen dat ze nu meer beseffen hoe belangrijk individueel contact met hun leerlingen is. Dat is ook nodig om beter te kunnen zien wat leerlingen wel en niet doen. Toch zeggen leraren dat er (ook) winst zichtbaar is in de wijze van daltononderwijs op afstand. Dat heeft vooral te maken met het besef dat wat digitaal kan gebeuren, in de toekomst nog meer een vlucht zal gaan nemen. Zoals het werken met een digitale weektaak en het inzetten van formatief toetsen: het toetsen om te leren. 

Op dinsdag 19 mei van 16.00-17.00 uur organiseren we een nieuwe editie van het digitale Dalton Café . Meld je hier aan. Dit keer gaan we het hebben over Daltononderwijs op afstand en deels op school: Hoe ga je verder en waar zet je straks op in? 

Tips en links:
https://www.wingerd-online.nl/site/online-leren/thuis-leren-voor-kleuters 
https://www.youtube.com/playlist?list=PLRVJcVMoDGGHnEnoLRs_3R1eTu9kBpqEW
https://didactiefonline.nl/blog/blonz/mind-the-gap
https://www.dalton.nl/actueel/column/item/372-toetsen-is-studeren-waarom-toetsen-zo-n-effectief-leermiddel-is
https://www.saxion.nl/nieuws/2018/10/toetsen-is-studeren---deel-ii
 

Patrick Sins, Saxion

Dr. Patrick Sins

Patrick Sins is lector Vernieuwingsonderwijs Saxion en Thomas More hogeschool

René Berends, Saxion

René Berends

Gerelateerde artikelen

Symen van der Zee en Willeke Slingerland (fotografie: Thomas Busschers) Onderzoek

Saxion komt met module Moreel Kompas: ‘Wat je hier oefent, is natuurlijk een blauwdruk voor hoe je de samenleving ingaat’

05 maart 2024
Expeditie Dalton karakters Helen, Stan en Kweenie Organisatie

Expeditie Dalton: een nieuwe online leeromgeving

26 juni 2023
Onderzoek

In de voetsporen van Maria Montessori: Jaap de Brouwer wint International Montessori Award