Ontdekking van Romeins legerkamp onder de rook van Apeldoorn
Een team van archeologen en studenten van hogeschool Saxion heeft op de Veluwe, nabij Hoog Buurlo, een tot nu toe onbekend Romeins legerkamp blootgelegd. Het kamp beslaat een oppervlakte van ongeveer negen hectare en ligt in terrein van Staatsbosbeheer.
Het legerkamp heeft sporen achtergelaten in het landschap, die met behulp van geavanceerde onderzoekstechnieken zijn ontdekt. Daarbij zijn onder meer LiDAR-hoogtebeelden en luchtfoto’s ingezet, waarmee subtiele hoogteverschillen en sporen in het terrein zichtbaar werden. Dergelijke technologie blijkt bijzonder effectief in relatief ongestoorde natuurgebieden zoals de Veluwe, waar het landschap grotendeels intact is gebleven.
LiDAR-beeld van het legerkamp Hoog Buurlo met verklarende tekst.
Na de eerste ontdekking volgde archeologisch onderzoek, waarbij het kamp bij Hoog Buurlo definitief als Romeins is geïdentificeerd. Het kamp is gedeeltelijk opgegraven met enkele proefsleuven en volledig met een metaaldetector onderzocht. De werkzaamheden werden, vanwege de aanwezige natuurwaarden, ecologisch begeleid. Tijdens het onderzoek werden onder andere een indrukwekkende V-vormige gracht van meer dan twee meter diep, een verdedigingswal van ongeveer drie meter breed en meerdere ingangen (tituli) van het kamp gevonden.
Militair pantser
Hoewel de sporen van het Romeinse kamp duidelijk zichtbaar waren, werd er na volledige detectie slechts een beperkt aantal Romeinse vondsten aangetroffen. Onder deze vondsten bevindt zich echter een fragment van een uitrustingsstuk van Romeins militair pantser. De exacte datering van het kamp staat nog niet geheel vast vanwege het geringe aantal vondsten en de nog te analyseren monsters, maar het wordt vermoed dat het kamp uit de 2e eeuw na Christus dateert.
Bijzonder is dat dit kamp zich buiten de noordgrens van het Romeinse rijk bevindt, die in Nederland langs de Rijn liep. Het wordt beschouwd als een tijdelijk legerkamp, dat is gebruikt tijdens een mars of troepenverplaatsing. Vermoedelijk verbleven de Romeinse soldaten hier slechts enkele dagen of weken, wellicht onderweg naar een ander tijdelijk kamp bij ErmeloLeuvenum, dat ongeveer een dagmars verder ligt.
Tijdelijk gebruikte Romeinse legerkampen zijn in Nederland uiterst zeldzaam. Hoog Buurlo is pas het vierde, volledig bekende voorbeeld. Ter vergelijking: in Duitsland zijn vele tientallen van zulke kampen bekend, in Engeland zelfs honderden. De zoektocht van Saxion naar deze kampen levert daarmee waardevolle inzichten over de mobiliteit en strategie van het Romeinse leger, zowel binnen als buiten het rijk.
Het onderzoek is met toestemming van gemeente Apeldoorn en na nauwgezet overleg met Staatsbosbeheer uitgevoerd. Deze ontdekking maakt deel uit van het wetenschappelijke project ‘Constructing the Limes’, dat wordt gefinancierd door Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en zich richt op de grenzen van het Romeinse rijk. Het onderzoek in Hoog Buurlo is tevens financieel ondersteund door de Nederlandse Limes Samenwerking (NLS) en de gemeente Apeldoorn.
Historisch Café op vrijdag 6 juni
Wil je meer weten over de Romeinen op de Veluwe: Tijdens het Historisch Café op vrijdag 6 juni 2025 in CODA is er een lezing over de ontdekking van het Romeins legerkamp, zie Historisch Café | Nationale Archeologiedagen.
Nationale Archeologiedagen 13-14-15 juni
Tijdens de Nationale Archeologiedagen, in het weekend van 13-14-15 juni 2025, staan de Romeinen op de Veluwe centraal: Archeologiedagen in Wijk de Sprengen | Erfgoedplatform Apeldoorn