Visie professionals op realisatie brede vorming
Vernieuwingsonderwijs heeft een haat-liefdeverhouding met de veel gebezigde term ‘opbrengstgericht werken’.
De ‘haat’ komt voort uit het feit dat er van overheidswege sterk de nadruk gelegd wordt op slechts een beperkt deel van de onderwijsopbrengsten, namelijk de valide en betrouwbaar te meten (cognitieve) leeropbrengsten. De ‘liefde’ voor de term komt voort uit het feit dat het vernieuwingsonderwijs zijn oorsprong kent en zijn bestaansrecht ontleent in de overtuiging dat het onderwijs pedagogisch, leerpsychologisch, organisatorisch en/of didactisch efficiënter en effectiever kan en moet worden ingericht.
Praktijkonderzoek
Praktijkonderzoek naar opbrengstgericht werken in het vernieuwingsonderwijs kan ertoe bijdragen dat de overtuiging ten aanzien van brede vorming ‘hard’ gemaakt wordt. De volgende punten zijn van belang:
- Welke pedagogische doelen en onderwijsdoelen moeten worden nagestreefd? In dit verband wordt gesproken over brede vorming dat de kerndoelen en de referentieniveaus omvat, maar ook in belangrijke mate overstijgt. Het gaat niet alleen om cognitieve vorming, maar om leerlingen zich te laten ontwikkelen tot verantwoordelijke, ondernemende, sociale en democratische burgers.
- Op welke wijze zijn deze brede opvoedings-, en onderwijsdoelen op scholen na te streven? Het gaat daarbij om een visie op leren, op ontwikkeling en opvoeding.
- Hoe geven we de elementen van het onderwijsleerproces in het licht van de na te streven doelen en de aangehangen visie op het leer- en ontwikkelingsproces op een effectieve en efficiënte wijze vorm?
Focusgroepen
In enkele focusgroepen zullen we in dit onderzoek nagaan hoe, volgens professionals in het vernieuwingsonderwijs, leerdoelen, leerinhouden, leeractiviteiten, docentrollen, bronnen en materialen, groeperingsvormen, de leeromgeving, tijd en toetsing als instrumenten ingezet moeten worden om de uiteindelijke brede persoonsontwikkeling te realiseren. Om de elementen van het onderwijsleerproces die onderwerp van onderzoek zouden hoe zijn te onderkennen, wordt het curriculair spinnenweb van Van den Akker (SLO, 2003) gebruikt.
