Online Onderwijs: Wat willen we WEL behouden?

De sessie had de naam Online Onderwijs, wat willen we WEL behouden? Nou als Peter en ik een keuze mogen maken dan willen wij in ons werk dit soort sessies in ieder geval (deels) offline houden. Het op elkaar inhaken en elkaar aanvullen gaat een stuk natuurlijker en geeft ons meer energie als je fysiek bij elkaar zit. Dit werd zeker bevestigd door de collega's. In het onderwijs wat wij bij LED verzorgen blijft een stuk fysiek bij bijna alle modules zeker essentieel.

Toch zien we veel kansen om (les)onderdelen online te blijven doen. Een verzameling uit de input van docenten uit de zaal.

• Teams-chat voor wiskunde waarbij studenten onderling vragen kunnen stellen terwijl ze opdrachten aan het maken zijn en de docent maar vooral ook medestudenten de vragen beantwoorden. Dus vooral als docent niet te snel reageren ;-). Ook student-assistenten kunnen ingezet worden!
• Online begeleiding van individuen of projectgroepen. Effectief en voortgang goed te volgen.
• Afstudeerbegeleiding (deels) op afstand. Student-Bedrijfsbegeleider-Docent
• Gebruik online ondersteunend materiaal
• Gebruik kennisclips / Opnames lessen (splitsen)
• Online Breakoutrooms ook als offline werkvorm handhaven
• (Project)Portfolio ontwikkelen in Teams - Sharepoint

In ieder geval geeft bovenstaand lijstje erg concrete voorbeelden van de docenten waar ze eigenlijk direct meer mee aan de slag willen om het nog beter in te zetten. Waarom gebeurt het dan nog zo weinig? Dit komt vooral door gebrek aan tijd om hier gefocust aan te werken. Er is niet meer ruimte dan de gebruikelijke voorbereidingstijd terwijl je in veel gevallen echt een herontwerp van je module nodig hebt wil je het goed toepassen. En dat kost tijd! Ook speelt de huidige roostering een rol, veel wordt ingezet op volledig fysiek onderwijs waarbij een online vorm soms wat geknutseld wordt omdat toch iedereen op locatie is op dat moment. Daarnaast zijn er richting het hybride lesgeven vooral bezwaren omdat het technisch nog niet zo gefaciliteerd is dat docenten er op kunnen vertrouwen dat het plug & play werkt.

Toen Peter ik jaren geleden trainingen gaven in het kader van de Didactiek in de Digitale Leeromgeving pakten we vaak het TPACK model er even bij. Destijds zat het probleem van toepassen vooral in de TK, de TPK van docenten. Echter zijn deze volledig eigen gemaakt tijdens de Coronaperiode waardoor er juist nu een flinke stap in implementatie van blended learning - flipped classroom gemaakt kan worden. De enige hordes die nu nog een rol spelen lijken ontwikkeltijd en facilitering te zijn. Zonde als het daarop vastloopt! Ok.. Peter en ik willen graag helpen dus onze begeleiding is natuurlijk onmisbaar. Kunnen we een extra week aan de kerstvakantie/voorjaarsvakantie plakken waarin we met zijn allen weg van alles (Villa Serphos mag ook) geconcentreerd aan de slag kunnen?

Daarna hebben we even gekeken wat evaluaties uit het afgelopen jaar aangeven. De LED enquête onder docenten in kwartiel 2 (2021-2022) laat zien dat 53% van de respondenten aangeeft lesonderdelen online te willen blijven behouden. Echter zien we dit nu niet terug in het onderwijs, waarschijnlijk door bovenstaande redenen.

Daarna hebben we een klein fragment uit de onderzoeksresultaten van ResearchNed besproken. Waar zitten nu de wensen van de studenten? Een terechte opmerking die een docent op basis van de resultaten gaf is dat de wens van de studenten vooral lijkt te zitten in vormen waarbij de student in eigen tijd en tempo leerstof eigen kan maken. Denk bijvoorbeeld aan kennisclips, formatieve toetsen en opgenomen colleges. Dus online materiaal wat je er als student bij kan pakken wanneer je het denkt nodig te hebben die ondersteunend zijn aan het leerproces. Ook geven studenten aan de werkcolleges op locatie meer te waarderen. Een mooi bruggetje naar het flipped classroom model waar Peter en ik al jaren docenten proberen in mee te nemen. Dus je zet je online werkvormen /contactmomenten / materialen in om de lessen op locatie zo waardevol mogelijk te maken voor student en docent waardoor de student na de les het geleerde kan toepassen in bijv. het beroepsproduct.

Ook kregen we een korte discussie over het nut van het online zetten van video's. Een aantal docenten ervaart dat er niet veel naar gekeken wordt. Echter in de discussie werd duidelijk dat het verschillend wordt ervaren door de manieren waarop je het inzet. Gebruik je het ondersteunend? Misschien hebben ze het niet nodig? Hebben we het de studenten al eens gevraagd? Wanneer wordt er niet gekeken? In de eerste weken misschien niet maar hoe zit dat richting het beoordelingsmoment? Pakken studenten het er dan wel bij? Ik ga ook pas kijken hoe ik een band moet plakken als mijn band daadwerkelijk lek is namelijk (ok, ok.. eerlijk gezegd vraag ik bij dit voorbeeld mijn vriend. Expertise inschakelen wanneer nodig is ook een kracht toch :-)). Geef je alsnog de uitleg in de les, ondanks dat je verwacht dat ze de video bekijken? Allemaal elementen waarover je moet nadenken tijdens het ontwerp en het bijstellen van je module.

Vervolgens kwamen er 3 presentaties van collega's van de opleiding werktuigbouwkunde.

Flipped Classroom (Wim Getkate). Wim is docent in zowel de voltijd en deeltijd en experimenteert daar met het flipped classroom model. Hierbij verwacht hij van de studenten een bepaalde voorbereiding waardoor hij in de les veel meer tijd heeft voor de het maken van opdrachten, het geven van feedback en toelichting geven alleen daar waar nodig. Hij geeft duidelijk aan dat de valkuil is dat je het alsnog gaat uitleggen waardoor studenten weer achterover gaat zitten. Voorlopig is hij erg tevreden over het resultaat!

Wat Wim vanuit het online onderwijs mist is het inzetten van de poll. Oftewel studenten geven even anoniem aan in hoeverre ze het nog kunnen volgen (A,B,C,D). Het lijkt er op dat op deze manier studenten eerlijker zijn dan wanneer dit in de les gevraagd wordt. Collega's kwamen nog met de opties (1) inzetten van de digitale poll tijdens de fysieke les, echter pakken ze dan ook telefoon of laptop er bij en zijn ze vaak weer afgeleid (2) het blokje uit het basisonderwijs waarbij studenten een kleur kunnen aangeven. Later dacht ik nog aan een trend die in het basis en voortgezet onderwijs speelt met zogenoemde wisbordjes. Kleine whiteboards zoals ook vaak in tv-quizes wordt gebruikt. Door snel te scannen krijg je toch snel een beeld van de voortgang van studenten.

Mocht iemand nog het gouden idee hebben, laat het vooral weten!

Daarnaast heeft Wim met behulp van een tablet veel uitleg gegeven aan de hand van notities en tekeningen in OneNote. Deze pagina's werden in de lessen steeds verder uitgebreid waardoor studenten ook eenvoudig weer terug konden scrollen. Oftewel het bord werd niet 'uitgewist' waardoor studenten de stappen in de berekening van een voorbeeldopgave terug konden zien als ze vast liepen met eigen opdrachten. Deze OneNotepagina's deelt hij met studenten als .PDF.

Afstudeerbegeleiding (Lando Lemmers) Bij werktuigbouwkunde zijn er door verschillende omstandigheden gerelateerd aan Corona zorgen of de stagiaires en afstudeerders wel binnen een bepaalde tijd de opdracht kunnen afronden. Hierdoor is door de begeleiders vanuit WB ingezet op intensievere begeleiding. Hierbij geven zij de student de opdracht om één keer in de twee weken een kort overleg te plannen waarbij de student zijn voortgang presenteert. Zowel de bedrijfsbegeleider als de Saxionbegeleider kan dan feedback geven, ieder vanuit zijn/haar rol. Naast dat de student elke keer zelf voortgang moet laten zien komt ook de bedrijfsbegeleider beter in zijn rol en heeft ook de docent veel beter zicht op de voortgang. Hierdoor kan er ook eerder ingegrepen en worden problemen aan het eind van de rit voorkomen. Waarom online? Kort en bondig (meestal in 15 minuten afgerond), geen reistijd en kwalitatief een verbetering op het huidige coachingsproces. Kost het minder tijd dan voorheen? Dat waarschijnlijk niet maar veel problemen worden wel nu voorkomen die anders nog meer tijd hadden gekost.

Hybride onderwijs (Jochem Nijs) Jochem woont voor een deel in Nederland en voor een deel in Oekraïne. Voor hem is het online/hybride onderwijs daarom een uitkomst om toch onderwijs te verzorgen bij Saxion. De eerste weken van het kwartiel is hij bij Saxion om de lessen fysiek te geven. Daarna is hij vaak een aantal weken in Oekraïne en geeft hij vanuit daar les aan de klas. Deze klas is door de roosters vaak geheel aanwezig op Saxion. In de lesruimte wordt daarom gewerkt met het scherm waar Jochem te zien is, het geluid werkt via een Jabra microfoon/luidspreker. Studenten vinden het geen probleem om zo te werken aangezien ze de docent wel gewoon kennen van de eerdere lessen. De docent kan hierdoor toch onderwijs verzorgen, ondanks de afstand. Jochem heeft zelf ook ervaring als student op afstand. Met behulp van de juiste apparatuur was het zeker mogelijk deel te nemen. Echter vraagt dit wel wat vaardigheden van de desbetreffende docent. Bij andere opleidingen zien we dan ook vaak dat een student-assistent of docent extra wordt ingevlogen om bijvoorbeeld de chat in de gaten te houden. Door de inzet van een extra docent worden klassen soms gecombineerd zodat het niet direct meer docent-uren kost. Meer weten over hybride onderwijs. Lees hier vooral even dit artikel van Saxioncollega's:

3 mooie voorbeelden van werktuigbouwkunde waar we weer inspiratie voor onze eigen lessen uit konden halen. Natuurlijk moet je goed gaan kijken wat past bij je eigen aanpak, wat past bij jou als docent, wat past bij jouw studenten en ook wat is haalbaar in de tijd! De sessie was daarom ook vooral om eigen ervaringen te delen zodat anderen eruit kunnen halen wat voor hen misschien ook wel werkt! Volgens mij zijn we daarin geslaagd. Collega's bedankt!