Karin Dijkstra geïnstalleerd als lector Gezondheidsbevordering in de leefomgeving

De urgentie van gezondheidsbevordering is volgens Karin Dijkstra heel duidelijk. ‘’Gezien de enorme druk op de gezondheidszorg moeten we ons hierop richten. Je wilt aandoeningen die voortkomen uit een ongezonde leefstijl, zoals diabetes type 2 en bepaalde hart- en vaataandoeningen, verminderen. Een manier om de druk op de gezondheidszorg te verminderen is ervoor te zorgen dat mensen minder zorg nodig gaan hebben. Je wilt voorkomen dat mensen in het ziekenhuis terecht komen. Ik probeer dit te bewerkstellingen door me te richten op de leefomgeving. Bij mensen thuis, in hun eigen woon- en leefomgeving, en op het snijvlak van de fysieke en sociale omgeving. Wat moet daar gebeuren en op welke manier? We moeten redeneren vanuit de vraag wat mensen nodig hebben om gezonder te leven en om een gezonde leefstijl vol te houden. We zien dat veel kennis over dit onderwerp toepasbaar moet worden gemaakt op de realiteit van mensen en van professionals.’’

De leefomgeving als sleutel

Dijkstra vertelt dat de leefomgeving de sleutel is tot gezondheidsbevordering. ‘’Daar is resultaat te behalen. We zien dat het in de zorg veel gaat over het voorkomen, verplaatsen en vervangen van zorg. Dat verplaatsen doe je binnen de leefomgeving, bij de mensen thuis. Dáár moet het gebeuren. Maar dat kun je niet zomaar doen. Voorkomen van zorg gebeurt ook thuis, en niet pas in het ziekenhuis. Wat je bedenkt of ontwikkelt moet geschikt zijn om thuis te gebruiken en moet passen bij de omstandigheden van de mensen die het gaan gebruiken. We moeten bestaande interventies en innovaties doorontwikkelen en daadwerkelijk toepasbaar en geschikt maken voor mensen met een slechtere gezondheid.’’

Maatschappelijk urgent

Het vraagstuk rondom gezondheidsbevordering in de leefomgeving is maatschappelijk urgent, maar ook complex, aldus Dijkstra. ‘’Kwetsbare mensen staan enorm onder druk. Mensen in lagere sociaaleconomische posities hebben vaker gezondheidsproblemen en leefstijl-gerelateerde aandoeningen, weten we uit onderzoek. Deze kwetsbare mensen lopen ook het risico om gezondheidsproblemen te ontwikkelen in de jaren die volgen. We moeten, samen met hen, onderwerpen zoals gezondheidsbevordering gaan vormgeven. Wat kun je nu al doen om gezondheidsproblemen te voorkomen? Op dit vraagstuk leg ik me als lector graag toe.’’

Gezondheidswinst als doel

Karin Dijkstra vindt het noodzakelijk om verschillende disciplines bij het vraagstuk te betrekken. ‘’Aan wat een vraagstuk uit de zorg lijkt te zijn, moeten ook andere studenten en professionals verbonden worden, zodat we samen meer denk-kracht inzetten binnen de gezondheidszorg. Professionals die we binnen Saxion opleiden spelen hierin zeker een belangrijke rol, zoals verpleegkundigen, fysiotherapeuten en social workers.’’ Als lector wil Karin Dijkstra een beeld krijgen hoe deze professionals opgeleid moeten worden om aan vragen uit te maatschappij te voldoen. Daarnaast wil ze uiteindelijk daadwerkelijk gezondheidswinst voor de meest kwetsbare mensen. ‘’Dat is waar het uiteindelijk om draait. Ik wil niet bij wijze van spreken het zoveelste dieet opleggen. Maar samen kijken hoe je je leefomgeving en leven inricht om tot gezondheidswinst te komen. De samenwerking met de doelgroep zelf is van belang.’’

Verschillende disciplines betrekken

Een voorbeeld van een belangrijk project van Dijkstra is het SPRONG-programma HealthTech in Society. Hierin wordt samengewerkt met partners uit zorg- en welzijnsorganisaties, Centres of Expertise, MKB’s, kennisinstellingen, de overheid en mensen met een lagere sociaaleconomische status (SES) aan het geschikt en toegankelijk maken van technologische innovaties voor mensen met een lagere SES. Doel is hun gezondheid en welzijn te bevorderen. ‘’Deze interdisciplinaire samenwerking, een uitgangspunt van dit programma, past bij mij en vind ik belangrijk. Pas dan heb ik het idee dat we greep krijgen op de urgente vraagstukken uit de regio. En juist daarmee kun je impact hebben; op die manier ga je namelijk vragen oplossen die uit de praktijk komen en er écht toe doen. Door deze samenwerking komen de essentiële vragen naar boven. Dat is de essentie van praktijkgericht onderzoek. Dat sluit aan bij mijn doelen en visie als lector.’’

Bouwen aan gezondheidswinst

Karin Dijkstra is trots op de samenwerkingsverbanden die zijn gerealiseerd, zowel binnen Saxion als met andere partners. ‘’Met als doel om samen gezondheidswinst te realiseren. Idealiter wil je hele grote stappen maken. Maar de realiteit bij dit thema is dat dat niet kan. Het veranderen van een ongezonde leefstijl is niet eenvoudig. Leefstijlverandering is vaak twee stappen vooruit en vervolgens één stap terug. We moeten daarom terug naar het vertrouwen dat kleine stappen voorwaarts uiteindelijk leiden tot iets groters en dat we samen bouwen aan dat wat nodig is voor gezondheidswinst. Dat is voor mij de kern.’’