Rebellen in de techniek: wat moet de technicus van de toekomst kunnen?
Een duizendpoot. Zo kunnen we docent-onderzoeker Sjoerd Peters (24) wel noemen. Zelf studeerde hij nog maar anderhalf jaar geleden bij Saxion. Ondertussen was hij al bezig met zijn onderzoek naar wat er speelt binnen de Smart Industry. Robotica, Virtual Reality, 3D-printing: welke skills hebben de technici van de toekomst nu écht nodig om daar in werkzaam te zijn? Onlangs verscheen het boekje ‘Rebellen in de Techniek,’ waarin de onderzoeksresultaten, aangevuld met mooie praktijkverhalen, te lezen zijn. Sjoerd vertelt er met trots over.
Sjoerd, waar kunnen we jou bij Saxion tegenkomen?
‘Ik heb een half jaar Bedrijfseconomie bij Saxion gestudeerd, maar switchte naar Human Resource Management en later naar International HRM. Via die opleiding kreeg ik de kans om een Honours Programme te volgen. Ik ben afgestudeerd bij het lectoraat Smart Industry & Human Capital. Daarna heb ik kort bij een accountantskantoor gewerkt, maar uiteindelijk ben ik volledig bij Saxion aan de slag gegaan. Als docent bij de Academie Mens en Arbeid geef ik bedrijfseconomische én een aantal creatieve vakken. Ook ben ik verbonden aan de internationale variant van het Honours Programma Creativity in Finance & Management dat we twee jaar geleden hebben opgezet. Samen met internationale studenten. Daarnaast doe ik dus onderzoek, samen met Stephan Corporaal en Menno Vos vanuit het samenwerkingsverband TechYourFuture. Uit dat onderzoek is ons boekje ‘Rebellen in de Techniek’ uit voortgekomen.’
Wat hebben jullie onderzocht?
‘We hebben gekeken naar wat er momenteel écht in de Smart Industry gebeurt. Er zijn genoeg hype-rapportages die globaal over de trends schrijven. Bijvoorbeeld dat straks 40% van de huidige banen niet meer bestaat. OK, dat is een interessante conclusie, maar wat zegt dat nu precies? Wij zijn in gesprek gegaan met meer dan 200 directeuren en HR-managers uit het bedrijfsleven. We hebben hen gevraagd welke technologische ontwikkelingen er spelen in de Smart Industry. Ze vertelden ons wat ze zien gebeuren in hun eigen bedrijf. We wilden heel nauwkeurig van hen weten welke competenties een technicus moet hebben om die ontwikkelingen bij te kunnen benen.”
Smart Industry sluit natuurlijk aan bij het profiel van Saxion.
‘Ja, we wilden realistische beschrijvingen maken, waar mensen wat mee kunnen. Saxion heeft als profiel ‘Get Ready For A Smart World,’ maar weten we met z’n allen eigenlijk wat dat écht betekent? Welke kant gaan we op met technologie en wat vraagt dat concreet van technisch geschoold personeel? Uit de gesprekken met directeuren rolde een soort raamwerk met belangrijke competenties. Natuurlijk gaat het daarbij over inhoudelijke kennis, maar juist ook over proactief zijn en je goed aan kunnen passen als technicus. We zijn die competenties vervolgens gaan meten bij bedrijven om te achterhalen welke daarvan het belangrijkst zijn voor de technicus van de toekomst.
Lag jullie focus daarbij op Oost-Nederland?
‘Eerst wel, op Twente en de Achterhoek, maar aansluitend hebben we ook bedrijven in de rest van Nederland benaderd. In totaal ruim 200 zodat we best een stevig beeld neer kunnen zetten van wat er speelt. Vervolgens hebben we 31 technici uitgebreid geïnterviewd. Over wat hun werk nu echt inhoudt en welke competenties zij daar bij nodig hebben. Onze openingsvraag was altijd: ‘Waar ben je het meest trots op in je werk?’ Dat bleek een schot in de roos. Technici vertelden ons bijvoorbeeld hoe belangrijk het is om creatief te kunnen denken. Hun verhalen hebben we verwerkt in goed leesbare, persoonlijke portretten in het boekje. Ze geven extra inhoud aan de onderzoeksresultaten. Saxion is een University of Applied Sciences. Daarom vinden we het ook belangrijk dat we ons onderzoek toegankelijk maken voor de maatschappij. Bijvoorbeeld voor iemand die eindexamen heeft gedaan en zich oriënteert op een technische studie. Of voor een hogeschool als Saxion zelf, die haar onderwijs moet inregelen op wat de maatschappij vraagt. Ik hoop ook dat het boekje zijn weg vindt naar bedrijven.’
Wat heeft jou geïnspireerd tijdens het onderzoek?
‘Ik heb heel duidelijk gevoeld wat de kracht van verhalen kan doen. Je stelt een technicus één vraag over waar hij of zij trots op is en dat levert vaak prachtige, bezielde antwoorden op. We zochten steeds naar de meest innovatie en rebelse technici binnen bedrijven. Je ziet in zo’n gesprek dat de persoon achter de technicus naar voren komt. Het gaat altijd maar over robots, maar de technicus máákt die robot en moet hem laten functioneren. Technici geloven in hun creaties, ook om daar het verschil mee te maken in de maatschappij. Denk aan het ontwikkelen van een operatierobot, samen met een chirurg, waardoor een patiënt nog preciezer geholpen kan worden. Dat is mensenwerk.’
Krijgt jullie onderzoek nog een vervolg?
‘Er is nu een digitale versie van ‘Rebellen in de Techniek’ beschikbaar. De hardcopy-versie ligt er over een paar weken. We zijn inmiddels bezig met een aanvraag voor vervolgonderzoek. Daarbij staat de vraag centraal: hoe creëer je als bedrijf een leercultuur? Wat moet je als bedrijf doen om je eigen personeel qua kennis up-to-date te houden? Ik hoop dat daar over een paar jaar een nieuwe publicatie uitrolt. Eentje waar het werkveld weer heel concreet mee aan de slag kan. Ondertussen hoop ik dat ons boekje veel mensen inspireert. Dat een directeur al lezend denkt: ‘Verdorie, ik heb óók zo’n techneut rondlopen die het verschil kan maken. Wat heeft hij of zij nodig om zijn werk goed te kunnen blijven doen?’ Als dat gebeurt, is mijn opzet geslaagd.’
Rebellen in de Techniek
‘Rebellen in de Techniek’ kwam tot stand in opdracht van TechYourFuture, het samenwerkingsverband tussen de Technische Universiteit Twente, Hogeschool Windesheim en Hogeschool Saxion. Auteurs zijn Sjoerd Peters (Lectoraat Human Capital in Smart Industry), Stephan Corporaal en Menno Vos (beiden TechYourFuture). De publicatie is ook beschikbaar via Saxion Bibliotheek.