'Mensen met psychische aandoeningen zijn minderwaardig': het is één van de vele vooroordelen die Media, Informatie en Communicatie-alumnus Emma Hoogenraad graag wilde ontkrachten. Met haar afstudeeronderzoek over stigmatisering rond psychische aandoeningen won ze donderdag de Saxion Afstudeerprijs. “Ik vind het belangrijk dat we begrip hebben voor elkaar.”
Hoi Emma, wat dacht je toen je hoorde dat je gewonnen had?
“Heel gaaf! Ik dacht echt: wat gebeurt hier? In een keer weet je dat je het geworden bent, terwijl iedereen zulke gave dingen had gedaan. We hadden het echt alle drie kunnen zijn.”
Had je verwacht dat je zou winnen?
“Ik had er wel hoop op. Het is een onderwerp dat mensen aanspreekt en dus dacht ik dat ik wel kans zou maken.”
Kun je vertellen waar je onderzoek over ging?
“Mijn onderzoek ging over stigmatisering rond psychische aandoeningen. Mensen hebben vaak negatieve vooroordelen over mensen met psychische aandoeningen en daar heb ik met video’s een oplossing voor bedacht.”
Hoe kwam je bij dit onderwerp?
“Ik ben al langer bezig met het maken van docu’s en portretten van mensen. Ik vind het belangrijk dat we begrip hebben voor elkaar. Ik zag om me heen dat er veel negatieve vooroordelen bestaan over psychische aandoeningen: dat ze dingen niet kunnen of minderwaardig zijn. Ik wilde daar filmpjes over maken, maar ik wilde het wel goed doen, want je doet het rond dit thema al snel verkeerd. Bijvoorbeeld over zelfmoord: als je dat op de verkeerde manier benadert, maak je het eerder erger dan beter. Daarom wilde ik er graag een afstudeerproject van maken, zodat ik eerst goed onderzoek kon doen. Toen heb ik Stichting Samen Sterk zonder Stigma benaderd en die waren heel enthousiast. Voor hen heb ik de filmpjes gemaakt en zij hebben ze uiteindelijk ook getest.”
Hij was echt boos en vond het heel erg klinken. Dat was voor mij juist een bevestiging dat er een stigma omheen hangt.
Wat zijn dingen waar je tegenaan liep?
“Vooral het vinden van kandidaten voor de filmpjes was moeilijk: mensen met een psychische aandoening die zich kwetsbaar durfden op te stellen. Dat was lastig. Ik heb ook gehad dat iemand zich heel erg aangevallen voelde, omdat hij vond dat zijn autisme geen aandoening was. Hij was echt boos en vond het heel erg klinken. Dat was voor mij juist een bevestiging dat er een stigma omheen hangt. Wat ook lastig was, was dat er geen wetenschappelijke meetinstrumenten bestaan om te meten hoeveel stigma ergens omheen hangt. Ik heb daarom advies ingewonnen bij een onderzoeker en uiteindelijk enkele vragenlijsten gecombineerd tot mijn eigen vragenlijst. Deze heb ik voorgelegd aan drie klassen met kinderen van 14 tot en met 16 jaar, omdat ik onderzoek deed naar stigma onder jongeren van 12 tot en met 18 jaar. Hierin werd bijvoorbeeld gevraagd of ze bijvoorbeeld naast iemand met een psychische aandoening in de klas wilden zitten.”
Wat is de belangrijkste conclusie van je onderzoek?
“Dat je met video’s die bepaalde inhoud bevatten stigma’s als negatieve vooroordelen kunt verminderen. Die video’s heb ik dus gemaakt, die zijn getest en het is ook bewezen.”
Wat gaat er nu gebeuren met je onderzoek?
“Uiteindelijk moeten er lessen ontwikkeld worden waar de video’s in verweven worden. De video’s zijn eigendom van de stichting en zij gaan die les dan ook ontwikkelen. Daar hebben ze de mensen en de kennis voor. In de toekomst ga ik eventueel nog meer van die video’s maken.”
Had je al ervaring met het maken van video’s?
“Ik ben altijd wel bezig met films maken, bijvoorbeeld op Youtube en met mijn eigen bedrijf. Ik denk dat ik wel echt wat aan die ervaring heb gehad.”
Waar ga je, tot slot, het prijzengeld voor gebruiken?
“Eigenlijk wil ik het investeren in een nieuwe camera, maar ik moet eerst maar eens zorgen dat ik een goed inkomen heb, zodat ik dat ook écht kan doen.”
