Blog webinar Tony Bates – De juiste mix tussen face-to-face en online onderwijs

Dr. Tony Bates is onderzoeker en auteur op het gebied van online leren en afstandsonderwijs. Misschien ken je hem van zijn laatste boek, een gratis, open en online boek genaamd Teaching in a Digital Age of van zijn platform ‘Online learning and distance education resources‘, waar regelmatig webinars, onderzoeken en blogs op worden geplaatst. Bates geeft in deze weken een aantal webinars over ‘Teaching in the Digital Age’ bij het Canadese Teachonline.ca.

Het is ironisch dat er een webinar wordt gegeven over de beste mix tussen online en face-to-face onderwijs, terwijl veel instellingen momenteel niet anders kunnen dan online lesgeven. De webinar die Bates geeft is niet zozeer bedoeld als een ‘les’, maar meer een mogelijkheid om de vraagstukken rondom f2f en online onderwijs te bespreken. Hij geeft aan dat er (nog) niet veel gedegen onderzoek is over wanneer je kiest voor f2f of online onderwijs. Wat werkt het beste en wat is de juiste mix?

Bates maakt onderscheid tussen verschillende vormen van overbrengen van onderwijs, zoals face-to-face, classroom aids, flipped classroom, hybride leren en volledig online leren (zie afbeelding 1). Hij vraagt zich af of een van de hiervoor genoemde vormen van onderwijs beter is ten opzichte van de rest. Volgens hem is er geen algemene theorie bekend over welke vorm van blended learning het beste past in een bepaalde situatie. De best passende vorm van overbrengen van onderwijs hangt af van de betreffende situatie (studentbehoefte, type cursus, beschikbaarheid van technologie etc.).

Hoe bepaal je nu wat je het beste online en f2f kunt doen?

Tot een paar weken geleden, was het face-to-face onderwijs de standaard manier van lesgeven bij veel onderwijsinstellingen en ‘superieur’ aan de andere vormen. Bates geeft aan dat er in meta studies geen significant verschil is gevonden tussen de efficiëntie van het leren bij f2f en online onderwijs. Het gaat namelijk vooral om de voorwaarden en omstandigheden bij f2f en online learning en alles daartussenin. Het hangt er natuurlijk af van hoe je het vormgeeft en uitvoert. Is het onderwijs activerend en motiverend genoeg? F2f onderwijs kan goed of slecht worden uitgevoerd, hetzelfde geldt voor online learning.

Bates hanteert de volgende criteria om een keuze te maken voor de vorm van onderwijs (zie afbeelding 2):

1. Soort studenten 

Welk soort studenten heb je in je cursus? Welke vorm van onderwijs past het best bij welke studenten? Jongere/minder ervaren studenten hebben over het algemeen meer baat bij de ‘campus experience’ en oudere/werkende deeltijdstudenten hebben over het algemeen meer baat bij online onderwijs. Voltijdstudenten die werken hebben vooral baat bij flexibel blended onderwijs. Hoe onafhankelijk en zelfstandig zijn de studenten? Bates geeft aan dat je de studenten kunt leren om meer zelfstandig en actief te leren in de loop van een semester of in de loop van de jaren.

2. Leeractiviteiten

Identificeer jouw manier van onderwijs geven en hoe je dat het liefst zou doen. Hoe zien de benodigde leeractiviteiten voor studenten eruit? Moeten studenten individueel leren of (projectmatig) samenwerken? Werken ze synchroon of asynchroon samen? Is er bijvoorbeeld veel practicum nodig in de course?

3. (Online) faciliteiten voor leren

Welke (online) faciliteiten zijn er? Sommige instellingen beschikken bijvoorbeeld over digitale laboratoria. De beschikbare faciliteiten kunnen je keuze verrijken of beperken. Kijk ook eens naar Open Educational Resources over de onderwerpen waar studenten over gaan leren.

4. Juiste vorm van onderwijs

Bekijk vervolgens welke vorm van het overbrengen van onderwijs het best past bij elke leeractiviteit. Bates geeft aan dat je de meeste keuzes intuïtief zou kunnen maken, maar het kan helpen om een systematische aanpak te hebben bij het maken van deze keuzes.

Blended learning en de rol van de onderwijsruimtes

Probeer onderscheid te maken tussen leeractiviteiten die studenten thuis/online kunnen doen en leeractiviteiten die echt meerwaarde hebben in de face-to-face contacturen. Bates vertelt over interactieve onderwijsruimtes (met als voorbeeld Queens University), waar studenten bijvoorbeeld in groepen kunnen werken en ook meer regie hebben over hun eigen leerproces. 

Wil je nu ook voor jouw onderwijs met een andere blik kijken naar de leeractiviteiten en de vorm van je onderwijs? Misschien heb je gemerkt dat -door de acute switch naar volledig online onderwijs- bepaalde leeractiviteiten juist heel goed online kunnen worden uitgevoerd. Of misschien heb je ideeën gekregen over hoe je je f2f bijeenkomsten anders wilt insteken. Bij Saxion kun je gebruik maken van de methodiek SHUFFLE - per leeractiviteit kijk je welke vorm (en welke tool eventueel) daar het beste bij past. Wil je meer weten over SHUFFLE of hoe je de best passende vorm van blended onderwijs zelf kunt inzetten, bekijk dan de websites Eduxion (alleen met Saxion inlog) en Blendy.saxion.nl voor verschillende werkvormen of neem contact op met de adviseur/instructional designer van ICT&O van jouw academie.

Blog Tony Bates: What should we be doing about online learning when social distancing ends?

Link naar de webinar en de bijbehorende presentatie.