Dide keek vijf docu's voor de Week van de Mediawijsheid: 'Niets is wat het lijkt'
Social mediaplatformen zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Iedere dag liken, scrollen en posten we massaal op platformen zoals Instagram, Facebook en Twitter. Wat er achter de schermen van deze platformen gebeurt, is echter niet altijd duidelijk. Hoe zorgen zij er bijvoorbeeld voor dat wij geen schokkende beelden te zien krijgen? Wat zijn de verdienmodellen? En worden deze platformen wel altijd voor ‘sociale’ doeleindes gebruikt? Voor de Week van de Mediawijsheid keek Creative Business-student Dide Ponten vijf films en documentaires die de schaduwkanten laten zien van de wereld van social media.
Week van de Mediawijsheid
Van vrijdag 6 november tot en met vrijdag 13 november is het de landelijke Week van de Mediawijsheid. Thema dit jaar is: Wat is jouw digitale balans? De Saxion video-unit en de opleiding Creative Business - Media, Informatie & Communicatie hebben samen een programma samengesteld in het kader van de week van de Mediawijsheid. Een kijk-menu om in balans te komen.
The social dilemma
“The Social Dilemma is een mix van documentaire en drama die de impact behandelt van sociale netwerken. Aan het woord komen experts die zelf werkzaam zijn geweest in de branche op invloedrijke posities. Zij hebben zelf ook deels producten ontwikkeld, zoals de like button op Facebook. Het beeld dat door deze mensen wordt geschetst vind ik verontrustend. Zij proberen de kijker namelijk uit te leggen dat social media als doel hebben om mensen te manipuleren. Complottheorieën gaan viraal en er wordt doelbewust een enorme hoeveelheid van desinformatie en nepnieuws aangeboden. Geprobeerd wordt om het gedrag van gebruikers te voorspellen, te sturen en vooral te beïnvloeden. De belangrijkste les van deze documentaire, is dat niet de social mediaplatformen het product zijn, maar jijzelf als gebruiker. We worden als gebruikers als het ware ‘verkocht’ aan alle bedrijven die ons willen bereiken met advertenties. ‘The Social Dilemma’ geeft mij de indruk dat het kwaad al is geschied en dat de sociale netwerken een serieuze bedreiging kunnen vormen voor onze samenleving.”
#Followme
“Voor iedereen die interesse heeft in de wereld van Instagram, is het de moeite waard om deze documentaire te bekijken. Je krijgt een beeld van hoe dit sociale platform als het ware een verdienmodel is geworden; likes en volgers zijn veel geld waard. Er zijn mensen die miljonair zijn geworden door het verkopen van duizenden nepvolgers en likes. Hierdoor worden adverteerders om de tuin geleid, omdat hun reclame niet door echte gebruikers wordt bekeken. Aangezien Instagram zelf een commercieel belang heeft bij de verkoop van advertenties, wordt er maar weinig tegen deze misstanden ondernomen. #Follow me bevestigt voor mij nog weer eens dat een internet platform zoals Instagram eigenlijk een nepwereld is. Niets is wat het lijkt…”
De film laat zien dat er door de jaren heen nog steeds politici zijn, in verschillende landen, die soortgelijke ideeën verkondigen zoals die van Hitler. Je zou daarom kunnen zeggen dat hij in die zin nooit is weggeweest.
The Cleaners
“Deze documentaire volgt een aantal mensen in de Filipijnen die werken als ‘schoonmakers’ van het social mediaplatform Facebook. Hoewel Facebook doet voorkomen alsof het platform op een professionele wijze wordt vrijgehouden van schokkende beelden, is de werkelijkheid toch anders. Het zijn de ingehuurde ‘moderators’ in lagelonenlanden zoals de Filipijnen die zelf beslissen of een bericht al dan niet verwijderd moet worden. Ze krijgen dagelijks alle ellende van het internet te zien van kinderporno tot terroristische daden. De documentaire wil de economische uitbuiting van deze ‘cleaners’ onder de aandacht brengen. Daarnaast wordt er ook aandacht besteed aan de rol van social media platformen binnen de politiek. Een voorbeeld hiervan is het verzoek van de Turkse regering om toegang tot bepaalde berichtgeving binnen het land te beperken. Ondanks dat ik deze documentaire op sommige momenten langdradig vond, is het wel de moeite waard om hem te kijken. Je krijgt te zien wat er zich achter de schermen afspeelt van een platform dat je wellicht dagelijks gebruikt.”
Er ist wieder da
“Hij is er weer! Of is hij nooit weggeweest? In deze film ontwaakt Hitler in Berlijn op de plek waar hij 70 jaar geleden zou zijn gestorven. Door middel van humor en satire, zien we hoe hij kennis maakt met de wereld van nu. Het is eigenlijk verbazingwekkend hoe zijn aanwezigheid door de mensen wordt opgevat. Hij wordt in de film een populaire stand-up comedian en hij bereikt een groot publiek met de uitspraken die hij doet over het nationaalsocialisme. Dit wekte bij mij de indruk dat er tegenwoordig nog steeds veel sympathie in Duitsland zou zijn voor Hitlers gedachtegoed. De film laat zien dat er door de jaren heen nog steeds politici zijn, in verschillende landen, die soortgelijke ideeën verkondigen zoals die van Hitler. Je zou daarom kunnen zeggen dat hij in die zin nooit is weggeweest. Een andere boodschap die ik uit deze film haal is de kritiek op de media zoals er tegenwoordig wordt omgegaan met personen en nieuws. Zolang er maar genoeg geld verdiend kan worden lijkt alles geoorloofd te zijn.”
The Hater
“Deze Poolse film gaat over een student Tomasz, die vanwege het plegen van plagiaat wordt weggestuurd van de opleiding Rechten. Hij komt terecht bij een PR/marketing-bedrijf waar men het niet schuwt om onethisch te werk te gaan. Zodra Tomasz zich heeft bewezen in een eerste opdracht, mag hij zich gaan bezighouden met het saboteren van de carrière van een burgemeesterskandidaat. Hij zet een campagne op die de mensen moet overtuigen dat het beleid van deze politicus zal leiden tot massale islamisering en een serieuze bedreiging vormt voor Polen. Deze film doet je beseffen hoe makkelijk het is om mensen te bedriegen door het verspreiden van desinformatie en nepnieuws.”