Hoe Stukafest uitgroeide van spontaan feestje tot festival in dertien studentensteden

Zittend op het bed van een wildvreemde student, kijkend naar een artiest die zijn muziek speelt voor een wand van bierkratten. Het is het beeld van menig optreden tijdens Stukafest. “Dat is de charme van het festival”, zegt Robin van der Sluis, voorzitter van de Stichting Stukafest Nederland. “Het is heel intiem. Je komt echt bij studenten over de vloer. Je komt zo dichtbij de artiesten, dat ze bijna bij je op schoot zitten. Soms gebeurt dat zelfs letterlijk...”

Stukafest – een samenvoeging van de woorden studentenkamer en festival – viert zijn twintigste verjaardag. Een mijlpaal voor het festival dat eigenlijk vrij spontaan ontstond. “Stukafest is begonnen in Nijmegen”, blikt Van der Sluis terug. “De cultuurcommissie op de campus zocht naar een activiteit om te organiseren in januari en februari. Ze hadden alleen geen locatie en geen geld. Toen ontstond het idee om het dan maar in een studentenflat te organiseren. Zo is Stukafest ontstaan. Als snel breidde het zich uit tot heel Nijmegen.”

Het festival viel in de smaak. Zozeer zelfs, dat Stukafest zich ook verplaatste naar andere steden. “In 2006 kwamen Enschede en Groningen erbij. Toen is ook de landelijke stichting opgericht. Later volgden onder meer Amsterdam, Rotterdam en Eindhoven. Zo is het festival telkens verder gegroeid. Steeds kwamen er nieuwe steden bij, terwijl andere steden weer wegvielen. Vorig jaar is Leeuwarden er als laatste stad bijgekomen. Inmiddels zijn we actief in dertien verschillende studentensteden.”

Laagdrempelig

Van der Sluis is sinds vier jaar voorzitter van de landelijke stichting achter het festival. Ook heeft hij in de organisatie van Stukafest Utrecht gezeten en is hij kamercoördinator geweest. “Daarvoor ging ik naar Stukafest als bezoeker en ik heb een keer een optreden ‘gehost’ in mijn voormalige studentenkamer. Een bijzondere ervaring, maar vooral ook heel gezellig. Een artiest komt dan echt bij jou over de vloer. Vooraf eet je samen, heb je gesprekken. Je leert de artiest daardoor echt kennen.”

Stukafest heeft sowieso voor onvergetelijke herinneringen gezorgd bij Van der Sluis. “De fietstochten tussen optredens door zijn me bijvoorbeeld bijgebleven. Dat je drijfnat en koud aankomt bij een volgende locatie en dat je daar hartelijk wordt ontvangen met een warme kop thee. Maar ook bepaalde artiesten zijn me bijgebleven, zoals bijvoorbeeld de optredens van Spinvis, waar ik een groot fan van ben. Of een dansvoorstelling van Chronos. Bovendien heb ik via Stukafest veel mensen leren kennen. De sfeer is heel laagdrempelig, waardoor je heel makkelijk met andere mensen een praatje maakt. Daar heb ik verschillende vriendschappen aan overgehouden.”

Nooit saai

Het open karakter en de intimiteit spreken veel bezoekers van Stukafest aan. Maar ook de diversiteit. Het festival is verspreid over meerdere studentenkamers in een stad. Elk met zijn eigen charme en sfeer. “Studentenhuizen of -kamers zijn eigenlijk nooit saai. Er hangt altijd wel een bepaald sfeertje. Of de studentenkamers ook aan bepaalde eisen moeten voldoen? Nee, zolang het maar op fietsafstand is vanaf het centrum. Studenten zorgen er zelf meestal wel voor dat de kamer opgeruimd is als de artiesten en bezoekers komen. Zo is ons logo ook ontstaan, rondslingerende stinkende sokken vind je niet snel in de kamers.”

Van der Sluis noemt de creativiteit van het festival als derde pijler achter het succes van Stukafest. “In iedere studentenstad zit elk jaar een nieuw bestuur. Dat zorgt ervoor dat we constant met onze tijd meegaan en vernieuwen. Elk jaar is anders, waardoor bezoekers steeds verrast worden. Het ene jaar kan je bijvoorbeeld een programmeur hebben die van singersongwriters houdt, terwijl er bij een volgende editie veel hiphop kan zijn omdat de programmeur van dat jaar daar meer van houdt. Die creativiteit is onze kracht.”

Jubileumeditie

Die creativiteit kwam ook goed van pas voor de jubileumeditie van Stukafest. Vanwege corona is het niet mogelijk om live groots uit te pakken. In plaats daarvan vindt het festival dit jaar online plaats. “We hadden hele leuke plannen bedacht, maar dat kon allemaal niet doorgaan. Dat we moesten switchen was wel even een domper, ook voor de verschillende steden die al hun plannen overboord moesten gooien. In plaats daarvan gaan we, verspreid over vier weken, een digitaal festival organiseren. Elke vrijdag in februari presenteren drie steden hun programma. Elk hebben ze drie artiesten. In totaal hebben we dus negen optredens. Bezoekers krijgen de keuze om hun eigen route samen te stellen. Ze kiezen dus zelf of ze naar de dance-act in Tilburg willen, of naar de band in Nijmegen of het theater in Middelburg.”

De optredens zijn allemaal van tevoren opgenomen. Alleen niet in studentenkamers. Dat bleek vanwege de coronamaatregelen niet mogelijk. “In plaats daarvan hebben we gekozen voor locaties die dichtbij het studentenleven en de studentencultuur liggen. In Middelburg hebben we bijvoorbeeld in de stadsschouwburg gefilmd en in Nijmegen in Café Wunderkammer, een hip studentencafé.” Tussen de performances door krijgen bezoekers beelden te zien van de verschillende studentensteden. “We fietsen denkbeeldig door de studentensteden en nemen daarbij ook een kijkje in studentenkamers. Want we willen bezoekers toch een beeld geven hoe Stukafest er normaal uitziet.”

Wanneer de jubileumeditie voor de Stukafest-organisatie geslaagd is? “Eigenlijk nu al”, zegt Van der Sluis. “Alle streams staan klaar om uitgezonden te worden. We hebben achter de schermen ontzettend veel mooi materiaal klaarstaan. Ik ben er trots op dat we dat met zijn allen klaargespeeld hebben. Dat gevoel kan alleen nog maar beter worden op het moment dat we dit met andere mensen kunnen delen.”