Podcasts, een wezenlijk onderdeel in het onderwijs?
Of de podcast een wezenlijk onderdeel is geworden van het Saxion onderwijs? Nee, dat nog niet. Maar we zijn onderweg. Evenals leren van en met beeld, is geluid ook een krachtige bron om informatie op te nemen. Op Saxion zien we nu absoluut een versnelling ontstaan als het gaat over de inzet van (educatieve) podcasts.
De Saxion video-unit richt zich momenteel op twee verschillende soorten podcasts: de documentaire podcast en de gesprekspodcast. In de documentaire podcasts komen altijd meer dan twee partijen aan het woord of gaat de maker op pad. Bij deze podcast krijgt je vaak meer perspectieven over een onderwerp en is er nagedacht over omgevingsgeluiden en daarmee de beleving van de luisteraar. Bij een gesprekspodcasts daarentegen behandelen vaak maar één thema of onderwerp, vaak komen hier niet meer dan 2 personen aan het woord.
Een Saxion voorbeeld: de podcastserie ‘Mengelmoes’
Afgelopen jaar hebben studenten van het Honours Programme ‘ Innovation and Business Creation’ de mooie podcast serie genaamd ‘Mengelmoes’ gemaakt. Hierin worden verschillende experts geïnterviewd over o.a. prestatiedruk, veranderkunde en uitstelgedrag. De serie is inmiddels zo’n 500 keer beluisterd. Zelf deze serie beluisteren? Ga naar video.saxion.nl of luister via Spotify.
Podcast als wezenlijk onderdeel van het curriculum, werkt dat wel?
‘Het is erg zinvol om op een hele andere manier met de stof bezig te gaan. Hierdoor ben je veel meer met het onderwerp bezig’, aldus een van de studenten uit het Honours Programme. Studenten geven aan dat het maken van podcasts het leren veel afwisselender maakt.
In dit voorbeeld leerden studenten vooral door het maken van een podcast, maar ze kunnen natuurlijk ook leren door te luisteren naar een podcast. Zo las ik in het onderzoek ‘Podcast as a learning Media in Higher Education’ uit 2018 van Susanne Dau, Rene Holm Andersen en Stine Nørkjær Nielsen het volgende: gebruik maken van een podcast:
- Verhoogt het begrijpen van lastige onderwerpen en
- motiveert de student, mits de kwaliteit van de audio goed is.
- Werkt goed met een gemiddelde lengte van 20 minuten,
- en is voor de student passend omdat het zo flexibel te hanteren is, ze de podcast ‘on the go’ kunnen luisteren.
- In het onderwijs konden docenten in het onderzoek zien, dat bij het inleveren van de opdrachten, ze elementen uit de podcast hadden verwerkt.
- Verhoogt de wijze waarop auditief wordt geleerd, denk hier aan het uitspreken van woorden. Dat zou interessant kunnen zijn voor de internationale lessen.
De podcast is toch trending, waarom zit het niet in het curriculum?
Natuurlijk zijn er Saxion opleidingen waar het wel in het curriculum zit, zoals bij de opleiding Creative Business, waar studenten in het eerste jaar zelf een podcast maken.
Maar de vraag: De podcast is toch trending, waarom zit het niet in het curriculum? Heb ik zelf niet bedacht, deze vraag kwam van een van de studenten in de workshop over de podcast voor de opleiding Social work begin dit jaar. Mendel Wemerman begeleidt studenten waarin ze samen de geschiedenis van het vakgebied Social work willen ‘verpodcasten’. Ze zijn van plan te gaan werken met audiofragmenten en gaan op dezelfde manier met ons samenwerken zoals we met studenten hebben gedaan bij de podcastserie ‘Mengelmoes’ (zie verderop ‘Hulp bij het ontwikkelen van een podcastserie’).
Tijdens een workshop liet ik een ‘één-minuut-podcast’ horen van de VPRO om duiding te geven hoe een podcastformat in elkaar kan zitten. Dat je zelf in één minuut een heel verhaal kan vertellen door gebruik te maken van bijvoorbeeld de setting en de omgevingsfactoren, zodat de luisteraar zelf beelden in het hoofd gaat maken. Dus: elk geluid bewust inzetten om tot een mooi product te komen. Dit wordt ook wel ‘soundscape’, oftewel geluidslandschap genoemd.
Podcastserie in de maak: Classroom of the future
We zijn gestart met de voorbereidingen voor een serie podcasts over het thema ‘Classroom of the future’. Dit doen we samen met de Saxion projectgroep die zich bezighoudt met dit onderwerp. Thema: hoe gaat ons onderwijs er in de nabije toekomst uit zien? Vragen als: hoe realiseer je tijd en plaats onafhankelijk leren, wat verstaan we nu eigenlijk onder blended leren en hoe vergroot je het ‘studentsucces?’, zullen aan bod komen.
Hulp bij het ontwikkelen van een podcast(serie)
Bij de podcastserie ‘Mengelmoes’ begeleidt de Saxion video-unit de makers op allerlei momenten in het proces. In de afbeelding hieronder zie je hoe wij hierbij te werk zijn gegaan.

Als makers een idee hebben begeleiden we ze graag op inhoud en techniek. We zoeken samen naar antwoorden op vragen zoals: wie is je podcast host, wat is de ideale lengte, welke elementen en stijltrucs wil je toepassen, welke rol speelt muziek in je podcast en welke geluiden zijn er eigenlijk te horen?
Wil je nu ook graag aan de slag met het ontwikkelen van een podcast? Neem even contact op met ons via [email protected] . Wie weet wordt jouw podcast straks wel een onderdeel van het curriculum; een wezenlijk onderdeel van het onderwijs op Saxion!

Cecille Plomp
Teaching & Learning Centre - Media Adviseur video-unit - Expertise: Digitale Leermaterialen
[email protected]