Promotieonderzoek: FindMyApps moet de wereld voor mensen met dementie weer een stukje groter maken

Op dit moment leven er zo’n 290 duizend mensen in Nederland met dementie en de verwachting is dat dit aantal verdubbeld in 2050 naar ruim een half miljoen. Veel van deze mensen wonen nog thuis en volgens onderzoeker Yvonne Kerkhof van de Academie Gezondheidszorg vallen veel mensen met dementie na de eerste diagnose al snel in een gat.

“Ze hebben misschien nog niet direct hulp nodig, maar ze zijn wel ontheemd”, legt Yvonne uit. “Ze kunnen vaak niet alles meer doen wat ze voorheen wel deden en hebben ondersteuning en structuur nodig. Bijvoorbeeld bij het vinden van de weg of het innemen van medicatie. Ook ondernemen ze minder en blijven ze meer thuis, omdat ze onzeker zijn. Dat komt door de cognitieve uitval. FindMyApps kan mensen helpen meer grip te krijgen op hun leven, maar kan ze ook ondersteunen in het ontplooien van zinvolle activiteiten die ze nog wél kunnen.”

Toegankelijker

FindMyApps is een tabletprogramma gericht op mensen met beginnende dementie en hun verzorgers, maar ook mensen met gevorderde dementie kunnen er in aangepaste vorm straks baat bij hebben. De applicatie is ontwikkeld na grondig behoefteonderzoek bij mensen met dementie. “En het punt is natuurlijk wel dat die hele wereld van applicaties een grote warboel is. Je hebt zoveel apps die je kan vinden in de Appstore en in Google Play. Wat wij hebben gedaan moet toegankelijker zijn. Wij hebben dus een eigen database gebouwd met dementievriendelijke applicaties op het gebied van zelfmanagement en zinvolle activiteiten."

"Onder zelfmanagement scharen we bijvoorbeeld ondersteuning bij medicatie, het bieden van dagstructuur of het vinden van de weg", gaat ze verder. "Wat betreft zinvolle activiteiten moet je denken aan muziekapps, spelletjes en het helpen bij herinneringen ophalen. Mensen kunnen een gebruikersprofiel aanmaken, eventueel met behulp van een mantelzorger, en op die manier worden ze geleid naar de apps die bij hen passen.”

Positieve gezondheid

Naast de bibliotheek met dementievriendelijke apps ontwikkelde Yvonne ook een training over de app voor mantelzorgers, zodat zij hun naasten kunnen instrueren. Die training is gebaseerd op de Foutloos leren-methodiek. “Geen één dementie is hetzelfde, maar veel mensen zijn, ondanks cognitieve beperkingen, nog wel in staat zichzelf handelingen aan te leren door automatisme. Met de Foutloos leren-methode ga je iemand vaardigheden aanleren in stappen. Je gaat pas naar de volgende stap, als een bepaalde handeling grotendeels foutloos gedaan kan worden. Dat past ook in de huidige benadering van gezondheid: om niet alleen uit te gaan van ziekte, maar ook vooral te kijken wat mensen nog wél kunnen. Positieve gezondheid, noemen we dat.”

Vervolgonderzoeken

Tot nu toe was er alleen een webbased applicatie gereed van FindMyApps, maar een softwarebedrijf is op basis van een vervolgstudie, die door iemand anders is uitgevoerd, bezig geweest met het ontwikkelen van een native applicatie, die ook offline gebruikt kan worden. Momenteel loopt er ook een groot evaluatieonderzoek, die aan moet tonen dat mensen met dementie daadwerkelijk meer zelfmanagementvaardigheden opdoen en zinvolle dagbesteding vinden.

Waanzinnig mooie kans

Op vrijdag 8 oktober hoopt Yvonne te promoveren bij de VU in Amsterdam. “Het is een waanzinnig mooie kans en dat ik die heb gekregen binnen zo’n dynamische hogeschool als Saxion, waar zoveel kansen liggen, vind ik heel fijn. Ik heb heel veel mogen leren en er hebben ook veel studenten mee kunnen werken aan mijn onderzoek. Uiteindelijk meer dan vijftig. Dat waren studenten van de opleidingen Social Work, Verpleegkunde en Gezondheid & Technologie, Creatieve Technologie maar ook studenten van Universiteit Twente. Het is ook heel inspirerend om zo met studenten samen te werken.”

Wereld stukje groter

Ook voor de gebruikers zelf lijkt FindMyApps al heel waardevol. Yvonne heeft verschillende prototypes ontwikkeld en meerdere keren feedback opgevraagd bij mensen met dementie en mantelzorgers. “Mensen zijn heel enthousiast. ‘Er zitten apps tussen die in mijn geval met dementie erg bruikbaar zijn’, hoorde ik bijvoorbeeld. En wat ik van de mantelzorgers terugkreeg, is dat FindMyApps weer nieuwe activiteiten voor deze mensen aanboort”, sluit ze af. “Ze hebben het idee dat de wereld weer een stukje groter voor ze wordt.”