Wordt iemand uit zijn woning gezet, of niet? Mag een bewoner een kastje in de hal van een appartementencomplex zetten als dat ten koste gaat van de veiligheid? Het zijn lastige ethische vraagstukken waar woningcorporatie Domijn met regelmaat mee te maken heeft. Om een afgewogen antwoord te krijgen volgden medewerkers van Domijn de training Beroepsethiek aan Saxion. Renate Finkers, strategisch verbinder bij de woningcorporatie, vertelt over hun ervaringen.
Dag Renate! Kan je om te beginnen iets vertellen over je professionele achtergrond?
“Zeker! Ik heb lang geleden als studie de Sociale Academie gedaan, de opleiding Inrichtingswerk. Vanuit een stage ben ik aan het werk gegaan bij de Stichting Gezinsvervangend Tehuizen Twente, het huidige Aveleijn. Daar heb ik zo’n dertien jaar gewerkt als groepsleider. Later heb ik bij MEE Twente en Bureau Jeugdzorg gewerkt en van daaruit ben ik naar Wijkteams Enschede gegaan. Op een gegeven moment kwam daar vanuit Domijn de vraag binnen of er iemand voor drie maanden gedetacheerd kon worden als Consulent Wijkbeheer. Mijn manager noemde enkele namen, waaronder die van mij. Zo ben ik bij Domijn beland. Daar kwam al snel een vacature voorbij waarop ik intern kon solliciteren. Ik werd uitgekozen en ben blijven hangen. Inmiddels werk ik hier vijf jaar. Eerst als Consultent Wijkbeheer en de laatste drie jaar als Strategisch verbinder.”
Met een aantal collega’s van Domijn heb je bij Saxion de training Beroepsethiek gevolgd, waarom?
“Als woningcorporatie hebben we geregeld met dilemma’s te maken. Bijvoorbeeld of een gezin of persoon die voor problemen zorgt zijn huis uit moet worden gezet, of dat je zo’n situatie laat bestaan. Dat zijn lastige keuzes. Iemand uitzetten is het laatste wat we als woningcorporatie willen. Bij de keuze die we maken moeten we afwegen welke gevolgen dat heeft voor de buurt, maar ook voor het gezin of die persoon. Maar hoe maak je die afwegingen? De training Beroepsethiek kan ons helpen bij het maken van zo’n beslissing.”
Hoe is de samenwerking met Saxion tot stand gekomen?
“Onze teamleider Wonen, Erna Kamphuis, klopte bij mij aan of ik een leerzame cursus wist voor onze consulenten. Ik heb de training Moreel beraad, of Beroepsethiek, aangedragen. Deze kende ik vanuit mijn tijd bij Wijkteams Enschede. Het leek me een mooie training voor ons, omdat wij vanuit de corporatie met dilemma’s met verstrekkende gevolgen te maken hebben. Vervolgens zijn we in gesprek gegaan met Saxion. We hebben uitleg gekregen wat de training inhoudt en besproken of het iets voor ons zou zijn. Vanwege de dilemma’s waar we tegenaan lopen hebben we besloten de training te gaan doen.”
Hoe zag de training er inhoudelijk uit?
“Het was een training van drie dagdelen. We zijn begonnen met twaalf collega’s. Later zijn nog meer collega’s de training gaan volgen. Belangrijk was dat we eerst onze eigen kernwaarden duidelijk kregen, omdat je dan weet wat voor jou belangrijk is. Saxion had een leuke oefening om daarachter te komen: denk eens aan iemand die jouw voorbeeld is en jou inspireert. Waarom is het een voorbeeld en waarom word jij daar enthousiast van? Van daaruit kan je kijken welke waarden erin zitten. Dat geeft een mooi inzicht in wat je zelf belangrijk vindt, maar ook wat collega’s belangrijk vinden. Als je het niet eens bent met elkaar, heeft dit meestal met het verschil in waarden te maken. Het is heel mooi dat je dit bij jezelf en de ander kunt herkennen. Op die manier kun je een overstijgend gesprek voeren.”
Ik denk dat deze training voor heel veel maatschappelijke organisaties een mooie aanvulling is om naar complexe casuïstiek te kijken.
“Daarnaast hebben we tijdens de training geoefend met onze eigen casussen. Eén casus die me bij is gebleven is het gesprek over brandveiligheid. Mogen bewoners iets op de gang zetten of niet? Vanuit veiligheidsoverwegingen is het heel makkelijk om ‘nee’ te zeggen. Maar we willen ook dat mensen fijn wonen. Wat weegt dan zwaarder? Tijdens de training leer je zo’n casus helemaal af te pellen door alle belangen op een rijtje te zetten: wat is het belang van de corporatie, wat is het belang van de bewoners, van de buren, enzovoort. Als al die belangen op tafel liggen kan je een weging doen. Van daaruit neem je een besluit, maar wel met het doel dat iedereen het erover eens is.”
Wat voor uitdagingen zijn jullie tegengekomen tijdens de training?
“We hebben een paar keer ervaren dat we er onderling niet uitkwamen. Bijvoorbeeld omdat collega’s niet weten wat het standpunt van ons MT is over bepaalde zaken. Hoe gaan we daar dan mee om? En hoe gaan we het gesprek aan om er toch uit te komen? Op die punten hebben we behoefte aan doorontwikkeling, vandaar dat de training voor volgend jaar opnieuw op de agenda staat. De training legt bloot wat wij als organisatie moeten doen om meer duidelijkheid te scheppen naar onze werknemers, maar vraagt Domijn ook naar de waarden te kijken die het als bedrijf heeft. Dat maakt het enorm leerzaam.”
Hoe kijken jullie terug op de samenwerking met Saxion?
“De werkwijze van Saxion sluit aan bij de manier waarop we bij Domijn in het leven staan. De trainers waren inspirerend en gaven goede feedback. Ze zeggen wat ze zien, zonder dat je het gevoel krijgt dat je iets niet goed hebt gedaan. Ze zijn op een vriendelijke manier kritisch. Ze denken mee in onze ontwikkeling. We kijken dus heel positief terug op de samenwerking. Niet voor niets beginnen we in het voorjaar met een nieuw traject.”
Passen jullie de opgedane kennis al toe binnen Domijn?
“Niet op dagelijkse basis, want het is een vrij intensieve methode. Maar bij ingewikkelde casuïstiek zetten we het wel in. Ik zie het zelf als een heel waardevolle methode, het geeft verdieping in het werk. Mooi zou het ook zijn om de verschillende partijen met elkaar aan tafel te krijgen. Nu hebben we de casussen afgepeld, door zelf in te vullen wat een wijkcoach van een bepaalde situatie vindt en wat een bewoner ervan vindt. Als je die partijen daadwerkelijk bij elkaar aan tafel zet en het van daaruit afpelt, denk ik dat ze veel meer begrip krijgen voor elkaars standpunten en de redenen waarom een bepaalde beslissing wordt genomen. Het is vaak veel complexer dan buitenstaanders denken.”
Heb je nog tips voor anderen om een dergelijk traject succesvol af te ronden?
“Ik denk dat deze training voor heel veel maatschappelijke organisaties een mooie aanvulling is om naar complexe casuïstiek te kijken. Vanwege ons enthousiasme is Saxion ook in gesprek geraakt met WoON Twente (een samenwerkingsverband van zestien woningcorporaties, red.), ook Veilig Thuis en de Wijkteams werken er mee. Wel moet je er veel tijd in steken om deze methode eigen te maken. Het is geen makkelijke training, je hebt er echt een ontwikkeling in door te maken. Je moet je eigen normen en waarden kennen en helder hebben waarvoor je het in wil zetten en wil bereiken. Voor ons is de training in elk geval heel waardevol. Als woningcorporatie hebben wij de sleutel in handen om mensen een nieuw bestaan te bieden. Daar moeten we zorgvuldig mee omgaan. Deze methodiek helpt daar zeker bij.”
