Bijzonder: Daan studeert niet bij Saxion, maar volgt toch de minor over schuldhulpverlening

Wie zich wil verdiepen in het vakgebied van schuldhulpverlening kan met een simpele online zoekactie zo een lijstje met cursussen samenstellen. Toen Daan Vaneker uit Enschede zich afgelopen zomer oriënteerde op zo’n cursus stuitte hij op de minor Armoede, Schuldhulpverlening & Participatie die Saxion binnen de opleiding Social Work aanbiedt. “Ik zag dat er docenten bij betrokken waren die hier in Enschede bij de Stadsbank gewerkt hebben. Professionals die lesgeven vanuit de praktijk,” vertelt Daan. “Dat vond ik leuk en interessant voor mijn netwerk. En zo’n minor, waarbij je in een half jaar tijd écht de diepte in gaat, leek me een veel beter plan dan een driedaagse cursus. Maar ja, ik studeer niet bij Saxion. Toch stuurde ik een mailtje en mocht ik me aansluiten bij de reguliere studenten. Dat was echt een gouden kans voor me.”

Voldoening

Voor Daan waren de schoolbanken bij Saxion niet helemaal nieuw. In 2007 rondde hij zijn studie Bedrijfseconomie af aan onze hogeschool. “Ik bood mezelf daarna aan als interim-manager en kwam zo al snel in aanraking met het ondernemerschap. Eerst bouwde ik aan het Economen Netwerk, met allemaal financiële interim-managers. Daarna wilde ik juist graag sparringpartner worden van kleine ondernemers. Die zoeken het gesprek vaak bij degene die hun administratie doet of jaarrekening maakt. Dus begon ik een administratiekantoor.” Na een baan in loondienst werd Daan opnieuw ondernemer en nam hij WebwinkelKeur over, een keurmerk voor online shops. “Ik deed van alles, maar zat niet in het veld van de schuldhulpverlening. Wel zat ik destijds als boekhouder van zzp’ers vaak met mensen om tafel die hun onderneming vanuit passie hadden, maar er eigenlijk nét niet van konden rondkomen. Ik merkte dat het me voldoening gaf om hen te helpen. Op mijn inloopspreekuur kwamen heel wat mensen af. De doelgroep sprak me aan en ik had het gevoel dat ik het ook wel in me had, om mensen te helpen.”

Stemmetje

Al heel lang klonk dat stemmetje, dat hij serieus werk wilde maken van schuldhulpverlening. Een eerste sollicitatie bij de Stadsbank, die in Twente de schuldhulpverlening voor 21 gemeenten verzorgt, leverde nog geen uitnodiging op. Maar als echte ondernemer dacht Daan: hoe kan het wél? “Ik wilde mezelf interessanter maken. Want misschien was ik wel de vijftigste briefschrijver. En had ik gewoon niet de goede opleiding. Ik ben toch een wat atypische zij-instromer natuurlijk. Dus wilde ik me extra bijscholen, om mijn cv aantrekkelijker te maken en mijn kennis te verdiepen.” Het roept de vraag op waarom Daan zich zo aangetrokken voelde tot het vakgebied. Kan hij uitleggen waarom? “Eigenlijk kwamen daarin drie sporen bij elkaar. Op de eerste plaats werd ik er blij van dat ik mensen met dit werk kan helpen. Daarnaast kon ik een jaar geleden een stap terug doen in mijn eigen bedrijf, waarbij ik een stabiele inkomenssituatie heb. Dat riep bij mij de gedachte op: ik hóef nu niets, maar ik mág wel wat doen. Wat wil ik dan? Schuldhulpverlening is geen vakgebied waar je veel geld mee verdient, maar ik wil het graag uitoefenen omdat ik het betekenisvol werk vind.”

Sociaal vangnet

En de derde reden? Daar bleek een hele persoonlijke ervaring onder te liggen: “Als ondernemer heb ik zelf ook een keer een periode gehad dat het niet goed ging. Mijn reactie was altijd: nog harder werken. Op een gegeven moment werkte ik 80 uur in de week. Toen ik eindelijk het punt bereikt had dat ik weer kon bouwen aan mijn bedrijf, trok mijn grootste klant zich terug. Het ging alsnog mis, waarbij ik zelf ook een aantal openstaande posten had. Niet eens zoveel, of onoverkomelijk, maar mentaal zat ik er zo doorheen, dat ik geen officiële post meer openmaakte. Tot er een deurwaarder voor de deur stond. Mijn ouders zeiden toen: ‘Daan, we gaan je helpen om orde op zaken te stellen. Alles op een rij zetten en schoon schip maken.’ Zij waren er op een cruciaal moment. Als ik dat sociale vangnet niet had gehad, had ik nu niet gezeten waar ik nu zit. Achteraf is dat dus best een bepalend moment geweest. Ik weet ook dat veel mensen níet zo’n vangnet hebben. Dus als je zoiets voor iemand kunt betekenen, dan is dat geweldig. Toen deze drie elementen voor mij bij elkaar kwamen, was ik ontzettend gemotiveerd om zelf de schuldhulpverlening in te gaan.”

Schuldenstress

Hoe was het voor Daan om weer bij Saxion in de schoolbanken te zitten? “Ik vond het heel grappig en bijzonder om als 43-jarige in de klas te zitten met studenten die rond de 20 zijn. Mijn oudste zoon is 14, dus zit qua leeftijd dichter op mijn klasgenoten dan ikzelf. Maar de klik in de klas was goed. Ik merkte ook dat een aantal vakken me goed afgingen, door mijn opleiding en werkervaring. Bijvoorbeeld de rekenvakken. Net als het juridische deel. Dat zat er ook nog goed in, merkte ik. Het treffen van een schuldenregeling bestaat niet alleen uit rekenen en de juridische aspecten, maar ook om een stuk gedragsverandering bij je cliënt. Ik vond de vakken rond stress-sensitieve dienstverlening ontzettend interessant. Want het hebben van schulden zorgt voor stress. En ook voor schaamte. Hoe voer je nu díe gesprekken met een cliënt? Daar had ik nog wel wat in te leren, merkte ik.”

Gedragsverandering

In de vakken rond stress-sensitieve dienstverlening leerde Daan om minder recht op zijn doel af te gaan, legt hij uit: “Ik ben heel erg van: er is een probleem, dit is de oplossing en…go…! Daarbij loop je het risico dat je over iemand heen dendert, terwijl je te maken hebt met een kwetsbare doelgroep, die veel stress heeft. Het is de kunst om iemand geen oplossingen op te leggen, maar om echt tot een duurzame gedragsverandering te komen. Dat vond ik ontzettend interessant aan de minor, hoe je dat leert. Bijvoorbeeld door mensen de juiste vragen te stellen en hen daarmee zelf hun beslissingen te laten nemen. Het gaat om het begeleiden van hun gedachtegang. Dat was voor mij echt nieuw. In de lessen hoorde ik in mijn hoofd zoveel gesprekken terug, uit het verleden. Ik dacht daarbij: Hé dat had ik ook anders kunnen doen.”

Aansluiting op de praktijk

Positief noemt Daan ook de aansluiting van de minor op de praktijk en op de regio: “We hadden wel acht gastdocenten, die ons vanuit hun eigen werkveld meenamen in hoe alles werkt. Van een schuldhulpverlener van de Stadsbank tot de verantwoordelijk wethouder van de gemeente Enschede. Maar ook een bewindvoerder, een deurwaarder en de rechter die uitspraken doet in bewindvoeringszaken. Het gave is: de minor geeft je een heel goed beeld hoe het vakgebied in elkaar zit. En zelf hield ik er inderdaad een netwerk aan over. Ik ken de keten nu goed. Anderen kennen mij.”

Ideale baan

Inmiddels heeft Daan zijn minor met goed gevolg afgesloten. Wat is zijn volgende stap? “Het liefst zou ik dus aan de slag gaan bij de Stadsbank, maar mijn ideale functie, als Klantregisseur, is daar nog niet beschikbaar. Wel ben ik daar inmiddels in beeld, met mijn wens. Maar ja, zo’n functie kan ook nog wel even op zich laten wachten. Dus ben ik ondertussen ook nog actief als ondernemer.” Daan is gestart met budgetcoaching via geldzonderzorgen.nl, waar werkgevers hun medewerkers aan kunnen melden voor een stuk persoonlijke begeleiding, als het financieel wat lastiger loopt. Dit om uitval te voorkomen. Daarnaast test en recenseert Daan financiële software, legt hij uit. “Het is een vorm van zelfstudie, maar ik wil me graag ook profileren op het snijvlak van schuldhulpverlening en software. Dat is mijn niche. Softwarebedrijven die iets doen met schuldhulpverlening kunnen mij inhuren als adviseur of projectleider.” Ondertussen hoopt Daan dat zijn ideale baan, als klantregisseur, over niet al te lange tijd op zijn pad komt. “Het liefst zit ik in de directe hulpverlening, met cliënten aan tafel. Daarmee heb ik écht het gevoel dat ik iets kan betekenen voor een ander. Mijn minor bij Saxion heeft dat gevoel bevestigd. Ik kom er wel, linksom of rechtsom.” Waar een Daan is, is een weg.

Fotografie: Thomas Busschers