Anka Mulder, Albertjan Peters en Marouan Moussi over 25 jaar Saxion: ‘Saxion ís er voor de regio’

Het 25-jarig jubileum van Saxion is niet alleen een belangrijk moment voor de organisatie, maar ook voor de regio Oost-Nederland, vindt Anka Mulder aan het begin van ons gesprek: “In die 25 jaar hebben we een mooie positie opgebouwd, veel studenten opgeleid en een goede samenwerking opgezet met het bedrijfsleven.” Als belangrijkste bijdrage noemt ze de tienduizenden studenten die via Saxion hun weg naar de toekomst vonden. Daarnaast noemt Anka Mulder het onderzoek dat onderzoeksgroepen doen, samen met gemeenten, maatschappelijke organisaties en het mkb.

Apeldoorn was direct in beeld

Albertjan Peters was in 1998 de eerste bestuursvoorzitter van de hogeschool die ontstond. Wat betekende het 25 jaar geleden om als nieuwe organisatie van start te gaan? “Het was natuurlijk in eerste instantie een bestuurlijk samenwerkingsverband van Rijkshogeschool IJselland en de Hogeschool Enschede,” aldus de oud-voorzitter. “Wel vanuit verschillende posities, maar bestuurlijk hadden we hetzelfde idee. Namelijk dat je vanuit Oost-Nederland een stevige positie zou kunnen opbouwen. En dat we er samen sterker van werden. We wilden ons positioneren op de oostwest-as richting de Randstad. Je kunt nu zeggen dat we daar met elkaar goed in geslaagd zijn.” Ook was er direct al het idee dat Apeldoorn een vestigingsplaats moest worden. Iets dat gelukt is met de Nederlandse en internationale variant van Hotel Management en nu ook met Integrale Veiligheidskunde en Security Management.

70 procent van de studenten blijft in de regio

Vindt Anka Mulder dat Saxion inmiddels, na 25 jaar die gewenste sterke positie in de regio verworven heeft? “Dat denk ik wel. Ik denk dat we heel belangrijk zijn voor deze regio. 70% van onze studenten blijft hier na de studie. Daarmee is er geen zorginstelling, bedrijf of gemeente waar niet iemand met een Saxion-diploma werkt.” Als tweede element noemt ze het praktijkgericht onderzoek. “We hebben sterke onderzoeksgroepen, die niet op zichzelf werken, maar die dat juist heel sterk vanuit de economische behoefte en het profiel van deze regio doen. In Enschede is dat bijvoorbeeld veel techniek. In Apeldoorn vindt onderzoek plaats op het gebied van veiligheid. We hebben een solide positie en dat is belangrijk, want Saxion is er voor de regio.” Het verhaal van Saxion gaat ver terug, benadrukt Anka Mulder: “En dat bepaalt natuurlijk ook voor een groot deel je identiteit. In Deventer gaat onze geschiedenis terug tot in de Middeleeuwen. Erasmus heeft zelfs nog in Deventer gestudeerd. Ik ben ook heel trots op de geschiedenis van onze hogeschool in Enschede. Die werd opgezet door het lokale bedrijfsleven, vanuit de behoefte aan goed textielonderwijs. Onze roots liggen dus in het verre verleden.”

Net zo oud als Saxion

Marouan Moussi is vierdejaars student Bestuurkunde. Onlangs startte hij in Brussel met zijn afstudeeronderzoek. Tot voor kort was Marouan actief in de Centrale Medezeggenschapsraad van Saxion. “Ik heb vaak met Anka mogen overleggen, over tal van onderwerpen. Dat vond ik altijd een bijzondere ervaring,” vertelt hij. Anka, op haar beurt, vindt het niet alleen erg leuk, maar ook belangrijk dat studenten actief zijn in de medezeggenschap en noemt hen ook “onze antenne in de organisatie.” Het jaar 1998, waarin de nieuwe, gefuseerde hogeschool ontstond, heeft overigens ook extra betekenis voor Marouan: “Je zou kunnen spreken van dubbel feest, want in juni van dit jaar word ik ook 25.” Zelf woont hij in de Euregio, net over de Duitse grens. Hoe kijkt hij als student naar Saxion? Is het een plek waar hij zich thuis voelt? “Ja. Het was een bewuste keus om er te gaan studeren. Saxion is erg verbonden met de regio. Met gemeenten, de provincie, adviesbureaus en allerlei andere organisaties. Dat maakt het voor mij als student Bestuurskunde een bijzonder aantrekkelijke school. Er zijn veel mogelijkheden om stage te lopen. Ik heb dan ook stagegelopen bij de Euregio in Duitsland. Ook in Brussel, waar ik ga afstuderen, lopen veel mensen van Saxion rond. Je merkt dat Saxion goed ligt. Dat maakt het voor mij als student fijn om aan de slag te gaan met projecten. En met enthousiaste opdrachtgevers die ons vol energie weten te vinden, om met hun vraagstukken aan de gang te gaan.”    

Wie bedacht de naam Saxion?

Nog even terug naar de fusie. Want er moest 25 jaar geleden natuurlijk een naam komen voor de nieuwe hogeschool. Hoe ging dat destijds? Albertjan Peters: “We hadden contact met een bureau in Amsterdam, van een pas afgestudeerde jurist met een specialisatie in octrooi- en namenrecht én een taalkundige. Zij hadden een machientje ontwikkeld waarmee ze namen konden genereren. Daar zijn ook een aantal bekende merknamen in Nederland uit voortgekomen. Met hen zaten we om tafel en zij kwamen met een aanbod van drie verschillende namen. Maar vanuit beide colleges dachten we: dit is het allemaal niet. Na die vergadering hebben we, met de benen op tafel, zitten brainstormen. Over de Saksen, in Oost-Nederland en de ‘on’ die ook voor ‘onderwijs’ stond. Zo werd het Saxion. Met behulp van goede vormgeving ontstond daarna een sterk beeldmerk. Alles is heel mooi geland.”

Vernieuwing in Apeldoorn

We begonnen ons gesprek met Deventer en Enschede, maar ook Apeldoorn werd onderdeel van Saxion. Een plek waar nu volop vernieuwing is, vindt Anka Mulder: “In Apeldoorn zijn we nu samen met de Politieacademie en de Universiteit Twente bezig om de stad meer hoger onderwijs te geven. Apeldoorn is een grote stad en vraagt terecht om ons aanbod uit te breiden. Dat doen we op het gebied van veiligheid. Hotel Management zat er al. Nu kijken we of we er nog andere opleidingen kunnen starten.” Toch moet er ook een kanttekening bij geplaatst worden, want studentenaantallen laten de laatste jaren natuurlijk een verandering zien. “Ja, kijkend naar de demografische ontwikkelingen zie je in alle gebieden buiten de Randstad de studentenaantallen afnemen. Dat betekent dat we ons daarop moeten voorbereiden. Het is belangrijk dat we in Oost-Nederland ook in de toekomst ons onderwijsaanbod sterk houden. Een volwaardig en goed aanbod is hartstikke belangrijk. Dat heeft vooral te maken met de arbeidsmarkt. Het werkloosheidspercentage is nog nooit zo laag geweest als nu. Bedrijven, zorginstellingen, het onderwijs: allemaal hebben ze onze afstudeerders nodig. We kunnen best een beetje kleiner worden, maar het wordt wel erg lastig in Oost-Nederland als wij niet voldoende mensen opleiden.”

Aansluiting op de profielen van de vestigingsplaatsen

Waar is Albertjan Peters, terugkijkend, het meest trots op? “We hadden destijds een sterke hogeschool in gedachten. Eentje die landelijk en internationaal mee kan. Onderschat het niet: het hbo is voor de ontwikkeling van Oost-Nederland minstens zo belangrijk geweest als de universiteit. Hoe belangrijk die op zijn beurt ook was. Als je kijkt naar de aantallen opgeleiden op midden en hoog niveau in organisaties, dan zijn het grotendeels hbo’ers. Dat is in de afgelopen 25 jaar met elkaar gepresteerd. Die positionering van een stabiele, grote hogeschool, met een breed aanbod, aansluitend bij de profielen van de vestigingsplaatsen…daar kunnen we het meest trots op zijn.” Maar misschien ook breder? In samenhang met de mbo’s, met het bedrijfsleven? Uiteraard, vind de oud-bestuursvoorzitter. Het is niet los van elkaar te zien. 

Van Associate Degree tot Professional Doctorate

De mogelijkheden van studeren in het hbo zijn de afgelopen jaren enorm toegenomen, belicht Anka Mulder: “Als je nu in het hbo gaat studeren, kun je alle kanten op. Mbo-studenten kunnen een tweejarige Associate degree volgen. Het is mogelijk om direct te kiezen voor een vierjarige bachelor-opleiding én we hebben ook al langer de masteropleidingen. Dit jaar ontstaat in het hbo en ook bij Saxion de mogelijkheid om te promoveren. Een ontwikkeling waar Saxion een belangrijke bijdrage aan heeft geleverd. Met de Professional Doctorate wordt het aanvullend mogelijk om door te studeren zelfs na de master.” Is het iets voor Marouan? Hij sluit het niet uit, zegt hij lachend. Zijn  voorkeur gaat meer uit naar wat hij ‘onderzoek in de praktijk’ noemt: “Vragen stellen, met mensen in gesprek gaan, luisteren. Mijn passie ligt in de praktijk, door daar nu aan de slag te gaan.”

Een bijdrage leveren aan de samenleving

Wat zou Albertjan Peters de hogeschool toewensen? Niet alleen onze studenten en onze medewerkers, maar ook onze samenwerkingspartners? “Mijn generatie, de babyboomers heeft veel in gang gezet op het gebied van marktontwikkeling en individualisering. We zien dat dat zijn grenzen aan het bereiken is. Wat je in het hoger beroepsonderwijs, eigenlijk in ál het onderwijs, zou wensen…in de harten en hoofden van studenten en docenten…is het idee dat je lid bent van een samenleving. En dat je daar je bijdrage aan moet leveren. Het is er altijd wel geweest, maar het krijgt de laatste tijd zo weinig nadruk. Ik zie het graag meer terugkomen. De eerste vraag aan jezelf is niet: ‘wat wil ik zelf?’ maar: ‘wat heb ik bij te dragen aan die samenleving?’ Dat zal tot socialer gedrag leiden.” Albertjan Peters denkt zelf dat dat een belangrijke onderwijsopgave is. Van elke onderwijsinstelling. “Of je nu met werktuigbouw bezig bent, op een conservatorium zit of in de veiligheid werkt. Het zou belangrijk zijn dát onderdeel van opleidingen verder te versterken.” Het roept energie én kippenvel op bij Marouan, zegt hij: “Ik vind het mooi, die wens richting mijn generatie. En een stukje zelfreflectie. Er is volop werk te doen, maar het gaat ook om iets anders. Want ook studentenwelzijn is belangrijk. Ik merk dat mijn generatie worstelt met het vinden van de juiste balans tussen werk en jezelf opladen. Saxion heeft daar gelukkig aandacht voor, maar ik zou mee willen geven dat je ook een keer “uit” mag staan. Tot jezelf mag komen. Dat kan in ons mooie Oost-Nederland trouwens ook volop.”

Trots en dankbaar

25 jaar Saxion. Het maakt trots en dankbaar, concludeert Anka Mulder: “Ik vind de woorden van Albert Jan en Marouan erg mooi. Ze benoemen die maatschappelijke opgaven. Dan denk ik: het hbo is zó belangrijk. Of je er nu voor moet zorgen dat mensen maatschappelijk mee kunnen blijven doen, dat we met elkaar van het gas af komen of dat we de zorg in de toekomst betaalbaar en goed houden… Het zijn onze social workers, onze elektrotechnici en onze verpleegkundigen die dat gaan doen. Het hbo is superbelangrijk.”