Op de Afrikaanse steppe deed Saxion-docent Sandra Hoomans inspiratie op voor haar promotieonderzoek dat ze dit voorjaar met een goed resultaat afrondde. Op zoek naar zingeving, de verbinding tussen haar economische achtergrond en de liefde voor ecologie, ontwikkelde Sandra een model dat organisaties helpt hun beslisproces een ecologische component te geven: “Het leuke was dat ik mijn kennis met studenten kon delen en zij me ook weer op ideeën brachten.”
Zeven jaar werkt ze nu als docent Finance & Control bij de academie Financiën Economie en Management (FEM). Eerder had ze een financiële functie bij een woningbouwcorporatie. Een tussenjaar in de vorm van een sabbatical haalde Sandra uit haar kantoor, uit de cijfers, zoals ze zelf zegt en bracht haar naar Botswana. “In mijn werk was ik op het punt gekomen dat ik zocht naar het ‘waarom’. Vanuit mijn interesse voor ecologie en natuurbeheer volgde ik na mijn verblijf in Botswana thuis al een aantal modules over Wildlife Management en aansluitend kreeg ik in Namibië zes weken training als Fieldguide. In de module Ecologie kwam alles bij elkaar waarnaar ik op zoek was. “Hier ben jij thuis,” zeiden inwoners van Zuid-Afrika tegen me, tijdens het vrijwilligerswerk met wilde dieren, dat ik er aansluitend deed.
“Hier ben jij thuis”, zeiden inwoners van Zuid-Afrika tegen me, tijdens het vrijwilligerswerk met wilde dieren, dat ik er aansluitend deed.
Ik besloot om terug te gaan naar Nederland, want wilde de plaatselijke banen niet van de inwoners afnemen en kwam in gesprek met een professor van de Wildlife-faculteit van de Universiteit van Pretoria. “Jij moet gewoon gaan promoveren,” gaf hij me mee. “Probeer daarbij je economische kennis te verbinden met wat je hier in Afrika op ecologisch gebied geleerd hebt.
In Afrika had ik gezien dat instanties vaak beslissingen nemen met de insteek om in een bepaald gebied de natuur te beschermen. Toch weegt in die beslissingen uiteindelijk de economische component het zwaarst. Maatregelen zijn gericht op de korte termijn en op het verdienen van geld. Dat inzicht koppelde ik, terug in Nederland, aan de beslisprocessen van woningcorporaties, de sector waarin ik destijds nog in werkte. Corporaties zaten toen in de fase waarin duurzaamheid een rol ging spelen. Dat thema bleek geschikt om de verbinding te leggen tussen die ecologie, de natuur en het economische systeem waarin wij mensen allemaal een rol spelen.
Toen ik van baan wisselde en bij Saxion les ging geven, kreeg ik na een jaar vanuit de academie FEM de mogelijkheid mijn onderzoeksvoorstel in te dienen bij een fonds. Dankzij de ruimte die daardoor ontstond en de goede begeleiding door voormalig directeur Bert Velt en manager Olaf Leppink, werd Saxion uiteindelijk een versneller voor mijn onderzoek en kon ik het afmaken.
Corporaties zaten toen in de fase waarin duurzaamheid een rol ging spelen. Dat thema bleek geschikt om de verbinding te leggen tussen die ecologie, de natuur en het economische systeem waarin wij mensen allemaal een rol spelen.
Ik heb in acht jaar tijd, in drie grote tijdvakken interviews afgenomen, groepen geobserveerd en allerlei documenten en beslisprocessen van woningbouwcorporaties onder de loep genomen. Daarbij ontdekte ik dat het beleid van corporaties op het gebied van duurzaamheid de afgelopen 10 jaar verschillende fases heeft gekend. Van een aanvankelijk brede blik op duurzaamheid rond 2009, kantelde het beleid in 2012 als gevolg van door de overheid opgelegde heffingen na de landelijke schandalen rond zelfverrijking die in tijd ontstonden. Er was vooral aandacht voor de financiële positie van de corporaties.
Met mijn onderzoek kon ik een model ontwikkelen waarin ook het aspect ecologie wordt meegenomen, naast bijvoorbeeld de economische, technische of esthetische invalshoek. Als je ecologie in élke fase van je beslisproces meeneemt, is je uiteindelijke besluit ook gebaseerd op die waarden. Zoiets begint al bij de voorwaarden die je als woningbouwcorporatie in de aanbestedingsfase aan marktpartijen oplegt, bijvoorbeeld over de hoeveelheid groen die een wijk moet hebben.
Corporaties kunnen meer regie pakken. Het gaat niet alleen om technische innovaties in woningen, maar ook om de plek van de woning en de leefbaarheid in een groter ecologisch perspectief.
Corporaties kunnen meer regie pakken. Het gaat niet alleen om technische innovaties in woningen, maar ook om de plek van de woning en de leefbaarheid in een groter ecologisch perspectief. Uiteindelijk draait het om de kwaliteit van het gehele gebied en het inzicht dat zo’n gebied een systeem is, waarbij alles van elkaar afhankelijk is.
Ik vind Saxion een mooie organisatie om voor te werken en ik zou het fijn vinden als ik dit model aan Saxion terug kan geven. Elke organisatie neemt grote beslissingen en kan vanuit dat extra ecologische perspectief naar processen kijken, ook met het oog op de Sustainable Development Goals. Ik zie de resultaten van mijn onderzoek inmiddels ook in het onderwijs terugvloeien. Eén van onze studenten gebruikt een onderdeel van mijn model voor haar afstudeeropdracht over duurzaamheid en finance. Het is inspirerend om dit soort opdrachten met studenten vorm te geven. Dat is de wisselwerking die ik bedoelde. Ik heb de houding van studenten ten opzichte van duurzaamheid de afgelopen jaren enorm zien veranderen. Het is inmiddels heel normaal dat we het erover hebben en dat duurzaamheid echt een belangrijk onderwerp voor hen is geworden. De of-vraag is vervangen door de hoe-vraag en het doet me goed om dat te zien.”
Sandra Hoomans promoveerde bij de Technische Universiteit Delft met haar onderzoek: ‘Elephants in the board room? Sustainable values-based strategic decision-making in a Dutch housing association.”
