Saxion-docenten brengen Basisboek Blockchain uit

Gefeliciteerd met jullie aanstaande publicatie, Chhay en Arthur! Hoe kwamen jullie tot het schrijven van dit boek?

Arthur: “We zijn beiden docent aan de academie Financiën Economie & Management (FEM). Sinds de komst van dat lectoraat kwam alles in een stroomversnelling. Chhay: “Ik verzorg samen met Arthur de minor Digital Business Models and Blockchain. Binnen onze minor geef ik lessen in blockchain en digital technology. Voor de lessen over blockchain ging ik op zoek naar goede Nederlandstalige boeken die ik kon gebruiken met mijn studenten. Er was niets op de markt dat me echt aansprak. Veel boeken waren erg basaal. Ik miste de diepgang waarmee ik onze studenten het concept blockchain echt kon uitleggen.” Arthur: “Chhay vroeg me om hem te helpen en samen hebben we het afgelopen jaar een boek proberen te schrijven dat deze vorm van internettechnologie uitlegt aan studenten en andere geïnteresseerden. We vroegen ons daarbij af wat studenten nu echt, vanuit het curriculum, over blockchain moeten weten. Die invalshoek, vanuit een hogeschool, was er nog niet. Ook schreven we het boek met het werkveld in ons achterhoofd. Welke kennis heeft men over blockchain nodig, vroegen we ons af. We zijn in een gat gesprongen.”

Het lijkt me een enorme uitdaging een basisboek te schrijven over een onderwerp dat dagelijks in beweging is.

Chhay: “Dat was het ook. We hebben enorm veel online bronnen gebruikt. Van wetenschappelijke journals tot nieuwsartikelen. We zien dit Basisboek Blockchain als een startpunt voor een digitaal vervolg. De ebook-versie, die gratis beschikbaar komt, kan in de toekomst eenvoudig nieuwe edities krijgen. Daarnaast willen we een open online platform lanceren waarop studenten en andere experts kennis kunnen delen over blockchain.” Arthur: “Eigenlijk komt dit voort uit de gedachte die aan blockchain ten grondslag ligt: samen op een gelijkwaardige manier op het internet kennis delen. We willen dat iedereen hier in deelt. Eigenlijk is dit boek niet meer dan een excuus om straks die kennis met elkaar te gaan uitwisselen.”

Vinden we die filosofie waarop blockchain gebaseerd is ook terug in het boek?

Chhay: “Ons boek bestaat uit drie delen. In het eerste deel leggen we echt de basics uit van blockchain. We behandelen de bouwstenen van blockchain en wat de 1.0-toepassingen zijn van deze technologie. Hoe evolueerde dat vervolgens tot blockchain 2.0 en hoe bouw je applicaties op een blockchain waarmee je allerlei vormen van vertrouwelijke online gegevensuitwisseling mogelijk maakt? Eén van de blockchain 2.0-projecten die we bespreken is ethereum. Het tweede deel van het boek gaat inderdaad over de filosofie van blockchain. Om het concept en die technologie uit te leggen, is het belangrijk dat we eerst vertellen hoe blockchain is ontstaan. De toepassing van blockchain in het bedrijfsleven staat in het derde deel centraal. We houden onze scope breed en geven veel concrete voorbeelden, zodat de kennis ook in allerlei sectoren toe te passen is.” Arthur: “Blockchain is eigenlijk een kans om basisprincipes als liberalisme, vrijheid, openheid en samen delen een stap verder te brengen. Het is de technische belichaming van een eeuwenoude filosofie.”

Laten we dan eens teruggaan naar hoe blockchain ontstond en vanuit welke filosofie dat gebeurde.

Chhay: “Als je kijkt naar de pioniers in de blockchainwereld dan kun je deze pioniers techno-libertariërs noemen. Dat zijn mensen die sterk geloven in het zelfbeschikkingsrecht waarop het recht op vrijheid, op eigendom en het recht op leven is gebaseerd. Die principes gaan heel diep. Deze gedachte kun je vertalen naar het inzetten van technologie om dergelijke vrijheden en zelfbeschikking te waarborgen. Alles dat je op een blockchain zet, is versleuteld. Die data kun je niet meer veranderen. Zo kun je met een blockchain vastleggen dat jij eigenaar bent van iets: van een stuk land, of van iets anders dat een bepaalde waarde heeft. Denk ook aan het recht op vrijheid van meningsuiting. Een artikel dat op een blockchain staat, kan inhoudelijk niet meer worden gewijzigd. Er kan geen censuur op gepleegd worden, bijvoorbeeld door overheden die dat zouden willen. Als je iets wilt aanpassen of censureren, moet je feitelijk alle computers langs en goedkeuring krijgen op jouw aanpassing. Sommige blockchainnetwerken bestaan uit duizenden computers, die wereldwijd verspreid een exacte kopie van de blockchain bevatten. Data censureren of malafide informatie in de blockchain plaatsen is daardoor vrijwel onmogelijk. Blockchain versterkt of ondersteunt dus die vrijheden die de techno-libertariërs wilden uitdragen.”

Wanneer ontstond de koppeling tussen zelfbeschikking en de manier waarop dat technologisch mogelijk kon worden gemaakt?

Chhay: “De basis ligt bij de techniek van de cryptografie. Je kunt dat ook geheimschrift of versleuteld schrift noemen. De techniek werd tot aan de jaren ’70 van de vorige eeuw eerst vooral door inlichtingendiensten en overheden gebruikt. Vervolgens ontwikkelde een groep professoren de Public Key Cryptografie. Dat stelde meer partijen in staat om sterke encrypties te maken waarmee ieder zijn eigen berichten kon versleutelen. Die techniek was zo sterk dat zelfs de overheid geen encrypties meer kon kraken. Daar ontstond natuurlijk het spanningsveld tussen de overheid en de cryptografen. De vraag was of mensen hun eigen data mochten versleutelen. Deze techno-libertariërs hebben vanaf de jaren ’70 technologie ontwikkeld die heeft bijgedragen aan het ontstaan van de blockchain. Digitale toepassingen als anoniem geld, versleuteld geld en versleutelde e-mails komen allemaal voort uit die basisprincipes. Dergelijke toepassingen zijn namelijk een manifestatie van bijvoorbeeld het recht op vrijwillige handel, vrijheid van meningsuiting en het recht op privacy. Als ik jou nu een bericht stuur via Whatsapp, dan is dat versleuteld en privé. Dat is nu mogelijk dankzij deze ontwikkelaars die vanaf de jaren ’70 aan deze technieken gewerkt hebben.”

En nu?

Arthur: “Het internet is nu gebroken in de zin dat het niet meer zo gedecentraliseerd is als het oorspronkelijk was bedoeld. Je bent niet meer eigenaar van je eigen data. Je gebruikt centrale services en partijen om te communiceren en je zaken te regelen. Ook je digitale identiteit is niet meer gewaarborgd. Data die gekoppeld is aan jouw digitale identiteit wordt verhandeld en altijd speelt de privacy-vraag. Denk aan wat er rond Facebook is gebeurd. Met blockchain-techniek kun je die tussenpartijen die jouw data beheren en gebruiken er tussenuit halen. In ons boek schetsen we manieren om dat vorm te geven. Dat is overmorgen nog niet geregeld, maar over een jaar of 10, 15 ziet die wereld er heel anders uit. Ik zag de opkomst van het internet destijds als een kans om met elkaar, decentraal, onze meningen en kennis uit te wisselen. Door de tussenkomst van grote tussenpartijen is dat anders gelopen. Blockchain vormt een tweede kans om echt met elkaar in vrijheid zaken via het internet te regelen. Ik zie daarbij twee parallelle systemen: eentje waarin mensen decentraal kunnen opereren en eentje waarin de overheid een rol speelt.”

En nu ligt al die kennis straks vast in de Blockhain-bijbel van Nederland?

Arthur: “Het wordt wel echt het basisboek ja. Eerst mikten we op een publicatie met 150 pagina’s maar het worden er rond de 450. Ons boek onderscheidt zich straks door die brede blik, van filosofie naar technologie en in het feit dat het in het Nederlands geschreven is. Met de opbrengst van de verkoop van de hardcopy-exemplaren willen we direct de Engelse vertaling bekostigen. De volgende stap is dus een open source-, open access-platform en het uitbouwen van onze samenwerking met een aantal andere hogescholen die zich met dit onderwerp bezighouden. We hebben landelijk een goede naam op dit gebied, merk ik, en blijven dus graag in die voorhoede met anderen optrekken. Toen ik destijds hoorde dat ik in de toekomst met een mobiele telefoon vanaf de bank bioscoopkaartjes kon kopen en betalen, kon ik niet wachten tot het zover was en die belofte zou worden ingelost. Datzelfde heb ik nu met de toekomstige mogelijkheden die we allemaal met blockchain tot onze beschikking krijgen. Ik kan straks via microfinanciering rechtstreeks een bijdrage leveren aan iemand die in Afrika zijn boerenbedrijf met een extra koe wil uitbreiden. Zonder tussenkomst van banken en overheden, zonder risico op corruptie. Dichter bij huis kunnen twintig zzp’ers straks via een blockchain onderling een ziektekostenbuffer creëren, in een volledig veilig en besloten systeem. Blockchain gaat ons als individuen volop vrijheid en nieuwe kansen bieden. Ook die belofte wordt straks ingelost. Wacht maar af.”