Onderzoek uitvoeren op de Zwarte Cross: ‘We verzamelen steeds meer persoonlijke data, zijn we ons bewust van de gevolgen?’
Data, data, data, we verzamelen steeds meer data. En niet alleen méér, we combineren ook steeds vaker data van diverse bronnen waarmee we een compleet en (persoonlijk) beeld van een persoon kunnen vormen. Denk aan je smartwatch, de sensoren in je woning en je online zoekgedrag. Een relevante en waardevolle ontwikkeling; het helpt ons bijvoorbeeld om onze omgeving slimmer in te richten en inzicht te krijgen in onze leefstijl om zo gezonder te leven.
Maar er is ook een keerzijde: data kan ook gebruikt worden voor doeleinden die niet overeenkomen met wat jij als persoon belangrijk vindt. Bovendien spelen er vragen rondom ethiek, privacy, betrouwbaarheid en verantwoordelijkheid.
Koppeling met promotieonderzoek
Sjors Groeneveld, hoofddocent bij de opleiding Verpleegkunde en de studieroute Gezondheid & Technologie, onderzoekt tijdens zijn promotieonderzoek aan de Universiteit Twente en het Saxion-lectoraat Technology, Health & Care hoe verpleegkundigen gebruik kunnen maken van deze data in hun werk. Sjors: “Wat mij betreft is het cruciaal dat we verpleegkundigen betrekken in de ontwikkelingen. Zij gaan straks met de toepassing werken, dus dan zijn hun wensen en behoeften van groot belang”.
"Het raakt ons allemaal"
Maar niet alleen verpleegkundigen krijgen te maken met deze ontwikkelingen. Sjors: “Eigenlijk is dit een thema dat ons allemaal raakt, het gaat immers over onze eigen data. De vraag die ik daarbij heb is of we ons wel voldoende bewust zijn van de gevolgen van deze ontwikkeling.” Om daar onderzoek naar te doen ontwikkelde Sjors met collega’s het concept van ‘The Digital Data Divide’. “Het idee is heel simpel. Nadat we de bezoekers in duo’s welkom hebben geheten halen we ze uit elkaar. De ene persoon kijkt naar een utopisch toekomstbeeld rondom het gebruik van persoonlijke data, de andere persoon ziet een dystopische toekomst. We willen ze zo vanuit een verschillend standpunt na laten denken over dit thema en brengen ze daarna weer samen en starten dan een dialoog over hun ervaring.”
We zijn van plan om tot de zomer van 2024 langs diverse festivals te touren om data op te halen.
Onderzoek doen op Kennisfestival en Zwarte Cross
Maar dit praktijkgerichte onderzoek vindt niet in een traditionele setting plaats, Sjors en zijn collega’s kozen voor een festivalsetting. “We willen met dit project een breed publiek bereiken en die verwachten we te vinden op festivals. Voor het onderzoeksontwerp hebben we ook specifieke keuzes gemaakt die passen bij een festival. Zo hebben we het geheel op een wat theatrale manier opgezet en verzamelen we data op een manier die de bezoekers niet veel tijd kost.”
Het onderzoek start op het Gasfabriekterrein in Deventer. Daar vinden deze week diverse festivals plaats, waaronder Het Grootste Kennisfestival van Nederland. Later deze zomer zal het project ook op de Zwarte Cross te zien zijn. Sjors: “We zijn van plan om tot de zomer van 2024 langs diverse festivals te touren om data op te halen. Uiteindelijk hopen we dan een goed beeld gekregen te hebben waar we mee verder kunnen.”
Samenwerking
Het onderzoek is tot stand gekomen vanuit een heel diverse groep personen, met achtergronden in gaming, zorg, vormgeving, onderzoek, ethiek, onderwijs, videoproductie, techniek, een componist en acteurs. Bovendien dachten studenten in een Smart Solutions project mee over de uitwerking van het project. Sjors: “Ik vind het heel mooi om te zien hoe wij binnen Saxion enthousiast zijn om bij te dragen aan praktijkgericht onderzoek op dit soort maatschappelijk relevante thema’s. Bij het project zijn twee academies (AMM en AGZ), twee lectoraten (Technology, Health & Care en Smart Health), de Saxion Video Unit én de Saxion Research en Graduate School betrokken. Bovendien zijn ROC van Twente, Universiteit Twente, zorggroep Solis en Sia aangehaakt. Daar ben ik stiekem misschien nog wel het meest trots op.“
De ene persoon kijkt naar een utopisch toekomstbeeld rondom het gebruik van persoonlijke data, de andere persoon ziet een dystopische toekomst.
