‘Dit is er eentje om te onthouden’, zei hun afstudeerbegeleider toen ze in juni 2021 hun afstudeeronderzoek voor de opleiding Commercieel Technische Bedrijfskunde inleverden. De nuchtere Timme Hummelink en Rinze Mulder wisten ook wel dat hun werk goed in elkaar zat, én maatschappelijke relevant was. Maar twee jaar na dato hielden ze totaal geen rekening meer met een nominatie voor de Saxion Afstudeerprijs – laat staan met winnen. “We zijn er niet naartoe gegaan met het idee dat we die eerste prijs gingen ophalen. Echt verre van.” Toch gebeurde dat wel. Hoe hebben ze dit moment ervaren? En op welke manier draagt hun onderzoek bij aan een duurzamere wereld?
De jury van de Saxion Afstudeerprijs was onder de indruk van het “zeer gedegen en methodisch uitgewerkte” onderzoek. En ook de routekaart, waarop de stappen te zien zijn die wegenbouwer ReintenInfra kan nemen op weg naar een CO2-neutrale operatie, viel bij hen in de smaak. En niet alleen bij de jury: opdrachtgever ReintenInfra gebruikt ‘hun routekaart’ inmiddels als basis voor hun andere bedrijfsonderdelen, en deelde het onderzoek al met Rijkswaterstaat en Cumela, brancheorganisatie voor ondernemers in groen, grond en infra. Een beroepsproduct met impact dus.
Under dressed
“Het was wel komisch”, blikt Rinze terug op de uitreiking van de Saxion Onderwijsprijs, die begin september plaatsvond tijdens de opening van het hogeschooljaar. “We hadden het volgens mij allebei onderschat. Ik dusdanig, dat ik daar in m’n korte broek aankwam. Ik wist niet dat die opening zo’n grote en officiële happening zou zijn. Eerlijk gezegd, dacht ik dat het alleen voor studenten was, maar het bleek ook met alle docenten en de directie te zijn. Ik was dus een beetje under dressed.”
Rinze werkt als uitvoerder bij Dusseldorp, een dochteronderneming van ReintenInfra. Timme werkt als werkvoorbereider bij Marku Bouw. Ze waren heel blij met hun nominatie, maar de twee alumni van Commercieel Technische Bedrijfskunde zagen de uitreiking vooral als een leuke aanleiding om elkaar weer te zien. “Ik heb Rinze die ochtend nog gevraagd wat we ook alweer hadden onderzocht”, biecht Timme op om aan te geven hoe onbevangen ze erin stonden. Dat veranderde toen de drie overgebleven nominaties naar het podium werden geroepen. Rinze: “We waren echt verrast dat we bij de beste drie scripties zaten. Na de bekenmaking van de derde plaats keken Timme en ik elkaar aan van: het zal toch niet waar zijn?”
Het bleek waar. Met hun afstudeeronderzoek ‘Meten = Weten, bij het behalen van duurzaamheidsdoelstellingen’ wonnen ze de eerste prijs bij de Saxion Afstudeerprijs 2023. Timme is trots, zeker als hij naar de andere genomineerden kijkt: “Die hebben ook wel wat neergezet. Dan ga je je toch afvragen: was ons onderzoek dan zó goed?”
Timme (rechts) en Rinze (links) ontvingen hun prijs uit handen van Timo Kos, die als lid van het College van Bestuur verantwoordelijk is voor Onderwijs.
Erkenning
Dat het onderzoekstechnisch goed uitzag, daar twijfelde Rinze geen seconde aan. Hij dacht aanvankelijk wel dat het onderzoek misschien te weinig sociaal-maatschappelijke relevantie zou hebben om kans te maken. Bescheidenheid, die volgens hem kenmerkend is voor mensen in de techniek. “Wat ik heel mooi vind aan dit verhaal: het is een van de weinige keren dat er studenten van BBT (School of Business, Building & Technology, red.) waren genomineerd, laat staan dat ze winnen. Dat zegt ook wel iets over techniek in het algemeen en civiele techniek in het bijzonder. Steeds minder studenten kiezen voor dit vakgebied, terwijl het gewoon een supermooi vakgebied is. Je bent bezig met de openbare ruimte, je bent bezig met vergroening en verduurzaming. Je maakt nieuwe wegen. Er is niets zo vanzelfsprekend als een weg waar je overheen rijdt. Toch wordt er maar weinig stilgestaan bij de mensen die hieraan bijdragen. Daarom vind ik het superleuk dat we deze erkenning krijgen, en dat het onderwerp schijnbaar relevant genoeg is om zo’n mooie prijs te mogen winnen.”
Over hun afstudeeronderzoek
Wegenbouwbedrijf ReintenInfra, opererend vanuit Borne, wil met hun duurzaamheidsdoelstellingen graag voorloper zijn in de branche. Ze hebben hun doelen helder voor ogen, maar wilden meer zicht op de weg ernaartoe, en op welke stappen ze moeten of kunnen zetten om op koers te blijven. Om het onderzoek behapbaar te houden, richtte het duo zich op de uitstootreductie van twee onderdelen die voor veel uitstoot zorgen: de asfaltploeg en het asfalttranssport.
Hun onderzoek leverde uiteindelijk een routekaart op met stappen die het bedrijf kan zetten om in 2030 een uitstootreductie van 95 procent te behalen. Ze hebben hiervoor eerst inzichtelijk gemaakt welke factoren invloed hebben op de CO2-, NOx- en fijnstofuitstoot van het materieel, en onderzocht hoe ze dit meetbaar kunnen maken.
Daarnaast is de methode die ze hebben gebruikt om deze doelstelling te vertalen naar een routekaart met duidelijk meetbare tussenstops, reproduceerbaar voor de andere duurzaamheidsdoelstellingen van het bedrijf.
Duurzaamheid
Hoe vonden jullie het om met het thema duurzaamheid bezig te zijn? “Heel interessant”, vindt Rinze, “je ontdekt nieuwe wegen die voor alle partijen iets opleveren: de opdrachtgever kan in de toekomst relevant blijven bij een aanbesteding, en tegelijkertijd draag je op een positieve manier bij aan de vergroening van de sector. We pleiten in ons onderzoek wel voor een realistische blik, waarbij stapje voor stapje gewerkt wordt naar een emissieloze toekomst. Eén van onze belangrijkste bevindingen is dat we de stikstofuitstoot heel erg konden verminderen. Niet door alles elektrisch te maken, maar door heel veel oudere machines te vervangen voor nieuwere machines. Daar kun je nu de grootste slag mee slaan, hiermee kun je de uitstoot tot wel 95 procent terugbrengen."
Kunstwerk over het afstudeeronderzoek van Timme en Rinze, dat tot stand kwam met behulp van AI.
Hoe dit principe werkt, legt Rinze uit aan de hand van een voorbeeld: “Als je één brandstofmachine vervangt voor één elektrische machine, dan kost je dat al snel een miljoen. Maar voor hetzelfde geld kun je ook drie oude brandstofmachines vervangen voor drie nieuwere brandstofmachines, die schoner zijn en minder verbruik hebben dan hun voorgangers. Als je kijkt naar absolute uitstootreductie, kun je beter dat laatste doen. Je haalt dan geen 100 procent reductie op één machine, maar 80 procent reductie op vier machines.”
“Je ziet dat ook in de markt”, vult Timme aan, “bedrijven die te koop lopen hun elektrische spreidmachine. Het is ook heel mooi als dat lukt en elektrisch heeft de toekomst, maar uiteindelijk draait het om die absolute uitstoot. Het is wellicht minder leuk om te zeggen dat je oude brandstofmachines vervangt voor nieuwe brandstofmachines, maar daarmee is je uitstootreductie wel groter dan wanneer je voor hetzelfde bedrag slechts één elektrische machine had gekocht.”
Simpel denken
“Hoe simpel een oplossing met grote impact soms kan zijn hè?”, merkt Timme op. “Dat vind ik zo leuk aan duurzaamheid: mensen doen dingen op een bepaalde manier en bouwen daarop voort, terwijl studenten, door heel simpel te denken, soms met hele andere oplossingen komen. In het jaar na ons bijvoorbeeld, zat een student die door een andere manier van denken een schoonmaakbedrijf hielp aan een besparing op zeep van 95 procent. Die onervarenheid van studenten, en vooral die onbevangenheid die daarbij hoort, is juist hun kracht.”
Fotografie: Dennis Moekotte/Moekotte Media
