Onderzoek

Mensgerichte technologie in een grenzeloze zorgsector

Jos Eertink Leestijd Minuten

Een mensgerichte zorgsector met behulp van slimme technologie. Dat is een toekomstbeeld waaraan Gaya Bin Noon, PhD-kandidaat aan de Canadese University of Waterloo, graag wil bijdragen. Afgelopen herfst bezocht ze Saxion, om collega-onderzoekers te leren kennen en van elkaar te leren. Een gesprek over het belang van internationalisering, kennisdeling en aandacht voor de persoonlijke achtergrond van ouderen die zorg nodig hebben.

Als de duisternis invalt in Enschede, heeft Gaya Bin Noon net haar eerste groep studenten van die dag lesgegeven bij de University of Waterloo in Canada. Ze vertelt hoe ze afgelopen herfst Hogeschool Saxion heeft bezocht, om meer te weten te komen over de onderzoeken die worden gedaan op het gebied van gezondheid, technologie en social work. “Om een idee te krijgen van wat onze mogelijkheden zijn voor samenwerking,” zegt ze. “Waar er een soort wederzijdse basis is.” Naast promovenda op het gebied technologieën ter ondersteuning van ouderenzorg, is Gaya ook projectcoördinator voor het Network for Aging Research. Met haar reis naar Nederland, hoopte ze haar internationale netwerk van ‘verouderingsonderzoekers’ uit te breiden.

Internationalisering stelt je in staat om naar die verschillende contexten en oplossingen te kijken, en te anticiperen op andere problemen waarmee je later te maken kunt krijgen.

Gaya Bin Noon, PhD-kandidaat aan de University of Waterloo

Als het gaat over internationalisering, dan ziet Gaya vooral de voordelen. “We hebben de neiging om bezig te zijn met het bedenken van nieuwe oplossingen,” zegt ze. “Soms vinden we dan het wiel opnieuw uit, omdat we denken dat onze uitdagingen nog nooit door anderen zijn aangegaan. Breid je gezichtsveld daarom uit door vanuit een andere context te kijken, naar hoe problemen elders zijn aangepakt. Internationalisering stelt je in staat om naar die verschillende contexten en oplossingen te kijken, en te anticiperen op andere problemen waarmee je later te maken kunt krijgen.”

Technologie en mensenwerk

Het is die internationale blik waarmee Gaya wil bijdragen aan oplossingen voor uitdagingen in de gezondheidszorg. Uitdagingen die in Nederland en Canada voor een groot deel hetzelfde zijn: een vergrijzende bevolking, steeds meer mensen die over een langere periode gezondheidsklachten hebben, en dat met een relatief klein aantal zorgprofessionals.

Voordat Gaya naar Saxion kwam, was ze in maart 2023 al in aanraking gekomen met een Nederlandse delegatie die de University of Waterloo bezocht. Het ging om een delegatie van onderzoekers van Saxion en Universiteit Twente. Gaya blikt terug: “Het was bij dat oorspronkelijke bezoek dat ik opmerkte dat er veel overlap is tussen mijn persoonlijke project en het werk dat in Nederland wordt gedaan. Dus naast de bredere diplomatieke doeleinden, zag ik echt een kans om wat internationale vergelijkingen te maken voor mijn PhD-werk.”

Ik hou er niet van om te zeggen dat techniek de belangrijkste oplossing is. Uiteindelijk vormen mensen nog steeds de állerbelangrijkste oplossing.

Gaya Bin Noon

Pratend over haar PhD-werk, benadrukt Gaya regelmatig het belang van technologie in de gezondheidszorg. Zo is ze geïnteresseerd in de ontwikkeling van zogenaamde smart homes, thuisomgevingen die dankzij slimme technologie bijvoorbeeld geschikt zijn voor zorgbehoevende ouderen. Zodat mensen langer thuis kunnen blijven wonen, zonder dat er continu toezicht van zorgprofessionals nodig is. Toch maakt Gaya een kanttekening: “Ik hou er niet van om te zeggen dat techniek de belangrijkste oplossing is. Uiteindelijk vormen mensen nog steeds de állerbelangrijkste oplossing. Zij zijn degenen die de face-to-face interactie bieden die mensen verlangen.” Technologie gaat volgens Gaya daarom meer over monitoring- en ondersteuningsactiviteiten: “Zodat de zorgverleners en ondersteunend personeel hun tijd beter kunnen gebruiken om die menselijke zorg te verlenen. Dat is zo belangrijk en wordt zo gewaardeerd.”

Internationale lessen

Wat Gaya opviel bij Saxion, was de grote bereidheid om technologie te gebruiken bij maatschappelijke uitdagingen. Ook het sociale vangnet van Nederland – vooral voor ouderen en gezinnen – heeft indruk op haar gemaakt. “Het was erg interessant om te zien hoe dat in bredere zin weer effect heeft op gezondheidswetenschap en sociaalwetenschappelijk werk.” Ook in Canada ziet ze – ondanks de uitdagingen die een groot en heel divers land met zich meebrengt – positieve ontwikkelingen: “Canada heeft de afgelopen jaren zeer bewuste pogingen ondernomen om gevoeliger te zijn voor de verschillende achtergronden van mensen, de behoeften van mensen die uit verschillende landen zijn geëmigreerd en de barrières bij de toegang tot zorg waarmee inheemse bevolkingsgroepen worden geconfronteerd.”

Het belangrijkste advies dat ik zou willen geven, is dat studenten ervan uit moeten gaan dat technologieën een steeds grotere rol gaan spelen in de zorgverlening. Niet als vervanging voor hen, maar als een zeer belangrijk instrument om hen te ondersteunen.

Gaya Bin Noon

Groeiende aandacht voor de verschillende achtergronden van mensen die zorg nodig hebben: het zijn ervaringen waarvan de onderzoekers en zorgprofessionals in Nederland weer kunnen profiteren. Ook voor de huidige studenten die voor de gezondheidszorg hebben gekozen, heeft Gaya een advies. “Allereerst,” zegt ze, “bedankt voor het kiezen van dit pad! We hebben zeker meer mensen nodig. Maar het belangrijkste advies dat ik zou willen geven, is dat studenten ervan uit moeten gaan dat technologieën een steeds grotere rol gaan spelen in de zorgverlening. Niet als vervanging voor hen, maar als een zeer belangrijk instrument om hen te ondersteunen. Dus je moet zorgen dat je vertrouwd raakt met de recente ontwikkelingen.”

Voorlopig stort Gaya zich nog even met de nieuwsgierigheid van een student op haar PhD-werk. In de hoop op betere inzet van slimme technologieën in de gezondheidszorg, specifiek voor oudere volwassen. Ze hoopt uiteindelijk concrete richtlijnen voor de zorgsector op te kunnen leveren, en zorgprofessionals en overheidsinstanties te overtuigen van de doeltreffendheid van die richtlijnen. En als het gaat over wensen op persoonlijk vlak? Gaya: “Het liefst zou ik nog een keer naar Nederland willen gaan om mijn netwerk uit te kunnen breiden. Ik hoop dat me dat voorrecht wordt gegund.”

Fotografie: Thomas Busschers

Meer over de samenwerking tussen Saxion en University of Waterloo

De contactpersonen die Gaya Bin Noon bij Saxion Hogeschool heeft zijn: Marloes Bults, Marjolein den Ouden en Jan Jukema. Marloes Bults over de samenwerking met University of Waterloo:

"De samenwerking tussen Saxion, Universiteit van Waterloo en Universiteit van Alberta komt voort uit de gezamenlijke interesse en expertise op het gebied van technologie voor gezondheid en welzijn voor iedereen, ongeacht leeftijd, achtergrond of gezondheidsstatus. Samen werken we aan het opschalen van onderzoeksprogramma’s en opleiden van toekomstbestendige professionals. We leren van en met elkaar door het uitwisseling van kennis en ervaringen van studenten, docenten en onderzoekers. We werken samen aan onderzoeksprojecten en -publicaties. Hierdoor dragen we bij aan de impact van ons onderzoek op het werkveld en de maatschappij. Dit sluit aan bij de doelstellingen van de Saxion onderzoeksagenda en het nieuwe Centre of Expertise HealthTechforAll."

Marloes Bults is coördinator zwaartepunt Gezondheid, Welzijn & Technologie en hoofddocent/onderzoeker lectoraat Technology, Health & Care

Jos Eertink

Als redacteur probeert Jos alles wat complex is toegankelijk te maken. Buiten werktijd houdt hij zich het liefst bezig met poëzie en schilderkunst. Hij was de achtste stadsdichter van Enschede, maar rijmt alleen als het moet.

Gerelateerde artikelen

Onderzoek

Projectgroep PLANT en de kiem voor groener kweken

10 december 2024
samen leren in de wijk - smart health.png Organisatie

In beeld: ‘Samen leren in de wijk’

03 december 2024
Onderwijs

Steeds dichter bij de nieuwe Joint Master’s Degree GRACE