Wat er niet is, is precies waar trends ontstaan

In een tijd waarin rust een luxe is geworden, lijkt ook ons interieur het niet meer te schreeuwen, maar te fluisteren. Zachte aardetinten, ronde vormen, natuurlijke materialen. Alles wijst op een beweging weg van prikkels, richting eenvoud en vertraging. Maar wat zit daaronder?

Volgens Andrea Altena, docent en onderzoeker binnen het interieurdesignonderwijs, is het een vergissing om trends te verwarren met oppervlakkige stijlkeuzes. “De echte trend,” zegt ze, “zit in de onderstroom. Kijk naar wat er ontbreekt – daar ontstaat de behoefte die vorm krijgt in design.”

Niet wát we zien, maar waarom we het zien

Wie het woord ‘trend’ hoort, denkt al snel aan Pinterest-bordjes vol Japandi, terrazzo of saliegroen.

Maar deze zichtbare uitingen zijn slechts de bovenlaag, benadrukt Altena. “Een microtrend is een symptoom, geen oorzaak.”

Achter elke stijlbeweging zit een grotere maatschappelijke ontwikkeling. En dáár ligt volgens haar de werkelijke ontwerpuitdaging: niet iets moois maken, maar iets dat raakt aan een collectief gevoel van verlangen of gemis.

Het interieur als emotioneel landschap

Interieur is meer dan ruimte. Het is context, identiteit, comfort. Een manier om grip te krijgen op een wereld die steeds vluchtiger voelt. Niet voor niets zijn natuurlijke materialen, ambachtelijke texturen en tactiele elementen in opkomst. Ze roepen herinneringen op aan iets ouds, iets echts, iets waar je niet aan voorbij kunt scrollen.

Dat die beweging vaak vertaald wordt naar een stijl als Japandi, is logisch, zegt Altena. Maar de kern ligt niet in de vorm, maar in de waarde: aandacht, eenvoud, stilte. “Wat mensen zoeken, is niet per se een andere bank. Ze zoeken een ander gevoel.”

Ontwerpen op waarden in plaats van doelgroepen

Veel jonge ontwerpers richten zich op doelgroepen als ‘jongeren van 18 tot 25’. Maar zo'n categorie zegt weinig over hoe mensen denken, voelen of leven. Leeftijd is zelden de echte verbindende factor.

Mentaliteit is dat wel.Daarom pleit Altena voor ontwerpen op gedeelde waarden – zoals rust, autonomie of verbondenheid – ongeacht leeftijd of woonplaats. Een hulpmiddel daarbij is de D-STEP-analyse, die kijkt naar:

• Demografie
• Sociaal-culturele factoren
• Technologie
• Economie
• Politiek

Niet als invuloefening, maar als manier om ontwerpkeuzes te verankeren in maatschappelijke realiteit.

De wereld lezen, niet alleen het trendrapport

Trends ontstaan niet in designmagazines. Ze zijn te vinden in videoclips, bushokjes, TikTok-reclames – zelfs in stickers op lantaarnpalen. “Daar zie je wat er borrelt,” zegt Altena.

De opkomst van apps die rust beloven, burn-out preventiecampagnes, keramiekworkshops, bosbaden – het zijn allemaal signalen van een cultuur op zoek naar verdieping en zachtheid.

Wie weet hoe te kijken, ontwerpt niet naar de trend – maar vanuit haar oorsprong.

Ontwerpen als cultureel antwoord

Een ontwerp is nooit neutraal. Het is een antwoord op de tijdgeest. Op wat mensen zoeken, missen of hopen.

Een goede ontwerper vertaalt die onderstroom. Niet om hip te zijn, maar om betekenis te geven.

De foto's in dit artikel zijn gemaakt door Andrea Altena. Ze tonen wat haar opvalt in haar omgeving — in dit geval bij Dover Street Market in Londen, een plek waar merken op experimentele wijze hun identiteit tonen.