Het is alweer juni en deze maand staat voor veel vierdejaars studenten in het teken van afstuderen. Na maanden zwoegen en zweten op je deelvragen, conclusies en aanbevelingen, rest er nog één ding: je afstudeerpresentatie. Hoe pak je dat aan? Online redacteur Tom Wassink studeerde vorige zomer af bij Saxion en zet zeven tips voor je op een rij.
1. Bedenk een creatieve opening
Begin je presentatie zo dat je gelijk de aandacht van het publiek hebt. Start dus niet met een opsomming van de hoofdstukken die je gaat behandelen, maar begin eens met een anekdote waaruit blijkt dat je een persoonlijke band hebt met het onderwerp. Mijn afstudeerpresentatie over het Jeugdsportfonds, een fonds dat de contributie betaalt voor kinderen die dat zelf niet kunnen, begon bijvoorbeeld met een foto van mij als jong voetballertje, waarbij ik vertelde hoe fijn ik het zelf vond dat ik als klein jongetje onbezorgd kon sporten. Wees creatief en durf out-of-the-box te denken. Je afstudeerbegeleiders zien het hele jaar door tientallen, zo niet honderden presentaties van studenten, dus probeer uniek te zijn.
2. Maak je presentatie visueel aantrekkelijk
Zet je dia’s niet vol met tekst, maar zorg ervoor dat het er strak uitziet. Het verhaal zelf moet uit jou komen. Gebruik niet de oubollige, clichématige cartoons en stockfoto’s die je docenten jou de afgelopen vier jaar al hebben voorgeschoteld tijdens de hoorcolleges, maar zoek eens naar mooie foto’s in hoge resolutie. Plak deze niet los in de sheet, maar maak de foto beeldvullend of plaats ‘m in een mooi kader. Heb je iemand in je familie of vriendenkring die een grafische opleiding volgt? Vraag of hij of zij een template voor je kan ontwerpen!
3. Bedenk voor wie je spreekt
De docenten die je presentatie gaan beoordelen, hebben vaak je scriptie al gelezen. Laat je presentatie daarom een aanvulling zijn op je onderzoek en geef niet alleen maar een samenvatting. Voeg je argumentatie toe: wat waren je afwegingen en waarom heb je uiteindelijk voor deze methode gekozen? Durf bovendien te spelen met de volgorde: waarom niet eens beginnen met je aanbevelingen, om daarna stapsgewijs te vertellen hoe je daarop bent gekomen? Op chronologische volgorde door je onderzoek lopen, kan erg saai zijn.
4. Vertrek op tijd van huis
Niets zo vervelend als er op het station of de snelweg achter komen dat je trein vertraging heeft of dat er file staat. Check van tevoren de situatie op het spoor of op de weg en neem twee treinen eerder of stap een uur eerder in de auto. Zo kun je in alle rust reizen, je bent tenslotte al zenuwachtig genoeg. Bovendien ben je zo op tijd in het lokaal, zodat je je verhaal nog even kunt doornemen en de apparatuur kunt testen, want je zult altijd zien dat je computer weer updates gaat installeren...
5. Wees enthousiast en overtuigend
Deze presentatie kan ervoor zorgen dat je nooit, maar dan ook nooit meer naar school hoeft. Laat zien dat je daar blij mee bent! Maar laat ook vooral zien dat je trots bent op jouw bevindingen. Je stagebedrijf heeft jou gevraagd iets te onderzoeken en jij gaat een product opleveren dat dat daadwerkelijk bedrijf gaat helpen. Wees daarom overtuigd van je kunnen en laat dat zien tijdens de presentatie. Praat rustig en mijd stopwoorden als ‘zeg maar’ en ‘ehh’. Dat komt niet overtuigend over. Extra tip: neem een flesje water mee. Deze kun je af en toe in je handen houden en zo kun je bovendien af en toe wat drinken. Dit geeft je rust en het komt relaxed over.
6. Geef, waar nodig, je fouten toe
Na je presentatie krijg je vaak nog een paar kritische vragen van je beoordelaars en ook dat kan voor de nodige zenuwen zorgen. Maar bedenk: jij bent de expert! Jij hebt je een half jaar lang helemaal ondergedompeld in dit onderwerp en je weet er inmiddels alles van. Ga zo ook de vragenronde in. Probeer echter niet koste wat het kost je gelijk te halen. Soms kan het goed zijn om nuances aan te brengen of te zeggen dat (en hoe) je het wellicht anders had kunnen doen. Hoe vaak ik wel niet klasgenoten heb zien stuntelen omdat ze fouten probeerden goed te praten...
7. Last but not least: houd je aan de gestelde eisen
Met bovenstaande tips kom je al een heel eind, maar kijk voor de zekerheid ook altijd even in de afstudeergids wat precies de eisen zijn aan je presentatie. Of vraag het aan je begeleiders. Moet deze inderdaad een aanvulling zijn op je onderzoek of dien je toch slechts een samenvatting te geven? Hoe lang mag je spreken? Welke onderdelen horen in je presentatie en welke juist niet? Vaak staat er in de afstudeergids al een beknopte inhoudsopgave die je kunt aanhouden. Handig, want zo weet je zeker dat je de juiste onderwerpen behandelt en kan daar al geen discussie meer over bestaan.
Zo, nu ligt de bal dus bij jou. Denk vooral zelf ook logisch na en dan wensen we je veel succes met je presentatie. Hopelijk ben je van ons af na de zomer..
