Fieldlab-CIM-web.jpg
Business

Saxion opent multidisciplinair fieldlab voor circulaire vraagstukken

Tom Wassink
Tom Wassink Leestijd Minuten

Nederland wil vanaf het jaar 2050 de economie volledig laten draaien op herbruikbare grondstoffen. Om een waardevolle bijdrage te kunnen leveren aan die transitie opent Saxion vandaag het Fieldlab Circulaire Innovaties in de Maakindustrie. Bij dit multidisciplinaire loket kunnen bedrijven terecht met al hun circulaire vraagstukken. “We willen het fieldlab neerzetten als een erkende plek in de regio.”

Nederland kent tientallen fieldlabs: plekken waar bedrijven, kennisinstellingen en overheden bij elkaar komen om door middel van innovatie concrete uitdagingen van bedrijven aan te pakken. Vaak is het één fysieke locatie. Bij het Fieldlab Circulaire Innovaties in de Maakindustrie (CIM) zit dat echter net even anders. “Het is een fieldlab in die zin dat wij concrete circulaire uitdagingen van bedrijven oplossen door de expertise van Saxion in te zetten,” vertelt Timber Haaker van het lectoraat Business Models en coördinerend lector van het fieldlab. “Het is echter niet één fysieke plek. De uitdaging zit ‘m namelijk vaak in verschillende aspecten, zoals in het technische, het logistieke of in het ontwerp. Saxion heeft al verschillende labs voor onder meer product design, textiel en businessmodellen. Als we die bundelen in één fieldlab, kunnen we dat gezamenlijk ontsluiten richting het bedrijfsleven en de regio. We brengen het onder één noemer en daarmee hebben we gelijk een loket naar buiten toe, waar bedrijven terecht kunnen met hun circulaire vraagstukken.”

Welke Saxion-labs vallen onder het nieuwe fieldlab?

Saxion heeft verschillende labs en praktijkruimtes, maar welke vallen onder het fieldlab?

In de vele labs die Saxion kent, biedt de hogeschool praktijkgericht onderwijs en doet het onderzoek, vaak in samenwerking met de buurt, bedrijven en andere instellingen. Onder het fieldlab vallen labs die gespecialiseerd zijn in:

  • Textiel
  • Energie
  • Water en mineralen
  • Bouwmaterialen
  • Product design
  • Regio-ontwikkeling
  • Businessmodellen

Dit loket is het startpunt voor alle samenwerkingen rond het fieldlab. “Daar zit een team dat de eerste diagnose stelt: wat is precies de vraag? Vanuit daar schakelen ze met de twaalf aangesloten lectoraten, die er echt wat mee kunnen. Zij kunnen een tamelijk breed palet aan vragen beantwoorden. Het idee is ook dat de lectoraten zich verbonden voelen met het fieldlab, zodat we de expertise kunnen bundelen binnen Saxion en die naar buiten toe eenduidiger zichtbaar kunnen maken.”

Heel Oost-Nederland bedienen

Het fieldlab is er volgens Timber voor de bedrijven die stappen willen zetten richting een meer circulaire werkwijze. “Die gewoon op zoek zijn: hoe moeten we dit doen? Vaak zie je dat bedrijven wel een eerste idee hebben, maar dan tegen vragen aanlopen. Dat is het moment waarop we als fieldlab willen instappen. Dat wordt ook onze positionering. Er zijn genoeg partijen die bedrijven willen helpen de eerste stap te zetten, maar ik denk dat we als fieldlab de tweede stap willen faciliteren. Met partners zijn we in beweging om ook de stap dáárna weer op te pakken. Je zou namelijk een demonstrator kunnen maken met het fieldlab, maar als je wil implementeren en opschalen kom je weer op een ander terrein. Daarvoor hebben we relaties in de regio om het aan door te geven, zodat er continuïteit in zit.”

CIM bestaat uit verschillende labs, verspreid over de Saxion-gebouwen in Deventer en Enschede. Waar veel onderzoek van Saxion zich richt op de regio Twente, richt het fieldlab zich op de Cleantech Regio: de stedendriehoek Deventer-Apeldoorn-Zuthpen. “Een deel daarvan ligt natuurlijk in Gelderland, maar we krijgen ondersteuning van de provincie Overijssel en dat is onderdeel van een groter pakket voor de Cleantech Regio. Vandaar dat daar onze focus ligt en we de bedrijven uit die hoek gaan bedienen. De ambitie is wel om het fieldlab groter te maken en daar op termijn heel Oost-Nederland mee te bedienen.”

Wat is de Cleantech Regio?

Het vandaag geopende fieldlab richt zich vooral op de Cleantech Regio. Maar wat is dat precies?

De Cleantech Regio betreft de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Deventer, Epe, Heerde, Lochem, Voorst en Zutphen. Zij werken met ondernemers, onderwijs en onderzoek samen aan een energieneutrale en duurzame economie en samenleving. De regio heeft als ambitie om in 2030 een van de meest circulaire regio’s van Nederland te zijn. “En daarvoor moeten ze een heleboel stappen zetten,” vertelt Timber. “Het fieldlab is daarbij heel belangrijk voor deze regio. Wij kunnen daaraan bijdragen door oplossingen aan te dragen waarmee de bedrijven echt een stap kunnen zetten naar een circulaire werkwijze of een circulair businessmodel.”

De support van de provincie is bovendien tijdelijk. “In die periode willen we drie dingen doen. Eerst willen we het fieldlab neerzetten als een erkende plek in de regio. Daarnaast willen we een tiental bedrijven echt vooruithelpen en daaruit enkele mooie verhalen destilleren. Tot slot hopen we via een digitale omgeving tools te ontwikkelen waarmee bedrijven zelf circulaire businessmodellen kunnen opzetten.”

Onderzoek en onderwijs verbinden

Samen met partners Cleantech Regio en CIRCLES probeert Timber zoveel mogelijk kanalen en ingangen te creëren, zodat de bedrijven het online loket en dus het fieldlab goed weten te vinden. “Onze lectoraten hebben een vrij groot netwerk van bedrijven in de regio. Ook organiseren we een aantal fysieke bijeenkomsten waarbij we iets gaan doen met matchmaking. De eerste keer is tijdens de opening van het fieldlab, waar we lectoraten en bedrijven bij elkaar brengen. Hier willen we echt ontmoeting creëren door de bedrijven iets mee te laten nemen wat hun uitdaging symboliseert. Zo komen ze in gesprek met Saxion-onderzoekers én -studenten om te kijken wat precies de vraag is en hoe Saxion kan helpen.”

Er is ook veel animo bij de bedrijven. Die wilden niet alleen aanwezig zijn bij de opening, maar ook wat presenteren: dit is onze uitdaging, kunnen jullie ons helpen? Dat is prachtig. Dat is precies wat we willen.

Profielfoto Timber Haaker
Timber Haaker over wat het fieldlab nu al heeft losgemaakt in de Cleantech Regio

Want ook studenten worden betrokken bij het fieldlab. Binnen het lab worden enkele innovatieprojecten georganiseerd, die het ritme volgen van het onderwijs. “Zo kunnen we elk semester een aantal projecten koppelen aan Smart Solutions-groepjes en afstudeerders, maar ook aan de minor Circulaire Economie. Daarvan zijn momenteel al vijftig studenten in duo’s bezig met opdrachten voor bedrijven. Het zou heel mooi zijn als we die aan het fieldlab kunnen koppelen, zodat we massa creëren en de studenten mee krijgen. Zo kun je onderzoek en onderwijs met elkaar verbinden.”

Veel animo

De opening van het fieldlab maakt wat los in de regio, ziet ook Timber. “Dat merk ik aan de vragen die we nu al krijgen, ook vanuit de gemeentes die zich aanmelden en aanwezig willen zijn bij de opening. Die zien dat de bedrijven in hun gemeente graag willen meedoen aan het realiseren van de ambitie van de Cleantechregio. Maar er is ook veel animo bij de bedrijven. Die wilden niet alleen aanwezig zijn bij de opening, maar ook wat presenteren: dit is onze uitdaging, kunnen jullie ons helpen? Dat is prachtig. Dat is precies wat we willen.”

Deventrade: het perfecte voorbeeld

Een van de bedrijven die aanwezig is bij de opening en waarmee CIM aan de slag gaat is Deventrade. Waarom is hun case zo geschikt voor het fieldlab?

“Deventrade is een bedrijf uit Deventer dat sportkleding maakt met polyester," vertelt Timber. "Zij bedienen een groot deel van de amateurmarkt en zijn heel erg bezig met circulair worden: hun materialen weer terughalen en recyclen. Maar hoe moet dat dan? Daar zit een technische vraag aan, dat heet dan chemische recycling: je moet het terugbrengen tot een grondstof. Maar daar zit ook een logistiek aspect aan, want haal alles maar eens op. Tot slot de businessvraag: hoe ziet het businessmodel er dan uit? Kan dat uit? En hoe moet je dat organiseren? Het is een perfecte case voor het fieldlab: je ziet echt alle verschillende elementen terugkomen. Daar gaan we dan vanuit de verschillende labs mee aan de slag.”

Tom Wassink

Tom Wassink

Met een journalistieke én een marketingachtergrond is Tom Wassink als online redacteur bij de Dienst Marketing en Communicatie altijd op zoek naar een verhaal. In zijn vrije tijd houdt hij zich, zowel binnen als buiten de lijnen, vooral bezig met sport en dan in het bijzonder met voetbal.

Dennis Moekotte

Dennis Moekotte

Als freelance camerajournalist vind je Dennis steeds vaker in de gebouwen van Saxion. Zijn passie ligt in het vertellen van verhalen in beeld en geluid (en daar schrijft 'ie af en toe ook bij). Met zijn bedrijf Moekotte Media richt hij zich op maken van uiteenlopende videoproducties. In zijn vrije tijd houdt hij van koken en van wandelen met zijn twee honden.

Gerelateerde artikelen

Tom Salemink Business

Tom breidt de Talententuin Achterhoek uit naar Twente: ‘We verbinden bedrijven met jong talent’

18 maart 2024
Onderzoek

Duurzaam ondernemerschap voor studenten én docenten

12 maart 2024
Onderzoek

Sandra van Hogen-Koster over Positieve Gezondheid: ‘je eigen veerkracht’