Een AI-studiecoach? ‘Dat dit nog niet bestaat?!’

Het begon allemaal met een hackathon van de Universiteit Twente (UT) over kunstmatige intelligentie in het onderwijs, eind vorig jaar. Samen met vijf collega’s sprong Annemieke Bosshardt, programmamanager AI bij Saxion, in een “snelkookpan”, die maar liefst drie volledige dagen duurde. Eat, sleep, hack, repeat. Het doel: samen een AI-oplossing bedenken die een of meer problemen uit het onderwijs oplost. Na drie intensieve dagen stond hun idee in de steigers: ‘sAxI’ [saxi], een empathische AI-studiecoach die studenten 24/7 kunnen raadplegen. De jury was overtuigd, ze wonnen. 

Dat was eind vorig jaar. Het vuur onder de snelkookpan waar Annemieke en haar collega’s zich in hebben ondergedompeld is gedoofd, maar de pan dampt nog flink na. Het enthousiasme over hun idee is onverminderd groot en dat beperkt zich niet tot hun eigen team: “Andere instellingen laten weten razend enthousiast te zijn. ‘Dat dit nog niet bestaat?!’ horen we veel.”

Uitval van studenten

Het heeft volgens haar alles te maken met het probleem dat sAxI kan oplossen voor studenten: “Ik liep er zelf ook tegenaan toen ik ging studeren: je hebt een vraag, maar je weet totaal niet waar je het antwoord zoeken moet. Je stapt in een nieuwe wereld vol met informatie, maar wat is nou relevant voor jou? Wanneer heb je wat nodig? En hoe weet je wanneer je wat nodig hebt? Daar heb ik als student echt last van gehad. Natuurlijk, de studenten van Saxion hebben een studiecoach, het Student Support Center, en een intranet met zoekmachine, maar hoe weet je wanneer je waar moet zijn?” 

Het niet een-twee-drie vinden van antwoorden op vragen die je als student hebt, lijkt misschien niet onoverkomelijk, maar Annemieke en haar collega’s vermoedden een mogelijke link met een ander probleem waar Saxion mee kampt: studenten die uitvallen. “Om dat na te gaan, hebben we tijdens de hackathon contact gelegd met onze collega’s die alles weten van studentenbeleid. Het bleek zo te zijn. Studenten ervaren een drempel om hulp te vragen. Dat doe je niet zomaar. Een studiecoach is bovendien niet 24/7 beschikbaar. En als je mailt, weet je niet precies wanneer je antwoord krijgt.”

Zoekvragen

Wat kunnen we dan van sAxi verwachten? Annemieke: “Het is een chatbot, speciaal voor Saxion-studenten, aan wie zij hun ordinaire zoekvraag kunnen stellen. Zoals ze dat ook bij ChatGPT doen. Bijvoorbeeld: ‘Ik heb een onvoldoende gehaald voor een groepstoets. Wat kan ik doen?’ sAxi formuleert dan een antwoord op basis van alle informatie die wij voor studenten beschikbaar hebben, maar niet altijd makkelijk beschikbaar maken. Denk aan de OER (Onderwijs- en examenregeling, red.) of voorzieningendocumenten van een decaan. Het antwoord dat je krijgt komt louter uit dit soort door Saxion geverifieerde documentatie. Het is dus een gesloten systeem van bronnen waaruit sAxI put. Als hij iets niet weet, dan komt hij daar ruiterlijk voor uit. Studenten krijgen daarnaast standaard het advies om de informatie te checken met de oorspronkelijke documenten, en om alsnog contact op te nemen met een studiecoach als een antwoord ze niet helder is, of als ze erover willen doorpraten.” 

Welzijn

Dat betekent volgens Annemieke ook dat studenten met vragen over een thema als ‘welzijn’ terecht kunnen bij sAxI. “Je vraagt je misschien af waar sAxI ophoudt. ‘Nergens’, zou mijn antwoord zijn. Als je letterlijk de weg niet weet, dan heeft sAxI ook alle plattegronden voor je. En als je aangeeft dat je niet lekker in je vel zit, dan verwacht ik dat je wordt doorverwezen naar de juiste loketten: de decaan, studentpsychologen. Dat zijn allerlei hulpdiensten die we binnen Saxion paraat hebben, maar je moet wel weten dat ze er ook voor jou zijn.”

5 C’s

De antwoorden die sAxI geeft moeten volgens Annemieke voldoen aan duidelijke eisen: “We hebben hiervoor het 5C-model bedacht: compleet, correct, coherent, geciteerd en complementair.” Die laatste ‘C’ gaat volgens haar over hoe sAxI zich verhoudt tot de studiecoach van vlees en bloed. Hoe ziet ze dat voor zich? “Dat moet z’n beslag nog krijgen in de verdere uitwerking, maar ik zie zeker een complementaire werking voor me, al was het maar omdat de studiecoach van vlees en bloed niet 24/7 beschikbaar is. In zoverre is sAxI in tijd al complementair. Maar ook als je praat over vragen die heel simpel te beantwoorden zijn, zoals wat de BSA-norm is van een opleiding. De studiecoach hoeft niet meer op de meest basale vragen antwoorden te geven, en houdt zo meer tijd over voor de meer verdiepende vragen van studenten. Vragen waar niet een concreet en direct antwoord op is, of onderwerpen waarover je van gedachten wil wisselen.”

Empathie

De bedenkers willen sAxI nog wat andere eigenschappen meegeven, waaronder empathie. Dat moeten we volgens Annemieke niet te letterlijk nemen, maar het is wel belangrijk. “Je kunt een chatbot een metaprompt meegeven, waarin algemene opdrachten staan. We willen daarin opnemen dat sAxI altijd empathisch reageert. ChatGPT doet dat ook, die vraagt: heb ik je hiermee geholpen? Heb je nog vraag? Kan ik je verder helpen? Hoe aardiger je doet, hoe aardiger hij terugdoet. Ik weet niet of ons dat bij sAxI gaat lukken, maar het zou wel mooi zijn dat wanneer je een probleem hebt, je het gevoel krijgt dat je begrepen en serieus genomen wordt. Dat is wat wij in dit geval verstaan onder empathie en wat wij onze studenten willen laten ervaren.”
 

Verdere ontwikkeling

Eén van de onderdelen waarop hun idee goed scoorde was de uitvoerbaarheid. De hackathon-jury zag het helemaal voor zich. Toch duurt het nog even voordat studenten bij sAxI terecht kunnen. “De UT gaat ondersteunen in de verdere ontwikkeling, en we willen ook graag Saxion-studenten bij het ontwerp betrekken”, vertelt Annemieke.

Tegelijkertijd hoopt ze nog op steun vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW). “In de week na de hackathon hoorden we dat we een subsidieverzoek mochten indienen. Met die financiële steun kunnen we sAxI echt vleugels geven en een prototype maken. De eis vanuit OCW is natuurlijk wel dat we de techniek en alles wat we leren tijdens de ontwikkeling beschikbaar stellen voor andere instellingen. Zoals gezegd zijn die heel enthousiast. Het is leuk dat we die hackathon gewonnen hebben met ons idee, maar we geloven er ook echt in: sAxI komt elke student van pas. Ik heb er ook alle vertrouwen in dat we die subsidie krijgen. En zo niet, dan moet die tool er alsnog komen, linksom of rechtsom. We hebben als Saxion toch niet voor niets ‘Get ready for a smart world’ in het hart van onze onderwijsvisie staan?”

Fotografie: Thomas Busschers