Opening Hogeschool- en Academisch jaar: jubileren, protesteren, innoveren

Voor het eerst werd de opening van het Hogeschooljaar en het Academisch jaar gezamenlijk gevierd door Hogeschool Saxion en Universiteit Twente (UT). In een “huis voor verhalen,” zoals dagvoorzitter Laurens ten Den het Wilminktheater tijdens de ceremonie meermaals zou noemen.

Terwijl de gasten bij het theater naar binnen liepen, gebeurde er buiten voor het gebouw al van alles. Studentenverenigingen droegen hun banieren, er klonk muziek en er werd gedanst. Letterlijk om de hoek waren er Palestijnse vlaggen te zien: een protest tegen het kabinetsbeleid ten aanzien van de oorlog in Gaza. Daarachter: borden waarop kritiek werd geuit tegen de huidige onderwijsbezuinigingen.

Draden

Ondertussen dimde het licht in de grote zaal. Iedereen met een toegangsbewijs was binnen. Op een groot scherm boven het podium was een video met enkele historische beelden te zien. Een stem sprak: “Lang voordat er campussen waren, waren er draden…” Een verwijzing naar de Enschedese textielindustrie en het zevenhonderdjarig bestaan van de stad, maar ook naar het thema van de dag: Stronger together.

Toen ook de traditionele stoet van professoren en lectoren plaats had genomen in de zaal, werd Inge Grimm, voorzitter van het College van Bestuur van Saxion, samen met haar collega Vinod Subramaniam van de UT uitgenodigd op het podium. Ze werden direct uitgedaagd door dagvoorzitter Laurens, en wel om samen met hem een bekend gedicht van Willem Wilmink over Enschede voor te dragen. Vinod, die Nederlands zijn  “zesde taal” noemde, waagde zich zelfs aan het Twents. Zijn uitspraak van het woord ‘Eanske’ was feilloos.

Protestgeluid

Na een moment van stilte ter nagedachtenis aan overleden UT- en Saxion-medewerkers, was het woord aan de hoofdgast: minister-president Dick Schoof. Kort nadat hij had aangegeven dat deze dag voor hem als ex-Tukker voelde “als thuiskomen,” stond een van de gasten achter in de zaal op om luidkeels te protesteren tegen de onderwijsbezuinigingen en de opstelling van de Nederlandse regering ten aanzien van de Gaza-oorlog. De demonstrant werd door dagvoorzitter Laurens opgeroepen om aan de rand van de zaal in dialoog te gaan, maar zover kwam het niet.

Nadat twee demonstranten onder begeleiding de zaal hadden verlaten, ging het reguliere programma verder. Dick Schoof toonde begrip voor het uiten van kritische kanttekeningen bij het regeringsbeleid, maar gaf ook aan dat we daarbij “naar elkaar moeten blijven luisteren.” Waarna hij zijn verhaal weer oppakte, en vertelde dat hij als oud-Hengeloër de kracht van de regio kent. Als kansen benoemde hij de digitale industrie en de defensie-industrie, die Twente volgens hem “in de achtertuin heeft.”

Kracht van de regio

De microfoon ging  van Dick Schoof naar Vinod Subramaniam, voorzitter van het college van bestuur van Universiteit Twente. Hij noemde Enschede “ons huis.” Een huis voor onderwijs en wetenschap, maar vooral ook voor alle nieuwe studenten die aan hun educational journeys beginnen. Vervolgens richtte Vinod zich met zijn kritiek op de bezuinigingen in het hoger onderwijs rechtstreeks tot de premier. Het zijn bezuinigingen die volgens de bestuursvoorzitter van de UT een negatieve impact hebben op het zorgvuldig opgebouwde ecosysteem van kennis en innovatie in de regio. Waarna hij sprak in de woorden van Derek Bok, voormalig bestuursvoorzitter van Harvard University: “…if you think education is expensive, try ignorance.”

Laurens ten Den richtte zich aansluitend ook tot Dick Schoof: wat is nodig om de kracht van deze regio te borgen? De minister-president raadde aan om vertrouwen te stellen in het onderwijs, ondernemerschap en specifieker in de samenwerking tussen Saxion, de UT en ROC van Twente. “Kijk waar de kansen liggen,” vulde hij aan. “Je moet altijd keuzes maken, en dat is ontzettend ingewikkeld, maar er zijn ook kansen: pak die.” Het vormde de opmaat naar de speech van Inge Grimm, die allereerst verwees naar de symbolische waarde van de sjaal die ze droeg, een ontwerp van Saxion-onderzoeker Hellen van Rees. “Deze rode draad symboliseert zowel ons textielverleden als de verbinding van kennis en samenwerking in onze regio,” aldus Inge. Ze probeerde de minister-president te overtuigen van de functie van Saxion als kennisversneller: “Wij willen hier die draden zijn, die verbinding, net als in het fijne weefsel van de sjaal … Laten we blijven inzetten op samenwerking en vooruitgang.”

Innovatie op oale groond

Tijd voor een muzikaal intermezzo. Where everybody knows your name, zong Boukje Loohuis, oud-student van ROC van Twente. Het was een verwijzing naar het hoge percentage oud-studenten dat na hun studie in de regio blijft ‘plakken’. Talent dat broodnodig is, in diverse sectoren. En ook al ga je hier weg, zei Laurens ten Den, je bent altijd weer welkom op ‘oale groond’.

Zeker nog actief op ‘oale groond’, zijn de afstudeerders, onderzoekers en promovendi die in de zaal aanwezig waren. Meerdere van hen werden in het zonnetje gezet. Eerst was het de beurt aan enkele academische UT-talenten. Vervolgens mocht Richard Wielinga, lid van het College van Bestuur van Saxion, de Saxion Talent Awards uitreiken. Onder deze noemer vallen zowel de Afstudeerprijs voor bachelorstudenten als de nieuwe Masterscriptieprijs. Student Interior Design Gina Hulshof won de eerstgenoemde prijs voor haar bijzondere scriptie in het teken van rouwverwerking: AFTER – een plek voor verbinding in het leven erna. De eerste winnaar van de Masterscriptieprijs was Charlotte Wohlmeiner van de Academie Creatieve Technologie. Charlotte deed onderzoek naar een seamless knitted pneumatic actuator – ofwel ‘pomp’ – voor een volledig kunstmatig hart. Hierbij wist ze haar onderzoeksresultaten zelfs om te zetten in een werkend prototype.

Op z’n kop

Het Centrum voor Veiligheid en Digitalisering (CVD) verscheen op de planken. Directeur Mark Dorenbusch legde het publiek uit hoe het CVD vlak bij de Apeldoornse vestiging van Saxion zorgt dat de “krachten op het gebied van veiligheid en digitalisering” gebundeld kunnen worden. Hoe actueel deze thematiek is, bleek volgens hem onder andere uit het recente datalek bij Bevolkingsonderzoek Nederland.

Na het CVD volgde dan bijna de officiële openingshandeling, die mocht worden uitgevoerd door Roelof Bleker, burgemeester van Enschede. Vanaf de bühne kon hij zijn Twentse collega-burgemeesters, ook allemaal aanwezig in de zaal, toeknikken. Hij sprak de wens uit voor een wereld die duurzamer en rechtvaardiger is, en waarin we met elkaar de grenzen durven verleggen. Er werd gezamenlijk afgeteld. Een druk op de knop. Drie feestelijke banieren kwamen naar beneden, en het hogeschooljaar én het academisch jaar konden echt beginnen. DJ Robin Kwakman verraste het publiek tot slot met de opzwepende rap ‘ENSCHEDAY’, waarbij hij werd geflankeerd door een wervelende breakdance crew, inclusief een UT-alumnus die op z’n hoofd ging staan. De hiphop ging over in de traditionele klanken van Billy Joels ‘Piano man’, en we zagen hoe twee studenten – ondanks alles – hoopvol het nieuwe jaar in walsten.

Headerbeeld: Carolien Abbink-Kortman

Fotografie in het theater: Eric Brinkhorst