Cecille Plomp is in haar werk als videoproducent vanuit de Saxion Video Unit betrokken bij het maken van video’s die het Saxion-onderwijs inhoudelijk ondersteunen. Afgelopen jaar ontwikkelde ze, met Marije Draaijer van de Saxion Parttime School (SPS), een podcastserie, met als thema “Wie ben ik”. De serie maakt onderdeel uit van de SPS-module “Ontdek je persoonlijke kracht.” Inmiddels is de Video Unit klaar om vervolgstappen te zetten om podcasts voor het onderwijs bij Saxion te maken. Cecille vertelt over de stand van zaken.
Cecille, hoe kwamen jullie ertoe om podcasts voor het Saxion-onderwijs te gaan produceren?
“Ik werd eigenlijk eerst met een inhoudelijke vraag benaderd. Marije Draaijer van Saxion Parttime School ontwikkelde de module ‘Ontdek je persoonlijke kracht’ en stelde me een aantal vragen over de opleiding tot zenleraar, die ik privé volgde. We kwamen tot de conclusie dat de module verrijkt kon worden met een aantal interviews. Zo selecteerden we Saxion-collega Bart van Haaster, die uitleg gaf over het begrip Identiteit. Daarnaast vertelde werkgelukdeskundige Wendy de Wit over haar zoektocht naar Werkgeluk. Harry Mengers, die ik uit mijn zen-netwerk ken, gaf uitleg over het Japanse begrip Ikigai. Inmiddels heeft deze podcast-pilot twee nieuwe afleveringen gekregen. Hij wordt aangeboden bij de genoemde SPS-module.”
Waarom vond je dat de tijd rijp was voor een podcast?
“We zien dat podcasts de afgelopen jaren enorm populair zijn geworden. Steeds meer mensen omarmen deze manier om naar boeken, colleges, verhalen of uitleg te luisteren. Het fenomeen bestaat natuurlijk al langer, maar het aantal podcasts dat via streamingplatforms beschikbaar komt, is enorm toegenomen. Je ziet dat ook omroepen en nieuwsdiensten podcasts, additioneel, op hun schriftelijke en visuele berichtgeving aanbieden. Blijkbaar past de podcast goed in de tijd waarin we nu leven. Veel mensen raken scherm-moe of willen, terwijl ze reizen of wandelen, graag naar iets moois, spannends of zinvols luisteren.”
Hoe staat het met podcasts in het onderwijs?
“Afgelopen jaar was ik vanuit Saxion aanwezig op de conferentie van Media & Learning, die in Leuven plaatsvond. Daar waren podcasts voor het onderwijs hét gesprek van de dag. Ik heb de indruk dat hogescholen en universiteiten zich nog in de aanloopfase bevinden, als het gaat om podcasts die aanvullend zijn op het onderwijs. De Universiteit Leiden deelde onlangs een mooie opzet waar een onderwijspodcast aan moet voldoen. Dat is inspirerend voor ons. We hebben de opkomst van de vloggers meegemaakt. Via YouTube wisten deze mensen, die konden uitgroeien tot enorme sterren, grote hoeveelheden kijkers aan zich te binden. Steeds vaker zat daar ook een verdienmodel achter. Ik heb de indruk dat podcasts een hele andere ontwikkeling hebben doorgemaakt. Daar gaat het niet om uiterlijk vertoon, maar om de inhoud van de boodschap. Veel podcasts worden met hart en ziel gemaakt, door mensen die hun kennis of verhalen met de wereld willen delen. Dat is ook de kracht van podcasts. Die kracht kunnen we als onderwijsinstelling gebruiken om ons onderwijs te verrijken.”
Dus om op een rustige manier, aanvullende kennis en lesstof te delen?
“Precies. Het gaat niet om jouw eigen zogenaamde ’30 minutes of fame’, maar om wat jij als docent over jouw vak of vakgebied te vertellen hebt. Je deelt je kennis en ervaring. Alles draait om de inhoud. We moeten ons maker of onderwijsinstelling in dienst stellen van het verhaal dat we te vertellen hebben. De podcast is daar hét middel voor. Als ik video’s produceer en docenten moet filmen, zie ik vaak het ongemak: ‘hoe zie ik er uit, kom ik wel goed in beeld?’ Een podcast is voor docenten laagdrempeliger om aan mee te werken en geeft meer ruimte om echt tot de inhoud te komen.”
Waar moet een goede onderwijspodcast aan voldoen?
“Hij moet de luisteraar de mogelijkheid bieden om op een bepaald onderwerp de diepte in te kunnen gaan. Zo zou een student, als onderdeel op de lessen, naar een podcast kunnen luisteren die ingaat op een aantal actuele onderwerpen of trends in het vakgebied. Een podcast kan een student de werkvloer mee opnemen. Tijdens de Week van de Mediawijsheid, die we als Video Unit samen met Saxion Bibliotheek organiseerden, hebben we studenten en docenten gevraagd of ze behoefte hadden aan podcasts. Die behoefte is er. Een docent Verpleegkunde kwam met het idee om verpleegkundigen uit de praktijk hun ervaringen in crisissituaties te laten vertellen. Die werksituaties kun je niet in beelden vangen, alleen al vanwege privacy-aspecten. Studenten Verpleegkunde kunnen via een podcast wel leren van deze verhalen uit de zorgpraktijk.
Dus eigenlijk kan Saxion met podcasts een brug slaan tussen onderwijs en praktijk?
“Ja, zelfs nog voordat de student kennismaakt met die praktijk. Ze bieden extra verdieping binnen de context van een module. Vanuit de Video Unit focussen we ons nu op het maken van twee soorten podcasts: de interview-podcasts en de documentaire-podcasts. Zo’n interview-podcast kan betrekkelijk snel gemaakt worden. Docenten die een idee hebben, kunnen zich melden voor een voorgesprek, daarna vindt het interview plaats. Wij monteren minimaal, maar zorgen wel voor een goed geproduceerde podcast met een kop een staart. Daarna is het aan de docent om het product te beoordelen. Feitelijk heeft hij dan al iets in handen dat hij binnen zijn module kan delen. Bij een documentaire-podcast stappen we af en toe ook uit het gesprek en hoor je, meer als hoorspel, wat er bijvoorbeeld op de werkvloer gebeurt. Zo’n podcast vraagt om een scenario en kost meer tijd om te maken.”
De Saxion Parttime School is jullie eerste opdrachtgever geweest. Hoe verder?
“We willen het aantal podcasts voor het SPS-onderwijs verder uitbreiden. SPS-studenten zijn een goede doelgroep. Ze reizen op dinsdag vaak vanuit hun werk naar Saxion en kunnen bij wijze van spreken onderweg al in een podcast over hun module van die middag of avond duiken. Maar we zijn er voor heel Saxion. Wie van onze podcast-diensten gebruik wil maken, kan via het formulier van de serviceportal om een adviesgesprek vragen. We kijken nu vooral naar onderwerpen die we breed binnen Saxion in kunnen zetten. Zo maken we duurzame content van een grote doelgroep. Toch kunnen juist ook specialistische onderwerpen zich goed lenen voor extra uitleg in een podcast. Vanuit de Week van de Mediawijsheid heb ik al een waslijst met onderwerpen liggen, die studenten en docenten graag als podcast zouden willen terughoren.”
Waar vinden we de pilot-serie die jullie voor de Saxion Parttime School gemaakt hebben?
“Heb je toegang tot Spotify of iTunes, dan kun je ons via het zoekwoord Saxion vinden, maar de podcasts zijn ook voor iedereen toegankelijk via video.saxion.nl. De openbare dienst Soundcloud zou voor de toekomst ook nog een optie zijn. Momenteel kijken we met hulp van Saxion Bibliotheek hoe we die groeiende hoeveelheid geluidscontent duurzaam opslaan en toegankelijk houden voor onze gebruikers.”
Tot slot: welke podcast inspireerde jou als podcastmaker?
“Ik vond het hoorspel De Hormoonfabriek heel goed gemaakt. Je hoort daarin wat iemand vanuit zijn ziekenhuisbed meemaakt. Ik leerde er zelf van wat insuline eigenlijk is en hoe het ontdekt werd. Ik vond het een leerzame en inspirerende podcast. Mijn advies aan docenten is: beluister er eens een aantal, waaronder onze eigen SPS-pilot, kom op ideeën en meld je bij de Video Unit. Bij de Video-Unit gaan we uit van “kijk, luister, denk, weet”. Dat tweede woord is “luister” en podcasts verdienen die plek in het Saxion-onderwijs. Ik hoop dat ze er een wezenlijk onderdeel van gaan worden”
