Samen Slim Gezond
Onderzoek

Voorkomen is ook in Deventer Colmschate beter dan genezen: Saxion start preventieproject Samen Slim Gezond

Anne Hurenkamp
Anne Hurenkamp Leestijd Minuten

Hoe bouw je samen aan een gezondere wijk? In het Deventer stadsdeel Colmschate starten Saxion en partners met het onderzoeksproject Samen Slim Gezond. Met en voor bewoners. Samen zetten ze de wijk letterlijk en figuurlijk in beweging, in de omslag van Ziekte en Zorg naar Gezondheid en Gedrag. “Deventer is een goede plek voor zo’n Fieldlab. De stad staat bekend om zijn vele burgerinitiatieven en de manier waarop er al vanuit preventie gedacht wordt,” zegt Jan Jukema (lector Verpleegkunde bij Saxion).

Noem het een Fieldlab of een proeftuin, maar in de Deventer wijk Colmschate participeren bewoners nu ruim twee jaar in verschillende initiatieven die op een structurele manier moeten bijdragen aan een positieve omslag in hun gezondheid en welzijn. Colmschate is daarmee één van de GROZzerdammen: plekken in Nederland om te experimenteren met nieuwe burgergestuurde initiatieven voor preventie en een gezonde leefstijl. Daarbij staan niet langer de Z van Zorg en Ziekte, maar de G van Gezondheid en Gedrag voorop. Symbolisch voor de ommekeer die maatschappelijk nodig is.

Het huidige zorgsysteem is niet meer houdbaar

“De BV Nederland maakt zich op voor de komende twee decennia. Het huidige zorgsysteem is niet meer houdbaar, dus moeten we tot slimmere oplossingen komen,” zegt Jan Jukema. “Er gaat de komende jaren een totaal andere dynamiek ontstaan. De verhouding tussen overheid, burgers, zorgverzekeraars, zorginstellingen en het bedrijfsleven krijgt een nieuwe vorm. Het is mooi dat Saxion als regionale kennispartner bijdraagt om te onderzoeken hoe we die kanteling met het elkaar vorm kunnen geven.”

Maaltijden, maatjes en leefstijlprogramma’s

In Colmschate zat men de afgelopen twee jaar al niet bepaald stil. Diverse organisaties en bewoners bundelden hun krachten om wijkbewoners in beweging te zetten, zichzelf te ontwikkelen en meer te participeren in de samenleving. Om gezonder te worden, maar ook bij te dragen aan het geluk van anderen én aan de leefbaarheid in de wijk. In het samenwerkingsverband Buurtgeluk wordt volop gewerkt aan succesvolle initiatieven, zoals gezonde maaltijden voor buurtbewoners, het inzetten van maatjes voor dagstructuur of huishoudelijke verzorging, maar ook het opzetten en uitvoeren leefstijlprogramma’s.

Er gaat de komende jaren een totaal andere dynamiek ontstaan. De verhouding tussen overheid, burgers, zorgverzekeraars, zorginstellingen en het bedrijfsleven krijgt een nieuwe vorm.

Jan Jukema
Jan Jukema, lector Verpleegkunde bij Saxion

Samen de wijk blijvend gezonder maken

Het onlangs gestarte project Samen Slim Gezond moet die eerste succesvolle initiatieven versterken en bestendigen. Dat gebeurt vanuit een consortium met partners van Buurtgeluk, het bedrijfsleven, een organisatie op het gebied van verpleging, verzorging en thuiszorg en opleidingsinstellingen. Doel is om te zorgen dat alle initiatieven ook echt landen in een wijk. En bovendien voor een langdurige omslag zorgen. Niet alleen voor de wijk Colmschate en haar bewoners, maar ook als blauwdruk voor hoe dat op andere plekken in Nederland kan.

E-Health-toepassingen

Samen Slim Gezond richt zich de komende twee jaar op vier deelgebieden. Zo is er aandacht voor de behoeften van wijkbewoners. In het bijzonder van inwoners met een lagere sociaal-economische status. Van die laatste groep mensen is bekend dat ze minder lang in goede gezondheid leven. Ook brengt het project bewoners in aanraking met e-health-toepassingen, zoals een app om zelfregie en participatie te bevorderen. Net als een digitaal platform dat behoeften van inwoners koppelt aan activiteiten van formele en informele aanbieders. De uitwerking van een duurzame businesscase moet er voor zorgen dat de wijkinitiatieven niet alleen haalbaar, maar ook houdbaar blijven. Tenslotte moet het project een learning community voor Gezondheid en Gedrag in de wijk voortbrengen. Organisaties en bewoners profiteren daar gezamenlijk van.

Het is interessant en leerzaam om met elkaar te onderzoeken hoe je een wijk structureel gezonder en gelukkiger maakt en hoe je dat organisatorisch kunt ondersteunen.

Guus van Dongen.jpg
Guus van Dongen, projectleider vanuit Saxion voor Samen Slim Gezond

Concrete resultaten boeken

“Het is interessant en leerzaam om met elkaar te onderzoeken hoe je een wijk structureel gezonder en gelukkiger maakt en hoe je dat organisatorisch kunt ondersteunen,” zegt projectleider Guus van Dongen. “We maken met de stuurgroep voor elk van de vier deelgebieden nu een plan, waarmee we de komende twee jaar tot concrete resultaten willen komen. Met Samen Slim Gezond onderzoeken we hoe we het welzijn van bewoners in een bepaalde wijk kunnen verbeteren. Net als de sociale cohesie. Dat vind ik persoonlijk ook een interessant proces. Daarmee organiseren we passende zorg aan de basis, in de eigen omgeving van de inwoners, met als doel dat iedereen langer gelukkig en in goede gezondheid leeft.”

Over Samen Slim Gezond

Het project loopt in de periode september 2021- september 2023 en bestaat uit een consortium met de volgende partners: Saxion, de Hogeschool Arnhem Nijmegen, mkb-bedrijven The Bettery Institute en De Klerk GO, gemeente Deventer en organisaties uit de wijk Comschate: Zorggroep Solis, Stichting Wijk voor Elkaar, Verbindingscentrum De 5Hoek.

Dit onderzoek wordt mede-gefinancierd door Regieorgaan SIA, onderdeel van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en met PPS-toeslag die door Health~Holland, Topsector Life Sciences & Health, beschikbaar is gesteld ter stimulering van publiek-private samenwerkingen.

Anne Hurenkamp

Anne Hurenkamp

Anne Hurenkamp is redacteur bij de Dienst Marketing en Communicatie van Saxion. Schrijven maakt haar gelukkig. Vooral als het om een persoonlijk portret of over onderzoek gaat. Als lezer, luisteraar, schrijver en podcaster gaat Anne ook graag op zoek naar mooie verhalen uit de geschiedenis van de popmuziek. In haar vrije tijd is ze bovendien boekenliefhebber en Beatlesblogger.

Gerelateerde artikelen

Onderwijs

Ervaringsleren in het XR-lab voor Gezondheid & Welzijn

13 maart 2024
Onderzoek

Duurzaam ondernemerschap voor studenten én docenten

12 maart 2024
Onderzoek

Sandra van Hogen-Koster over Positieve Gezondheid: ‘je eigen veerkracht’