TECH.LAND: onze ‘internationale regio’ sterker maken

We ontmoeten elkaar naast de Bakery bij Saxion Enschede: een gezellig-rumoerige omgeving, waarin verschillende talen om ons heen klinken. Het is een passende, internationale setting. Voor de goede orde: als we het tijdens ons gesprek hebben over Oost-Nederland, dan gaat het zowel over Overijssel als Gelderland.

Volgens Leon Cremonini wordt de kern van TECH.LAND goed samengevat in het motto Transforming borders into connections: “Naast de euregionale samenwerking, zet het programma ons hier ook internationaal beter op de kaart, onder meer via wederzijdse bezoeken en handelsmissies. We hebben dus zowel een regionaal als een internationaal karakter.”

Grotere poel

De internationale kant van dat karakter kan onder andere aantrekkelijk zijn voor onderzoekers en potentiële studenten. Volgens Leon ontstaat er zo een grotere ‘poel’ met kansen voor hen in Nederland en Duitsland. Hij benadrukt dat het overkoepelende doel van TECH.LAND is om de regio internationaal beter te positioneren als een Europese hot spot voor technologische innovaties; waarbij er alles aan wordt gedaan om onderlinge samenwerkingen kwalitatief en kwantitatief te laten groeien.

Gelet op onderzoek, ligt de focus binnen het programma op vijf verschillende clusters: van waterstof en de energietransitie tot robotica. Op het gebied van onderwijs zijn er bijvoorbeeld samenwerkingen met Europese Interreg-projecten, Smart Solution Labs en de Euregionale Doorlopende Leerlijn (EDL). Leon: “Denk ook aan internationale stages die toegankelijker worden voor studenten binnen de TECH.LAND-regio; dat is heel interessant voor hen. Dit idee wordt ondersteund door Janco Bonnink, de bestuurlijke vertegenwoordiger van Saxion bij de TECH.LAND-partnerbijeenkomsten.”

Zichtbare paraplu

Belangrijk voor de manier waarop TECH.LAND de regio aantrekkelijker en effectiever wil maken, is de Triple Helix-gedachte; het sterker verbinden van kennisinstellingen, het bedrijfsleven en lokale overheden staat hierbij centraal. De founders van het programma zijn de Industrie und Handelskammer (IHK) Münster, Twente Board en Oost NL. Via deze partijen kon er gebruik worden gemaakt van bestaande ‘verbindingen’, die vervolgens werden versterkt door nog veel meer partijen te betrekken. Leon: “In de TECH.LAND-regio bevinden zich duizenden mkb-bedrijven en meer dan twintig universiteiten en hogescholen. Inmiddels ondersteunen ruim twintig partners ons expliciet, en nemen vele bedrijven deel aan onze events en Interreg-projecten. Al deze partners en partijen vallen nu allemaal onder onze ‘paraplu’, en dat was eerder niet per se het geval.”

Hoewel TECH.LAND een strategische programma is – met een begin- en een einddatum – heeft Leon ook een droom die met een verdere toekomst heeft te maken. Hij hoopt dat het programma kan uitgroeien tot een soort ‘Brainport van het oosten’, een organisatie die blijft bestaan en verbinden. Om dat doel te bereiken, is de zichtbaarheid van TECH.LAND heel belangrijk; iets waaraan de laatste tijd hard wordt gewerkt. Zo noemde de minister-president het programma tijdens de opening van het Hogeschooljaar en het Academisch Jaar als een best practice voor internationale samenwerking. Hetzelfde deed koning Willem-Alexander tijdens zijn recente bezoek aan het Haus der Niederlande in Münster.

Van energie tot levenskwaliteit

Het woord ‘verbindingen’ zal nog vaak vallen tijdens ons gesprek. Tijd om wat concreter te worden. Wat te denken van internationale pijpleidingen voor waterstof in het kader van de energietransitie? Bij de Hydrogen Valley-samenwerking tussen Noordrijn-Westfalen en Oost-Nederland, werden de noodzakelijke samenwerkingen vormgegeven binnen TECH.LAND. Met als beoogde resultaat een letterlijke verbinding voor de energievoorziening van onze toekomst.

Soms kan het idee voor een nieuw project ook volledig binnen TECH.LAND ontstaan. Een voorbeeld is het project FutureBEEing van associate lector Sustainable Building Technologies Twan Rovers. FutureBEEing is gestart vanuit de gedachte ‘dat internationale samenwerking het toekomstbestendige bouwen kan bevorderen’. Het project wil ervoor zorgen dat de woonwijken in onze internationale regio sneller en efficiënter kunnen verduurzamen. FutureBEEing richt zich niet alleen op de overstap naar hernieuwbare energie, maar bijvoorbeeld ook op de verbetering van onze levenskwaliteit. Zo faciliteert TECH.LAND – direct en indirect – brede maatschappelijke impact.

Vlaggenschip

Waar Leon in het bijzonder naar uitkijkt is de TECH.LAND Xperience 2026: “Dat wordt een enorm evenement, dat door 800 mensen bezocht zal worden. Wederom zal het daar in de kern gaan over het leggen van verbindingen. Ik zou mensen en organisaties ‘uit de Triple Helix’ willen uitnodigen om na te denken over hun eigen deelname. Je zal diverse keynotes kunnen bezoeken, en verschillende innovatieve projecten gaan zich met een eigen stand presenteren. Het evenement is echt een soort ‘vlaggenschip’ van TECH.LAND. Daarom zou ik ook graag zien dat we onszelf daar als Saxion op het hoogste niveau presenteren.”

Gaat het bij de TECH.LAND Xperience – naast het leggen van nieuwe connecties – ook niet om accelereren? Om het versnellen van onderzoek binnen clusters als ‘Batteries’ en ‘Health & Medtech’? “Dat heeft zelfs met een van de kerndoelen te maken,” reageert Leon. “Ik weet alleen niet of ik op de eerste plaats zou spreken van versnellen, maar eerder van opschalen. Simpelweg omdat wij nog zoveel potentie zien. We hebben zoveel internationale contacten waar we nog veel meer gebruik van kunnen maken. En het past ook allemaal zo mooi bij Saxion, als instelling die internationalisering belangrijk vindt maar ook in de regio verankerd wil blijven.”

Complementair zijn

Bij alles wat er binnen TECH.LAND gebeurt, dienen de Sustainable Development Goals (SDG’s) als inspiratie en richtinggevend kader voor de gezamenlijke projecten en ambities. De doelen zijn nauw verbonden met de clusters waarop het programma zich richt. Zo past een cluster als ‘Circulaire economie’ bijvoorbeeld goed bij SDG12: Verantwoorde consumptie en productie.

Wat is specifiek de toegevoegde waarde van Saxion bij dit alles? “Het toegepaste karakter van onze hogeschool is dan een belangrijk punt,” reageert Leon. “We zijn complementair aan een instelling als de Universiteit Twente, waar de focus ligt op fundamenteel onderzoek. Het is echt een goede match; je moet altijd zoeken naar die complementariteit.” Zo heeft de Fachhochschule Münster in dit verband een onderzoeksinstituut voor de textiel- en kledingindustrie, terwijl de onderzoekers bij het Saxion-lectoraat Sustainable and Functional Textiles zich bijvoorbeeld meer richten op praktische vraagstukken, weeftechnieken en prototypes voor circulair textiel.

Aan tafel

Een sterker gevoel van verbondenheid in onze internationale grensregio, dat is waar Leon met TECH.LAND misschien wel het meest op hoopt. “Een toponderzoeker aan de universiteit in Münster is ook interessant voor ons,” legt hij uit. “Daar profiteer je automatisch van door de verbindingen die wij leggen. Op dit moment ben ik hard bezig om Saxion nog meer aan tafel te krijgen binnen de verschillende clusters. Ook hoop ik dat we nog breder internationaal zichtbaar kunnen worden. Concreet willen we dat buitenlandse partners – van universiteiten tot klinieken en bedrijven – TECH.LAND herkennen als één ingang naar onze regio.”

Onderzoekers, geeft Leon aan, die zoeken elkaar op; dat doen ze al eeuwen en dat zullen ze altijd blijven doen. Zelf kwam Leon vooral naar Saxion voor de internationale, en nog specifieker voor de Europese ambities die hij daar zag. Hij benadrukt het nog maar eens, in het licht van TECH.LAND: “We moeten geen grenzen zien tussen Nederland en Duitsland, maar verbindingen. Samen zijn we tot veel meer in staat.”

Fotografie: Thomas Busschers