Saxion Research Conference 2025: een terugblik

“We beginnen in een hoerastemming.” Met die woorden maakte Hans Vossensteyn, directeur Saxion Research & Graduate School (SRGS), het publiek warm voor onderzoek. Op de eerste sheet van zijn presentatie lazen we: ‘Ontwikkeling en groei lijken niet te stuiten’. Het is een kop die onder andere verwijst naar Saxions deelname aan steeds meer grote onderzoeksprojecten. Projecten waarbinnen Saxion steeds vaker optreedt als penvoerder.

Nadat Hans de dag had afgetrapt, was het de beurt aan twee andere sprekers. Anne Bonvanie, associate lector Ethiek & Technologie, praatte ons bij over de Adviescommissie Onderzoek, die een onafhankelijke schakel vormt tussen de onderzoeksgemeenschap en het College van Bestuur. Waarna Martje van Ankeren van SRGS de spanning opvoerde met de introductie van de drie genomineerden voor de eerste editie van de Anka Mulder Onderzoeksprijs.

Vlammend

Er volgden drie pitches. Dion Zwakenberg, onderzoeker bij het lectoraat Smart Mechatronics and Robotics (SMART), trakteerde ons op een vlammend betoog over de Impulse-based firefighting drone. We zagen een drone met een soort waterkanon, die met een goed gericht schot een kleine brandhaard doofde. Opgevangen in het publiek: “Wat een indrukwekkend ding zeg.” Na Dion volgde Javier Ferreira Gonzalez van het lectoraat Ambient Intelligence met een inspirerend verhaal over Sustainable Energy Systems for Achieving Novel Carbon Neutral. Tot slot nam Gerke Damsma, onderzoeker bij het lectoraat Technologies for Criminal Investigations, ons met het project ‘CrimeMATE’ mee naar de wereld van forensisch onderzoek.

De toehoorders werden opgeroepen om online hun stem uit te brengen op hun favoriete onderzoeksproject. Lastig, zo’n breed palet aan urgente thema’s. Daarna werden we – te midden van kleurrijke posters over nóg meer onderzoeksprojecten – herinnerd aan de workshops en rondleidingen waaraan we konden deelnemen. Het publiek waaierde uiteen in diverse groepjes; het kritisch denkvermogen werd uitgedaagd en de labs die Saxion rijk is werden verkend.

Avontuur

Op naar de Grolsch Veste. We namen plaats in een zaal met uitzicht over Kennispark Twente. Praktijkpartners en andere geïnteresseerden van buiten Saxion sloten aan. Ook hier heette Hans Vossensteyn ons welkom. “Samen verschil maken,” zo vatte hij het thema van de dag samen. Hij wees de toehoorders op de ‘korte lijntjes’ in het oosten: ideaal voor het aangaan van nieuwe samenwerkingen. Waarbij de wetenschappers onder ons vooral ook ‘over de randen van de eigen onderzoeksgroep’ heen moesten kijken.

Melvin Redeker, de volgende spreker, werd aangekondigd als bergbeklimmer. Vandaag sprak hij ons echter toe als duiker. We keken naar een antieke kaart van het vroegere Nederland, met daarop – boven de noordkust – 20.000 vierkante kilometer aan oestergrond. Of we wel beseften dat één zo’n oester 200 liter zeewater per dag kan filteren. Vandaag de dag zijn de oesters uit de Noordzee verdwenen en is het water troebel. En zo herinnerde avonturier Melvin ons aan het belang van een onderzoekende houding, om de wereld van vroeger en nu beter te begrijpen.

Lichtgewicht

De thermometer wees inmiddels drieëntwintig graden aan. Gelukkig konden we in het stadion volop melon infused water tappen. In de pauze mochten we vanaf het balkon een blik werpen op de perfect groene mat van FC Twente; in de verte een eenzame grasmaaier. Daarna bewogen we ons langs tientallen demonstrators naar de volgende sessies.

Waaronder een sessie over het thema ‘defensie’, met op het podium zelfs een echte majoor. De majoor vertelde – in uniform – hoe ze ook bij de landmacht steeds meer naar buiten treden, op zoek naar samenwerkingen. Op een statafel zagen we een schaalmodel van een militair voertuig. Het bleek te gaan om een rijdend onderstel met een afneembare ‘missiemodule’, die dankzij het gebruik van composietmateriaal 32 tot 39 procent lichter is dan modules die vooral bestaan uit metaal. En lichter betekent voor de landmacht ook wendbaarder, en beter geschikt voor allerlei militaire toepassingen. Het was een sterk voorbeeld van wat er kan gebeuren als onderzoek, het bedrijfsleven en – in dit geval – het leger elkaar vinden

En de winnaar is…

Op een andere verdieping troffen we Abeje Mersha, lector Smart Mechatronics and Robotics. Hij vertelde over zijn begindagen bij Saxion, toen de roboticafocus nog letterlijk dicht bij de grond lag. Maar Abeje wilde vliegen, iets wat hem inmiddels de bijnaam ‘Drone-lector’ heeft opgeleverd. We werden getrakteerd op diverse toepassingen, waaronder een ‘vliegende hand’ die een rol kan spelen bij de inspectie en het onderhoud van offshore windmolenparken. We moeten fouten durven maken om grenzen te kunnen verleggen, vertrouwde Abeje ons toe.

Terug naar de grote zaal voor het laatste plenaire onderdeel van de dag. Met op de voorste rij in het publiek Anka Mulder, voormalig bestuursvoorzitter van Saxion en inmiddels vicevoorzitter van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). En – niet te vergeten – degene wier naam nu voor het eerst wordt verbonden aan de enige echte onderzoeksprijs van Saxion. Anka besteeg het podium. “Een prijs die naar je is vernoemd,” grapte ze, “wie heeft dat nog meer?” Stilte in de zaal. “Dat dacht ik al.” Een lachsalvo, er werd een envelop geopend, en de naam van de winnaar werd zichtbaar: Dion Zwakenberg met de brand bestrijdende drone van lectoraat SMART.

Een laatste verrassing. Stadsdichter Vera Boertien vatte de dag samen in poëtische vorm. “Hier hebben ze het lef om verschil te maken,” dichtte ze. Terwijl binnen niet veel later de borrel begon, werden buiten voor het stadion alweer robots en andere demonstrators in een bestelbusje geladen. Van hard werken tot feestvreugde: onderzoek heeft het allemaal.

Zie de wereld

Hier zien ze de wereld
ze zien wat er gebeurt
kijk maar eens hoe
onderzoek de wereld opfleurt

ze zien de bergen
de een nog hoger dan de ander
maar ze draaien niet om
ze klimmen

ze zien de grenzen
als onzichtbare muren in het landschap
maar ze laten zich niet stoppen
ze verbinden

ze zien intelligentie
de menselijke en kunstmatige variant
maar het schrikt hen niet af
ze ontwikkelen

ze zien bestaande technologieën
in de lucht, op het land, in hun hand
maar ze zien nog meer potentie
ze innoveren

hier zien ze de wereld
kijk maar eens goed
naar alle onderzochte zaken
hier hebben ze het lef
om samen het verschil te maken

Gedicht: Vera Boertien, stadsdichter Enschede 2025 – 2027