Met het kwaliteitskeurmerk ‘Topopleiding’ in de Keuzegids 2019 gooit de Saxion-master Educational Leadership landelijke hoge ogen. Course director Karin Brouwer: ‘Wij horen van onze studenten dat Saxion sterk is in het creëren van een community. Of je nu basisschooldirecteur of teamleider in het mbo bent, het uitwisselen van ervaringen is belangrijk voor je leerproces.’
Schooldirecteuren en teamleiders. Het zijn twee voorbeelden van de doelgroep waar de Saxion-master zich op richt. Voortgekomen uit de PABO Edith Stein, die met Saxion fuseerde, werd de master Educational Leadership de afgelopen jaren verder binnen onze hogeschool vormgegeven. Karin: ‘Vanuit het lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs hebben we de verschillende leerlijnen verder ontwikkeld en zijn we gaan kijken hoe we het afstudeeronderzoek in konden richten. In het begin waren we nog zoekende, in een soort spagaat tussen de wetenschappelijke en toegepaste invalshoek. De master, nu onderdeel van de Academie Pedagogiek en Onderwijs (APO), kwam rechtstreeks voort uit vragen van het werkveld. Het basisonderwijs gaf het destijds zelf aan: ‘Schoolleiders lopen hier alle gaten dicht, maar moeten juist strategischer gaan denken. Dat kunnen ze ook, maar ze hebben daar handvatten voor nodig.’ Deze toegepaste master voorziet direct in die behoefte. Ook voor leidinggevenden in het voortgezet onderwijs, het mbo en hbo.’
‘Schoolleiders lopen hier alle gaten dicht, maar moeten juist strategischer gaan denken. Dat kunnen ze ook, maar ze hebben daar handvatten voor nodig.’ Deze toegepaste master voorziet direct in die behoefte.
Wat leren leidinggevenden in de master Educational Leadership?
‘Schoolleiders en teamleiders houden zich in hun functie sterk bezig met de planning en de organisatorische kant van het onderwijs. De master biedt hen een traject waarin ze uitgedaagd worden strategisch te denken en afstand te nemen van de dagelijkse praktijk. Minder brandjes blussen en juist meer, met casussen uit die praktijk, beleid en visie ontwikkelen waar het onderwijs binnen hun school naartoe moet.’
Waarin verschilt deze Saxion-master van de universitaire variant?
‘Uiteindelijk krijgen onze studenten precies dezelfde mastertitel als wanneer ze het traject aan een universiteit volgen, maar de inhoud van het Saxion-programma is echt anders. In een universitair traject draait het om het lezen en schrijven van wetenschappelijke artikelen, het verzamelen en analyseren van grote datasets en het trekken van brede conclusies, die te generaliseren zijn. Bij Saxion krijgen deelnemers ook alle wetenschappelijke theorieën aangereikt, maar gaan leidinggevenden daarnaast direct aan de slag met casussen die betrekking hebben op hun eigen school of de onderwijsvorm waarmee zij iets willen bereiken. Denk aan de directeur die binnen zijn basisschool met gepersonaliseerd leren aan de slag wil of de teamleider die talentgericht onderwijs moet implementeren. Het draait niet alleen om visieontwikkeling, maar ook om de vraag: welke interventies zijn er nodig en hoe neem ik mijn docenten hierin mee?’
Een coördinator in het mbo leeft vaak met dezelfde vragen als een teamleider voortgezet onderwijs. Bij Saxion hechten we er veel waarde aan dat onze studenten echt met elkaar in contact staan.
Jullie aanpak slaat blijkbaar landelijk goed aan, dat is een felicitatie waard.
‘We zijn niet de enige hbo-master op het gebied van Educational Leadership, maar we vallen als Saxion blijkbaar wel op. Er is een voorzichtige landelijke trend zichtbaar dat hogescholen de master modulair gaan aanbieden. Dat je ergens binnenkomt als hbo-teamleider en een heel ander traject doorloopt dan de basisschooldirecteur die ook aan de master begint. Iedereen heeft natuurlijk zijn eigen praktijkvraagstukken, maar bij Saxion doorloopt elke deelnemer hetzelfde traject. Daarbinnen besteden we veel aandacht aan het uitwisselen van ervaringen. Juist dat delen van kennis, dat community-gevoel, ervaren onze studenten als heel waardevol, merken we. Vergeet niet dat ze vaak in een levensfase zitten waarin ze een gezin moeten combineren met een baan als schoolleider. Daar komt dan ook nog deze master bij. Die volgen ze in deeltijd, in een programma dat over twee schooljaren verdeeld is. Er wordt heel wat van hen gevraagd. Wij vinden de gezamenlijke lunch, met docenten, een belangrijk onderdeel van de lesdag. Er is tijd om naar elkaars voortgang te informeren en praktijkervaringen uit te wisselen: ‘Hoe los jij dat nu bij jou op school op?’ Een coördinator in het mbo leeft vaak met dezelfde vragen als een teamleider voortgezet onderwijs. Bij Saxion hechten we er veel waarde aan dat onze studenten echt met elkaar in contact staan. Dat groepsgevoel faciliteren we graag. Daarbij kunnen we nog wel meer werken aan onze blik naar buiten: bijvoorbeeld met netwerkbijeenkomsten, met kennisdeling in de regio. Onze eerste netwerkbijeenkomst was een succes. De opkomst was groot. Als een schooldirecteur uit Haaksbergen in de namiddag nog naar Deventer komt voor een lezing, of om vakgenoten rond een thema te ontmoeten, dan weet je dat je in een behoefte voorziet. Daar gaan we zeker mee door.’
In het onderwijs volgen de ontwikkelingen elkaar razendsnel op, dat vraagt nogal wat van schoolleiders.
‘We zien dat er in het onderwijs behoefte is om te leren leiding te geven aan verandering. Onlangs verscheen het rapport De Staat van het Onderwijs. Daarin wordt nog eens benadrukt dat onderwijsvernieuwingen zich aan de lopende band aandienen. Nieuwe concepten, nieuwe methoden, nieuwe scholen. Talentgericht onderwijs, gepersonaliseerd onderwijs, iPad-scholen. Wat moet je daar allemaal mee? En móet je daar allemaal wel wat mee? Ook in het onderwijs zijn we gewend direct in de doe-stand te schieten, terwijl het als schoolleider beter is trends en hypes van een afstandje te bezien en beoordelen. En áls je als school een richting in slaat, kies dan weloverwogen en ga er met je hele team voor. Zo behoud je ook je professionele autonomie. Anderhalf jaar geleden begeleidde ik een teamleider in het mbo die haar mastertraject gebruikte om gepersonaliseerd onderwijs in te voeren. Ze bedankte me dat ze had geleerd die stap naar achteren te zetten om te kijken wat er werkelijk voor nodig was om het concept op haar school te laten slagen. Die nieuwe manier van kijken, is precies waar het in deze master om draait.’
