Wie zich niet fit voelt en met vage klachten naar de huisarts gaat, krijgt meestal het advies om bloed te laten prikken in het ziekenhuis. Dan is het wachten op uitslagen en opnieuw naar de huisarts voor een diagnose en vervolgstappen. Binnen 10 jaar gaat dat waarschijnlijk allemaal een stuk sneller en efficiënter. Projectleider Gerald Ebberink en onderzoeker Ben van de Kamp leggen uit hoe zij binnen Saxion betrokken waren bij het creëren van een slimme oplossing op dit gebied.
Gerald: ‘De afgelopen 2,5 jaar hebben we vanuit de lectoraten NanoPhysics en NanoBio met een aantal onderzoeksteams en een extern bedrijf samengewerkt aan het ontwikkelen van een compact apparaat dat de concentratie van bepaalde eiwitten in het bloed simpel en snel kan meten. Als je over een paar jaar bij de huisarts zit, heb je kans dat er zo’n apparaat op tafel staat. Terwijl je over je klachten vertelt, analyseert het apparaat de druppel bloed die bij je is afgenomen. Na een paar minuten leest de huisarts je bloedwaarden op zijn scherm. Je kunt je voorstellen wat de voordelen zijn. Niet meer naar het priklab, geen nieuwe afspraak met de huisarts, maar gewoon direct samen in gesprek over wat er aan de hand is en wat de vervolgacties kunnen zijn om je snel weer beter te voelen. Samen bespaar je tijd en ongemak.’
Terwijl je over je klachten vertelt, analyseert het apparaat de druppel bloed die bij je is afgenomen. Na een paar minuten leest de huisarts je bloedwaarden op zijn scherm. Je kunt je voorstellen wat de voordelen zijn
Gerald en Ben presenteerden het demonstratiemodel onlangs in het Nanotechnologie-lab aan een aantal investeerders en potentiële fabrikanten. De medisch relevante waarden worden met een lab-on-a-chip sensor gedetecteerd, uitgelezen en geanalyseerd. Zo is het in de toekomst voor een arts bijvoorbeeld ook mogelijk om snel te bepalen of een patiënt een virale of bacteriële infectie heeft. De grote uitdaging ligt vooral in het analyseren van de kleine hoeveelheid bloed. Een druppel bloed moet daarbij met een microfluïdisch systeem naar de sensor geleid worden. Deze sensor levert een klein stroomsignaal af dat versterkt wordt en zodoende bruikbare data oplevert. De resultaten worden na verwerking draadloos naar een laptop of smart device gestuurd.
Deze chip is het hart van de machine
De twee onderzoeksprojecten Biovolt en Labelfree Detection of Insulin, zoals het ze officieel heten, vielen onder het programma Tech For Future (TFF). Diverse afstudeerders werkten er vanuit hun bachelors- of masterprogramma aan mee. Net als een aantal derdejaars studenten tijdens hun stage. Gerald: ‘Er waren ook studenten vanuit hun Smart Solutions Semester bij betrokken. Uiteindelijk hebben we het project met tientallen medewerkers en studenten gedragen. Als je dan uiteindelijk een werkend apparaat kunt opleveren, zoals de vraag vanuit het bedrijfsleven was, dan kijk je met trots terug op zo’n traject.’
Ben van de Kamp was als student Elektrotechniek aan de academie Life Science Engineering & Design (LED) betrokken bij de ontwikkeling van de uitlezing van de sensor: ‘Mijn bijdrage bestond uit het mede-ontwerpen en –ontwikkelen van de elektronica. Deze opdracht sloot heel goed aan op mijn opleiding, zeker omdat ik inmiddels de studieroute Nanotechnologie had gekozen. Door al die raakvlakken tussen deze vakgebieden, was dit een enorm interessante stage voor mij. Het leverde me zelfs een afstudeerplek en uiteindelijk een baan bij het Saxion-lectoraat Advanced Forensic Technology op.’
Mijn bijdrage bestond uit het mede-ontwerpen en –ontwikkelen van de elektronica. Deze opdracht sloot heel goed aan op mijn opleiding, zeker omdat ik inmiddels de studieroute Nanotechnologie had gekozen
Gerald vertelt dat de basis van deze techniek ook toegepast kan worden op meetapparatuur voor waterzuiveringsinstallaties: hoe schoon is het water dat wordt opgeleverd of weer de natuur in moest stromen? Wie een sensor onder een drone hangt, heeft snel inzicht in de schadelijke stoffen die vrij kunnen komen bij brand. Ook helpt de techniek bij de opsporing van wietplantages en, van een heel andere orde, bij het detecteren van kankercellen in bloed. ‘Er liggen zo veel mogelijkheden op forensisch en medisch gebied. Dan zie je hoe mooi het is dat we binnen Saxion multidisciplinair kunnen werken. De brug naar de lectoraten Gezondheid & Bewegen, NanoPhyics, NanoBio en Advanced Forensic Technology wordt haast als vanzelf geslagen.’
Naast die samenwerking tussen de genoemde lectoraten, heeft Saxion volgens Gerald een belangrijke regierol voor het werkveld: ‘Vanuit Saxion hebben we goed zicht op de marktbehoefte voor dit soort toepassingen, net als op beschikbare subsidies en technische mogelijkheden. Al die componenten kunnen we in dit soort projecten verbinden om in de breedte iets te betekenen voor het werkveld en de regio. Het interessante is dat we echt resultaat boeken. Op een gegeven moment zeggen we: beste ondernemer, hier heeft u een demonstrator, het is nu aan u om dit verder te brengen. Het voelt natuurlijk wel als het loslaten van iets waar je intensief aan gewerkt hebt. Maar het is net als met kinderen: op een gegeven moment moeten ze de wijde wereld in.’
