Symposium HealthTech in Society over belang van samenwerking met doelgroep

Met HealthTech in Society wordt gewerkt aan het geschikt en toegankelijk maken van technologische innovaties voor mensen met een lagere sociaaleconomische status. Hilbrand Oldenhuis, lector Personalised Digital Health (PDH) aan de Hanzehogeschool Groningen, benadrukte tijdens het symposium het doel van het samenwerkingsprogramma. “Dit doen we om hun gezondheid en welzijn te bevorderen. We richten ons daarbij op gezondheid, zowel lichamelijk, mentaal als sociaal, op technologie én op de gemeenschap zelf. De samenwerking met de doelgroep in hun eigen leefomgeving speelt een belangrijke rol binnen het programma.”

Initiatieven uit de wijk

In Appingedam in Groningen wordt, samen met wijkbewoners, ingezet op het verbeteren van de wijk. Lieke Dalstra, PD-kandidaat aan de Hanzehogeschool Groningen en Jaline de Boer, social worker van welzijnsorganisatie Cadanz Welzijn, vertelden over het project en het belang van die samenwerking met de bewoners. “We moeten beginnen bij de doelgroep zelf, bij de wijkinwoners. Het is belangrijk om zonder eigen agenda de wensen en behoeftes van bewoners op te halen. Op die manier bereiken we samen steeds meer wijkinwoners, en kunnen we werken aan hun welbevinden.”

Het project in Appingedam kwam langzaam op gang. Tijdens een eerste bijeenkomst waren maar vier bewoners aanwezig. Dit werden er langzaam meer, dankzij de inzet van de actieve wijkinwoners. Jaline de Boer: “Bewoners moeten eigenaarschap voelen binnen de leefomgeving. Dat vergt een radicaal andere aanpak van professionals. Door de wijk in te gaan en hier op een laagdrempelige manier het gesprek aan te gaan, komen we achter de wensen van de bewoners. Samen met hen werken we toe naar een gezonde leefomgeving. En daarmee kunnen we het welzijn en de gezondheid bevorderen van de bewoners. Hiervoor zijn een lange adem en doorzettingsvermogen nodig.”

Ingang voor verandering

Kenny Buitendam, inwoner van de wijk Opwierde in Appingedam, herkent het belang van samenwerking met de bewoners zelf. “Hierdoor zien wij als wijkbewoners een ingang voor positieve verandering. We worden echt gehoord. Wederzijds vertrouwen is daarbij heel belangrijk.” Kenny Buitendam maakt een fotoboek met verhalen en een expositie over de sloop van de wijk, de opbouw van de nieuwbouwwijk en de (terug)verhuizing. “Het hele proces na de aardbevingsschade, de sloop en de opbouw van de wijk was slopend. Dit project, waarin er echt naar ons wordt geluisterd, werkt helend.”

Aansluiten op inwoners

“Alleen ben je sneller, maar samen kom je verder.” Daniëlle Bekkering, directeur en programmamanager van Healthy Ageing Network Northern Netherlands (HANNN), benadrukte het belang van het praten mét bewoners, in plaats van over hen. “Een bewonersinitiatief hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Denk bijvoorbeeld aan een telefoonlijst waarmee bewoners elkaar te hulp kunnen schieten wanneer het nodig is. We moeten op een laagdrempelige manier aansluiten op de wensen, behoeftes en vaardigheden van inwoners.” Als voorbeeld noemde Bekkering de ‘Gezonde Huiskamer’, een rondtrekkende bus, waarmee HANNN al ongeveer vier jaar door Nederland trekt. “Deze bus kunnen wij overal in een wijk neerzetten, waardoor we letterlijk dichtbij de mensen komen. Hier gaan we met bewoners in gesprek over gezondheid.”

Beperkte gezondheidsvaardigheden

Tijdens het symposium gaf Anke van Dam, strategisch adviseur digitale zorg bij Pharos, een training gericht op laaggeletterdheid en digitale gezondheidsvaardigheden. “We kunnen niet meer om digitale hulpmiddelen heen”, vertelt Van Dam. Denk aan apps, portals en andere hulpmiddelen. Tegelijkertijd zijn in Nederland 2,5 miljoen mensen laaggeletterd en één op de vijf Nederlanders is niet digitaal-vaardig. Dit zorgt voor uitdagingen binnen de digitale zorg.

Deze uitdagingen werden inzichtelijk gemaakt door Fatiha Essalmy, taalambassadeur bij Pharos. Essalmy komt op voor de belangen van laaggeletterden en wil bewustwording creëren over het onderwerp. Ze vertelt over de problemen waar zij zelf tegenaan loopt, ondanks computerles en scholing. “Ik heb altijd hulp van iemand nodig bij het doen van belastingaangifte, het maken van een afspraak met de huisarts, mijn e-mail of internetbankieren. Ik heb nog nooit een afspraak gemaakt via de computer. Dit maakt me nerveus en soms ook boos.”

Taalambassadeur

Als taalambassadeur helpt Fatiha Essalmy het landelijk expertisecentrum Pharos bij het testen van apps, websites of portalen. “Door het betrekken en bereiken van de doelgroep kunnen we iedereen laten profiteren van digitale zorg”, vertelt Van Dam. “We moeten zorgen voor gezondheidsvaardige organisaties. Wees je als zorgverlener bewust van het bestaan van mensen met beperkte (digitale) gezondheidsvaardigheden.”

“Essalmy is zelf veel bezig met gezondheid en zou graag meer informatie willen over bijvoorbeeld gezond eten. Maar ik kan de sites hierover niet zelf bezoeken. TikTok en YouTube zijn toegankelijker en makkelijker te vinden. Daarom gebruik ik dan maar deze apps.” Zij pleit er daarom voor om rekening te houden met mensen die laaggeletterd of minder digitaal-vaardig zijn. “Alles is digitaal geregeld. Van de stress die het geeft als je hier niet goed mee kunt werken, word je ziek.”

Urgentie

Het symposium werd afgesloten door Karin Dijkstra, lector Gezondheidsbevordering in de leefomgeving, van lectoraat Smart Health van hogeschool Saxion. “Vanuit de verschillende perspectieven binnen HealthTech in Society werken we aan gezondheidsbevordering, in samenwerking met de doelgroep zelf. De urgentie hiervan is enorm. Dat maakt ons samenwerkingsprogramma en onze inzet van belang.”

Binnen het programma HealthTech in Society werken verschillende partijen samen: de Hanzehogeschool Groningen, hogeschool Saxion, verschillende Centres of Expertise, MKB’s, zorg- en welzijnsorganisaties, kennisinstellingen, de overheid en burgers. Kijk voor meer informatie op: www.healthtechinsociety.nl.