‘Op een dinsdagavond kreeg ik ineens een mailtje dat mijn masterscriptie genomineerd was voor de landelijke LSVb Scriptieprijs. Of ik het nog even stil wilde houden. Mijn vrouw was niet thuis en de kinderen lagen in bed. Ik kon het geweldige nieuws met niemand delen,’ vertelt Anne Klarenbeek, docent IBS (International Business School).
Inmiddels is zijn nominatie geen geheim meer en wacht Anne de uitslag op vrijdag 1 maart af. Samen met nog twee genomineerden die ook in de race zijn. Dat Anne, destijds als afgestudeerd tolk-vertaler werkzaam in het bedrijfsleven, docent bij Saxion zou worden, had hij in eerste instantie niet kunnen bedenken. Voor de klas staan bleek uiteindelijk een roeping: ‘Ik was al een paar keer gastdocent geweest en ik merkte dat het lesgeven beter bij me paste dan het werk dat ik op kantoor deed. Zodoende maakte ik in 2009 de overstap naar Saxion. Na een paar jaar besloot ik het master-traject in te gaan. Ik zag continu kansen om verbeteringen in het onderwijs aan te brengen, maar het lukte me zelf onvoldoende om daar handen en voeten aan te geven. Met de master Teacher Leader binnen het masterprogramma Leren Innoveren, dat ik bij de Academie Pedagogiek en Onderwijs (APO) volgde, kon ik mijn ideeën concreet vormgeven.
Ik was al een paar keer gastdocent geweest en ik merkte dat het lesgeven beter bij me paste dan het werk dat ik op kantoor deed. Zodoende maakte ik in 2009 de overstap en werd ik docent bij Saxion.
Voor mijn onderzoek ontwikkelde ik een methode om het schriftelijk Engels van studenten van onze academie te verbeteren, met hulp van de feedback die zij van docenten krijgen. Als docent viel me namelijk iets bijzonders op. Studenten krijgen twee jaar het vak Engels in hun opleiding. Als ze schriftelijke opdrachten voor Engels maken, is de kwaliteit van hun Engels bijna altijd hoger dan wanneer zij een willekeurige vakopdracht in het Engels moeten schrijven. Denk daarbij aan een groepswerkstuk over supply chain management of een marketingrapport. Dat opmerkelijke niveauverschil fascineerde me. Ik wilde er iets mee doen voor mijn master.
Uit mijn onderzoek kwam naar voren dat studenten zich bij zo’n werkstuk richten op de vakinhoud, omdat hun Engels minder precies beoordeeld wordt. ‘De docent snapt me wel, het gaat om het vak,’ was wat ik van studenten hoorde. Docenten, op hun beurt, waren op zoek naar een manier die hen hielp om gestructureerd en zelfverzekerd feedback te geven. Met literatuuronderzoek, een behoeftepeiling, interviews en een zorgvuldig uitgekozen ontwerpmethode heb ik uiteindelijk een leidraad ontwikkeld waarmee docenten die feedback ook beter kúnnen geven. De methode stimuleert studenten om hun Engels blijvend te verbeteren.
Mijn model helpt docenten om gericht feedback te geven. Het nodigt ze uit om eerst een algemene opmerking over bijvoorbeeld het werkstuk te maken, bijvoorbeeld: ‘Ik zie dat je je best hebt gedaan de boodschap zo goed mogelijk over te brengen. Laten we kijken hoe het nog verder kan worden aangepast.’ Dat zorgt voor een goede verstandhouding en een perspectief. Het helpt de student om de rest van de feedback beter te ontvangen en de docent juist om een evenwichtige dialoog aan te gaan. Vervolgens onderstreept de docent de meest voorkomende fouten en vermeldt welke soorten fouten de student vooral maakt. Denk bijvoorbeeld aan lidwoorden of andere, veelvoorkomende grammaticafouten. Als een docent allerlei verschillende soorten fouten onderstreept, zorgt dat in combinatie met een inhoudelijk moeilijke opdracht voor cognitieve overbelasting bij de student. Die ziet dan door de bomen het bos niet meer. Ook kunnen docenten zich met hun feedback op het Engels beter op één onderdeel van het werkstuk kunnen concentreren en concrete tips voor vervolgopdrachten geven. Feedback wordt waardevoller als je er ook wat mee kunt. ‘What’s in it for me,’ denken studenten. Dat begrijp ik.
Feedback wordt waardevoller als je er ook wat mee kunt. ‘What’s in it for me,’ denken studenten. Dat begrijp ik.
Ten slotte is de follow up belangrijk. Namelijk dat dat onze docenten met de studenten een dialoog aangaan om te bespreken welke winst er ligt in verbeteren van het Engels. Formatieve feedback moet gaan over leren en gedragsverandering en mag geen waardeoordeel zijn. De docent doet er goed aan de student aan te moedigen om op de feedback terug te komen. Daarmee zorg je samen weer voor een open verstandhouding en maak je de cirkel weer rond.
Ik ben samen met twee anderen genomineerd voor de scriptieprijs. Op vrijdag 1 maart zijn we uitgenodigd bij een onderwijsdebat in de Eerste Kamer. Aansluitend volgt de uitslag. De winnaar van deze competitie, die door de Landelijke Studentenvakbond en Science Guide wordt georganiseerd, krijgt een tablet en een gesprek met minister Ingrid van Engelshoven.
Mocht ik winnen, dan gaat het me vooral om de eer én om de erkenning van de waarde van studeren op latere leeftijd. Ik vind het geweldig dat ik mijn masterscriptie uiteindelijk heb afgerond, want ik heb op het punt gestaan te stoppen. De scope van mijn onderzoek werd te breed. Ik liep vast, zat soms dagen naar artikelen te staren zonder veel op papier te zetten. En in zo’n studietraject gebeuren dingen die mensen nu eenmaal overkomen. Blijkbaar was het allemaal heel normaal en mijn tutoren stimuleerden me om door te zetten. ‘Je onderzoek is nuttig voor de onderwijspraktijk,’ verzekerden ze me. Ik zie nog veel aanknopingspunten voor vervolgonderzoek, maar we zijn bij IBS eerst druk met het verder ontwikkelen van de opleiding International Business. Eigenlijk heb ik een luxeprobleem voor de komende jaren.’
