Sportpark als ontmoetingspark moet gezondheid bevorderen

Stichting Ontmoetingsparken Twente helpt sportverenigingen met het vergroten van hun maatschappelijke rol in de wijk. ‘’Sportparken zijn vaak het groene hart in een buurt, zoals Het Zoutendijk van Avanti Wilskracht midden in Enschede Oost ligt’’, legt Maria Walters, voorzitter van Stichting Ontmoetingsparken Twente uit. ‘’Deze verenigingen hebben alles in huis om een sleutelrol te spelen in een gezonde en actieve leefomgeving. Door sportparken te transformeren tot ontmoetingsparken worden bestaande sportverenigingen versterkt in hun maatschappelijke rol. Daarnaast ontstaat er ruimte voor een breder aanbod dat ouderen of andere buurtbewoners uitnodigt tot activiteit en verbinding. Op die manier wordt een ontmoetingspark voor iedereen een gezellige, sportieve en aantrekkelijk plek.’’

De stichting gaat in samenwerking met Saxion en Vario Fields de buitenruimte van het sportpark van Omnisportvereniging Avanti Wilskracht op een aantrekkelijke manier herinrichten. Zo kan de sportvereniging ook een passend activiteitenaanbod ontwikkelen voor mensen die nu nog niet worden bereikt, zoals ouderen, mensen met dementie of mensen die niet actief sporten.

Bevorderen van gemeenschapskracht

Voor het ontwikkelen van het ontmoetingspark zal nieuwe kennis worden ontwikkeld over hoe de fysieke ruimte en sociale structuren elkaar kunnen versterken voor het bevorderen van gemeenschapskracht. Karin Dijkstra, lector Gezondheidsbevordering in de leefomgeving bij het Saxion-lectoraat Smart Health, is enthousiast over het nieuwe project: ‘’De kracht van deze samenwerking met Vario Fields en Stichting Ontmoetingsparken Twente ligt in het verbinden van domeinen: sport, zorg, welzijn en ruimtelijke ordening komen samen in één ontwerpaanpak. Dit project draagt bij aan het ontwikkelen van toekomstbestendige leefomgevingen waarin iedereen mee kan doen.’’

Verkennend praktijkgericht onderzoek

Het centrale vraagstuk binnen het project is hoe je sportparken op ruimtelijk en sociaal gebied kunt doorontwikkelen tot ontmoetingsparken die ouderen stimuleren om elkaar te ontmoeten en meer te bewegen. Dat is belangrijk, vinden de partners. ‘’Er ligt een grote uitdaging om te zorgen dat mensen langer gezond blijven, zodat de druk op de zorg vermindert’’, legt Maria Walters uit. ‘’De samenleving vergrijst. Als je gezond ouder wilt worden, is het belangrijk om iets aan je vitaliteit te doen.’’ Bij de vernieuwing van Omnisportvereniging Avanti Wilskracht wordt het sportpark niet alleen anders ingedeeld, maar wordt ook gekeken naar de rol van het verenigingsleven en vrijwilligers, de programmering van activiteiten en de relatie met de stedelijke omgeving. Met behulp van co-creatie, ontwerpend onderzoek en sociaal-ruimtelijke analyses zullen de wensen van bewoners en leden in kaart worden gebracht en de gebruikspatronen worden onderzocht. Op basis van deze wensen en behoeften worden, samen met bewoners, aanpassingen doorgevoerd in de activiteiten en de fysieke inrichting van het sportpark. Karin Dijkstra: ‘’Dit praktijkgerichte en innovatieve project is juist nú van belang, omdat het direct impact kan hebben op zowel de beroepspraktijk als de samenleving.’’

Nieuwe kennis opdoen

Ook Maria Walters ziet de meerwaarde van de samenwerking. ‘’Het is belangrijk dat we gebruik maken van nieuwe kennis die we opdoen door middel van onderzoek. Daarnaast willen we toekomstige professionals een plek bieden om in de praktijk te leren. Dankzij deze samenwerking met Saxion kunnen wij kennis halen en bieden wij studenten tegelijkertijd een plek om in de praktijk kennis op te doen en te leren, zoals via de minor Fit4Life en het Smart Solution Semester. Zo hebben Saxion-studenten bij een eerder project geholpen met de opzet van een beweeggroep voor wijkbewoners bij Omnisportvereniging Avanti Wilskracht. We wandelen samen door de wijk en doen oefeningen bij de club. Naast bewegen gaat het hierbij om het sociale aspect. Dat enthousiasme is heel mooi om te zien. Ook kunnen we dankzij de deskundigheid van Saxion de inwoners uit de wijk en leden van de sportvereniging erbij betrekken en hun wensen in kaart brengen. Deze participatie van wijkbewoners en leden is een voorwaarde voor ons.’’

Ook Vario Fields, gespecialiseerd in het inrichten van recreatieve buitenruimten, is enthousiast over het project. Volgens het bedrijf biedt de transformatie van sportparken naar ontmoetingsparken een meerwaarde door het perspectief van ontmoeten toe te voegen. Hierdoor wordt de ruimte niet alleen door leden van de sportvereniging gebruikt, maar door de gehele wijk. Uiteindelijk zullen de samenwerkingspartners een integraal ontwerp voor het park ontwikkelen dat beweging en ontmoeting stimuleert en daadwerkelijk een beweegpark aanleggen. Ook de gemeente Enschede is inmiddels betrokken bij de plannen en zal aan de slag gaan met de realisatie van dit plan.

Borging uitkomsten

De uitkomsten van het onderzoek zullen worden geborgd in zowel het onderwijs als de praktijk. Dankzij de samenwerking met wijklokalen binnen bijvoorbeeld de minor Fit4Life en met studenten van het Stadslab zullen de resultaten worden gebruikt in het onderwijs. Ook zullen de bevindingen bij Omnisportvereniging Avanti Wilskracht door Stichting Ontmoetingsparken Twente worden vertaald naar andere sportparken. Maria Walters: ‘’Inmiddels zijn bij Stichting Ontmoetingsparken Twente zes sportclubs betrokken, waaronder Avanti Wilskracht. Wij zijn actief in de gemeentes Enschede, Hengelo, Almelo, Twenterand en Oldenzaal. De kennis die we met dit project opdoen, brengen we ook op andere plekken in de praktijk. Ik ben heel blij met deze samenwerking. Om ons doel te realiseren hebben we elkaar namelijk nodig; het enthousiasme van studenten en van de sportclub én een betrokken onderzoeksteam. Daarmee kunnen we samen leren en de kennis écht in de praktijk gaan brengen.’’

Fotografie: Maryke Mondria