Mensenrechtenactivist Mohammed deelt indrukwekkende lessen met studenten: ‘Niet voor te stellen dat het echt waar is’
Niet de hele dag beschikking hebben over water en elektriciteit of niet vrij kunnen reizen: in Nederland is het bijna ondenkbaar, maar in de Gazastrook keiharde realiteit. Mensenrechtenactivist Mohammed is werkzaam in dat gebied en was in het kader van het Shelter City-programma de afgelopen maanden in Deventer, onder meer om zijn aangrijpende verhaal te delen. “We kunnen hier héél veel van leren.”
Shelter City Deventer
Deventer is sinds 2018 een zogeheten Shelter City. Mensenrechtenorganisatie Justice & Peace is ervan overtuigd dat het beschermen en ondersteunen van mensenrechtenverdedigers de beste manier is om universele mensenrechten wereldwijd te bevorderen en daarom stichtte de organisatie in 2012 het concept Shelter City. Hiermee wil Justice & Peace op een concrete en toegankelijke manier steun verlenen aan mensenrechtenactiviesten die gevaar lopen. Op dit moment zijn er in totaal twintig Shelter Cities in Nederland, Georgië, Tanzania, Benin, Costa Rica, Nepal en het Verenigd Koninkrijk.
Foto: Mohammed tijdens het Studium Generale-event in gesprek met studenten (foto Tessa Wiegerinck)
Op 21 september van dit jaar arriveerde Mohammed in Nederland en komende week vliegt hij weer terug naar de Gazastrook. De afgelopen maanden in Deventer nam hij de tijd om tot rust te komen, maar ook om zijn verhaal te vertellen, onder meer aan studenten van verschillende onderwijsprogramma’s van Saxion. Ter afsluiting van deze periode sprak hij afgelopen woensdag op het Studium Generale-event #HumanRightsForFuture.
Terug met een hoop verhalen
“Ik heb de studenten vooral verteld over Gaza, mijn werk en het leven daar”, vertelt Mohammed. “Hoe het is om afgesloten te zijn van fundamentele basisrechten als water en elektriciteit, maar ook over het belang van vrijheid om te reizen. Ik denk dat het voor hen, naast de lessen die ze volgen, waardevol is om dit verhaal te horen. Er was nog zoveel dat ik wilde delen, maar daar was helaas niet genoeg tijd voor. Maar het was heel mooi om te zien hoeveel studenten er woensdag bij waren, ook studenten die helemaal geen les van me hebben gehad de afgelopen weken. Het is iets dat ik graag doe, het betekent veel voor me.”
Hij vond het mooi om te zien hoe betrokken de studenten waren. “Bij alles wat ik vertelde, had ik het gevoel dat ze er iets mee wilden doen. Ze vertelden me dat ze meer wilden leren en dat ze de situatie in de gaten gaan houden. Dat is fijn om te horen. Ik heb ze verteld dat het uiteindelijk niet alleen om dit verhaal gaat, maar dat ze zelf ook een doel moeten vinden in het leven. Wat willen ze? Ze moeten een goede bijdrage leveren aan de maatschappij.”
Het zijn echt dingen die ik me niet kan voorstellen. Bijvoorbeeld dat hij elke avond afscheid neemt van zijn kinderen met een dikke knuffel, omdat hij er niet zeker van is dat hij er de volgende dag nog is.
Mohammed kijkt tevreden terug op zijn tijd in Deventer. “Het was voor mij een mooie kans om te vertellen over de problemen in Gaza en daarnaast heb ik zelf ook veel geleerd van de Nederlanders. Ik ga dus terug met een hoop verhalen. Ik hou van het leven hier en heb dingen gezien die we in Gaza niet hebben: 24 uur toegang tot allerlei faciliteiten, maar ook hoe treinen werken en hoe het is om te fietsen. Ik kende het allemaal wel, maar heb het nu ook daadwerkelijk meegemaakt. Deze verhalen kan ik delen in Gaza en ook dát is het werk van een mensenrechtenactivist.”
Afscheid van zijn kinderen
Student Jennifer woonde tijdens de minor Global Citizenship enkele lessen bij van Mohammed en zat in de organisatie van het Studium Generale-event. Ze was onder de indruk van zijn verhaal. “Heel heftig, het is een heel ander leven dan wij in Nederland hebben. Het zijn dingen die ik me écht niet kan voorstellen. Bijvoorbeeld dat hij elke avond afscheid neemt van zijn kinderen met een dikke knuffel, omdat hij er niet zeker van is dat hij er de volgende dag nog is.”
Ze zag woensdag via de livestream van het event dat de kijkers aan zijn lippen hingen. “De reacties waren heel positief, iedereen was enthousiast. Het is ook een heel fijne man om mee te werken: hij dacht in alles mee en kwam met allerlei ideeën. Het belangrijkste dat ik van hem geleerd heb de afgelopen tijd? Vooral dat je positief moet blijven. Het is een beetje cliché, maar hij heeft altijd een lach op zijn gezicht. Dat is heel fijn.”
Ik wist vooraf eigenlijk nauwelijks iets van de situatie daar, maar op het moment dat hij daar open over vertelde, schrik je daar toch wel van. Het opent je ogen: we hebben het hier wat dat betreft toch wel heel erg goed voor elkaar.
Mooie match
Tijdens het Honours-programma Liberal Arts & Sciences volgende ook Sanne enkele lessen van Mohammed. “Daarin heeft hij heel uitgebreid verteld hoe de situatie precies is in Gaza en wat hij met zijn organisatie probeert te doen om de situatie op het gebied van mensenrechten te verbeteren. Ook heeft hij enkele persoonlijke ervaringen gedeeld. Vervolgens hebben we daarover gediscussieerd en hem een paar vragen kunnen stellen over hoe hij tegen bepaalde dingen aankeek.”
“Heel indrukwekkend”, gaat Sanne verder. “Ik wist vooraf eigenlijk nauwelijks iets van de situatie daar, maar op het moment dat hij daar open over vertelt, schrik je daar toch wel van. Het opent je ogen: we hebben het hier wat dat betreft toch wel heel erg goed voor elkaar. Maar het blijkt wel dat dat niet vanzelfsprekend is en dat het belangrijk is om daar aandacht aan te besteden. Het is allemaal ingewikkelder dan je misschien zou verwachten.”
Tijdens het Honours-programma is Sanne veel bezig met mensenrechten. “Voornamelijk in combinatie met storytelling. We kijken dus hoe we door middel van het vertellen van verhalen ervoor kunnen zorgen dat bepaalde mensenrechten wel of niet geschonden worden. Wat dat betreft was dit dus een mooie match. We kunnen hier héél veel van leren.”