Docenten Moniek en Anouk schreven het lesboek dat ze zelf misten

Wie droomt er niet van om een boek over zijn eigen specialisme of vakgebied te schrijven? Voor Moniek Hendriks en Anouk van den Hoeven werd die droom afgelopen jaar werkelijkheid, toen ze het eerste gedrukte exemplaar van “In Control met BIV/AO” in ontvangst namen: een studieboek voor hbo-studenten met een economische opleiding (jaar 1 t/m 3), die het vak Bestuurlijke Informatievoorziening / Administratieve Organisatie volgen. Taaie kost? Totaal niet, als het aan Moniek en Anouk ligt. Wel misten de docenten de afgelopen jaren steeds duidelijker een lesboek dat in hun ogen voldeed aan het sterk veranderende vakgebied. Dus besloten ze dat boek zelf te maken. Net als een digitale leeromgeving, die nog in ontwikkeling is.

Betere aansluiting op de praktijk

Het sloop er volgens Moniek in. Het gevoel dat de beschikbare lesstof over Bestuurlijke Informatievoorziening niet meer zo aansloot op de praktijk, waarvoor studenten Accountancy, Finance & Control, Finance Tax & Advice en Bedrijfskunde worden opgeleid. “We merkten dat we in de lessen steeds vaker zeiden: ‘Ja, zo staat het in het boek, maar wij zien dat eigenlijk anders.’ Wat meespeelt is dat veel oplossingen in ons vakgebied niet vastomlijnd zijn. Debet is debet bij Boekhouden. Bij Bestuurlijke Informatievoorziening ligt dat anders. Veel boeken zijn geschreven vanuit het perspectief van de accountant. Wij wilden dat veranderen, omdat het vak binnen meer opleidingen op een vergelijkbare manier aan bod komt. Bij gebrek aan geschikte titels besloten we dus zelf om dat boek te schrijven.”

Veel energie

Moniek was al voor het coronatijdperk gestart. Het project kwam even stil te liggen, om begrijpelijke redenen. “Na een pauze zijn we gezamenlijk verder gegaan,” vertelt Anouk. “Als docenten in coronatijd, was dat een pittige combinatie met ons werk voor Saxion, maar eigenlijk leverde het gezamenlijke schrijfproject ons ook veel energie op om er iets moois van te maken. In december 2020 besloten we, met de basis die Moniek al gelegd had, er écht voor te gaan. Dat deden we grotendeels in onze eigen tijd en een klein beetje met de uren voor duurzame inzetbaarheid die binnen Saxion beschikbaar waren. Iedere vrijdagochtend hadden we overleg en daarna gingen we weer aan de slag.”

Betrouwbare informatie

Bij het vak Bestuurlijke Informatievoorziening / Administratieve Organisatie draait alles om één ding: hoe zorg je dat je organisatie over betrouwbare informatie beschikt? “De accountant kan daarin een adviserende taak hebben, maar uiteindelijk is het de verantwoordelijkheid van het bedrijf zelf. In de praktijk delegeert de directie die taak vaak naar iemand met een controller-functie, die hiervoor de technieken van BIV/AO gebruikt,” legt Moniek uit. Het inrichten van de administratie(s) vormt de basis voor het verstrekken van betrouwbare informatie. “Maar losse gegevens, of data, zijn natuurlijk nog iets anders dan een betrouwbaar pakket aan informatie, waarop je je analyses kunt baseren om verbanden te leggen en vervolgens stappen te zetten als organisatie.”

Het vak veel breder trekken

Waarom is dit boek anders dan huidige publicaties die voor het hbo beschikbaar zijn? Anouk: “We zochten naar een breder perspectief. Je hebt natuurlijk productiebedrijven, handelsorganisaties en dienstverlenende bedrijven, maar wij wilden bijvoorbeeld ook een instantie als Giro 555 en andere non-profit organisaties behandelen. Met de stof en de casussen trekken we vak veel breder. We laten het aansluiten op het scala aan organisaties dat er tegenwoordig is.”

Goed te begrijpen

Ook in de opbouw verschilt het boek van de bestaande publicaties over BIV/AO, vertelt Anouk. De stof is vanaf het eerste studiejaar al goed te begrijpen voor pas afgestudeerde mbo’ers, havisten en vwo’ers, die aan een economische opleiding starten. “We vinden dat in andere boeken niet zo terug. Studenten kunnen zich in het eerste jaar bijvoorbeeld niet direct iets voorstellen bij het inkoopproces in een organisatie. Wij nemen ze in alle aspecten van de organisatie mee. Wie doet wat, welke informatie hebben ze daarbij nodig, welke informatie genereren ze en waar leggen ze die in vast? Want dat is eigenlijk waar het vak over gaat. Over die informatiestromen. We merken vaak bij andere boeken dat ze globaal omschrijven wat een inkoper doet. Heel leuk, maar dat kunnen studenten nog steeds niet koppelen aan wat dit nu betekent voor de Administratieve organisatie.”

Digitale leeromgeving

Hoe stoom je op naar een eerste druk? Moniek: “We kregen contact met Luc Muijser van Convoy. Een wat kleinere uitgeverij waar we ons goed bij voelden. Met onze publicatie, die echt in een niche voorziet, kan de uitgeverij haar voornamelijk fiscaal georiënteerde fonds wat verbreden.” Na de presentatie van de eerste druk, gingen docenten en studenten van FEM dit schooljaar met het boek aan de slag. De eerste reacties zijn zeer positief, zegt Moniek: “We horen dat het toegankelijk is, lekker leest en dat de lay-out, met een goed doordachte kleurenroute door het boek, daar ook zeker aan bijdraagt.” De digitale omgeving, waaraan Moniek en Anouk in hun kerstvakantie werkten, biedt straks ruimte voor aanvullende lesstof, zoals video’s, vacatureteksten en casussen die aansluiten op de actualiteit.

Nieuw curriculum

De uitgave wordt nu alleen bij Saxion gebruikt, waarbij hij breed ingezet wordt in de academie, legt Anouk uit: “Onze studenten zijn in kwartiel twee met het boek gestart en gaan het straks in het vierde kwartiel opnieuw gebruiken. Ook komt het straks weer terug in het tweede jaar van de opleiding Finance & Control. Het boek loopt mee in de nieuwe curriculumontwikkelingen waar we bij de academie Financiën Economie & Management al enkele jaren intensief aan werken. Het sluit er naadloos op aan.”

Andere hogescholen

De maand februari staat in het teken van evaluatie: hoe ervaren studenten en docenten het boek? Vervolgens gebruiken Moniek en Anouk maart en april om de publicatie te herschrijven tot een tweede druk, die begin mei bij de uitgever moet liggen. “Dan kunnen ook andere hogescholen zien wat het boek inhoudt, waarna ze kunnen beslissen om het in september of een volgend studiejaar te gaan gebruiken,” zegt Anouk. “Wie nieuwsgierig is, kan de eerste druk alvast bij de uitgever bestellen. Het gonst bij andere hogescholen ook al dat het boek er straks in een tweede druk aankomt. Omdat we in de digitale omgeving ook aandacht besteden aan activerende werkvormen en de achterliggende didactische aanpak, hopen we andere hogescholen een zo concreet mogelijke methode aan te reiken, waarmee ze goed en vrijwel direct van start kunnen.”

Handtekening

Die goede start heeft het boek binnen Saxion gehad, vertellen de auteurs trots: “We horen dat studenten en collega’s enthousiast zijn over de inhoud en lay-out. Dat hebben we alvast bereikt.” De eerste fan meldde zich ook al, na één van haar lessen, grapt Anouk tenslotte: “Of ik als auteur mijn handtekening in zijn exemplaar wilde zetten.” Dat was een leuk moment. Natuurlijk moest ik daar om lachen, maar hij méénde het. Dus tekende ik.” Moniek: “Anouk, dat krijgt natuurlijk pas écht waarde, als mijn handtekening er naast staat, dat begrijp je toch wel hè?”