De ondergrond van Nederland is een beladen onderwerp. Of het nu gaat om aardgaswinning in Groningen, ondergrondse opslag van CO2 in Barendrecht of winning van schaliegas, steeds ontstaat spanning tussen nationale ambities, technische en economische mogelijkheden, lokale bestuurders en bewoners.
...spanning tussen nationale ambities, technische en economische mogelijkheden, lokale bestuurders en bewoners.
Ruimtelijke afwegingsprocessen raken in impasses, controverse en weerstand groeien. Bodem en ondergrond bieden ook kansen, onder meer voor de opslag en winning van energie en het realiseren van ondergrondse infrastructuur. Maar ze staan ook onder druk, bijvoorbeeld door klimaatverandering, winning van grondstoffen, verontreinigingen en aantasting van ecologische en archeologische waarden. Kortom: het omgaan met bodem en ondergrond vraagt om zorgvuldigheid en regie, om het verbinden van belangen en om het zoeken naar nieuwe, duurzame, ontwikkelingsmogelijkheden.

Doel
Het lectoraat Bodem en Ondergrond richt zich op het verbeteren van de rol van bodem en ondergrond in ruimtelijke afwegings- en besluitvormingsprocessen en een duurzame ontwikkeling van bodem en ondergrond. Als lector draagt Geert Roovers ook bij aan het onderwijs hierover.
Het lectoraat kijkt naar de wijze waarop de genoemde zorgvuldigheid en regie vorm kunnen worden gegeven, en op welke wijze een duurzame ontwikkeling van bodem en ondergrond bij ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk is. Het lectoraat kijkt daarbij naar governance en sturing, afwegings- en besluitvormingsprocessen, het gebruik van data en techniek en het betrekken van stakeholders. Het zoekt aansluiting op lopende nationale en internationale onderzoeksprogramma’s en ontwikkelt in nauwe samenspraak met het werkveld een autonome onderzoekslijn met een accent op een duurzame ontwikkeling van bodem en ondergrond en de positie daarvan in ruimtelijke processen.
Het lectoraat vertaalt nieuwe wetenschappelijke inzichten naar praktisch toepasbare wekwijzen en onderwijsmodules, die (onder meer) via het Kennis- en Onderwijscentrum Bodem en Ondergrond (KOBO) voor het Hoger Onderwijs beschikbaar komen. Geert Roovers heeft als lector de leiding over het KOBO.
Onderzoekslijnen
Ondergrond en omgeving
Bodem en ondergrond spelen een cruciale rol bij maatschappelijke opgaves. Hiervoor moeten bodem en ondergrond duurzaam zijn ingebed in hun omgeving en integraal worden meegewogen bij ruimtelijke keuzes. Wij ontwikkelen methoden en werkwijzen om de waarde van bodem, ondergrond en archeologie bij ruimtelijke ontwikkeling te verankeren en om duurzaam omgaan hiermee in een stedelijke omgeving mogelijk te maken.
Ondergrond en technologie
Nieuwe technologie, zogenaamde ‘key enabling technology’, kan ons helpen om bodem en ondergrond beter te begrijpen en te verbinden met ruimtelijke keuzes en bestuurlijke processen. Wij werken hierbij aan het meten, analyseren en gebruiken van data over bodem, grondwater, archeologie, bodemdaling met sensoren, artificial intelligence, analyse technologieën en het aansluitend ontwikkelen van handelingsperspectief daaruit voor betrokkenen. Wij werken hierin samen met diverse technologie-lectoraten van Saxion.
Archeologie
De archeologische waarde van de Nederlandse bodem is evident. Bescherming hiervan is wettelijk verankerd en de potentie ervan voor ruimtelijke ontwikkeling, educatie en cultuur is groot. Wij werken aan onderzoek om deze potentie in beeld te brengen en te verzilveren. Dit doen wij door het gebruik van nieuwe technologie, zogenaamde ‘key enabling technology’ en veldwerk in de praktijk. We ontwikkelen methoden en werkwijzen om de waarde ervan in ruimtelijke ontwikkeling te verankeren.

Interactieve infographic beantwoordt vragen over bodemdaling
- van der Merwe, M. (2021);
Een zoektocht naar cup marks op hunebedden - Roovers, G.J, Duijn. M. (2021); Interventions in the Subsoil in the Netherlands, Tension between Central Planning and Local Acceptance; In: Open Journal of Political Science
- Roovers, G.J., Nap, R., Rood, P. (2020), Ruimtelijke heroverweging van verontreinigde terreinen, in: Rooilijn, 27 november 2020
- Roovers, G.J. (2020), Afbouw nazorg: Is het glas halfvol of halfleeg? Aan u de keus, Bodem en Ondergrond 01 – oktober 2020
- Nap, R., Rood, P., Roovers, G.J. (2020), Afbouw van nazorg en IBC-locaties, Over het ontwikkelen van een gemeenschap die elkaar stimuleert, Bodem - oktober 2020
- Roovers, G.J. (2020), Covid en Bodem, een bestuurskundige parallel, Bodemnieuws - september 2020
- Roovers, G.J., Wienk R.H.B., Poll van der M. (2020), Ruimtelijke ontwikkeling bij ondergrondse ingrepen, Rooilijn, jg 53. Nr.1
- Roovers, G.J., Wienk R.H.B., Poll van der M. (2020), Naar een nieuw Twents productielandschap; ontwerpende zoektocht naar de verbinding tussen boven- en ondergrond, ROmagazine jg 37, pagina 34-37
- Roovers, G.J., (2019), Bodem in ruimtelijke processen vraagt om verankering, Bodem, nr. 6, 2019
- Roovers, G.J., Sicco-Smit, J., Jonkers, D. (2019), Omgevingsvisies verbinden boven- en ondergrond; Op weg naar een 3D ruimtelijke ordening, ROmagazine 03-2017 pagina 32-35
- Roovers, G.J. (2018), Zoutwinning in Twente - Beelden van mogelijke verbeteringen
- Roovers, G.J., Nap, R. (2018), Hoe komen wij tot afbouw van IBC-locaties, Bodem, nr. 6, 2018
- Roovers, G.J. (2016), Ondergrond 3.0: inspirerend, digitaal en adaptief, lectorale rede Bodem en Ondergrond
- Roovers, G.J. (2016), De ondergrond klopt op de deur, ROmagazine pagina 14-23 2016
- Archeologische ‘vondstjes’ zitten de woningbouw echt niet in de weg
- Bodemdaling: drijvend wonen of alles funderen?
- Opdracht aan ministerie en zoutwinners: verdien vertrouwen terug
- 'Ik wil weten wat er kunnen winnen door te denken vanuit kansen'
- 'Bewoners worden vooraf niet betrokken bij plannen gaswinning: “Het is een witte vlek in de Mijnbouwwet'
Nieuws van dit lectoraat
Team


Dr. Wilko van Zijverden MSc, MA
Hoofddocent/onderzoeker
06 12923651 w.k.vanzijverden@saxion.nl LinkedIn
