Het lectoraat Vernieuwingsonderwijs is in transitie. Met de komst van de nieuwe lector Symen van der Zee en een nieuwe, gezamenlijke en interdisciplinaire onderzoeksagenda speelt het lectoraat volop in op de ontwikkeling van de onderwijsprofessional van de toekomst. Benieuwd naar de ontwikkelingen? Houd dan deze website in de gaten.
Er was behoefte aan een praktijkrelevante wetenschappelijke beschouwing en een aanscherping van de onderwijsvisie. Ons streven is door middel van onderzoek de kwaliteit van het vernieuwingsonderwijs en de professionalisering van docenten te vergroten.
Het onderwijs staat voor grote uitdagingen. Laten we gezamenlijk doelbewust, doordacht en wetenschappelijk geïnformeerd werken aan het vormgeven van vernieuwend onderwijs.
Evenementen van dit lectoraat
Nieuws en columns over vernieuwingsonderwijs
Onderzoek op uw school
Ook u kunt uw onderzoeksvraag bij ons neerleggen. Wij voeren vervolgens toegepast onderzoek uit. Dit gebeurt onder leiding van de lector, samen met studenten, docenten én u als organisatie. Gezamenlijk werken we aan de kwaliteit van het onderwijs en de verdere professionalisering van de docenten. Neem contact op met het lectoraat voor meer informatie.
Concrete oplossingen
Het lectoraat vertaalt onderzoeksresultaten naar concrete oplossingen voor de beroepspraktijk. Onze intensieve samenwerking met de Nederlandse Dalton Vereniging en de daltonscholen is uitgebreid naar vernieuwingsscholen die aangesloten zijn bij de Nederlandse Jenaplan Verenging, de Freinet-beweging en de Vereniging Bijzondere Scholen.
Onderzoekslijnen
Onderwijseffectiviteit
In deze onderzoekslijn wordt onderzocht wat de cognitieve en niet-cognitieve opbrengsten zijn van vernieuwingsonderwijs. Het onderzoek bestaat uit drie projecten.
Leraren leren
Het onderzoek dat in deze lijn aan bod komt, richt zich enerzijds op de vraag hoe professionele ontwikkeling van leraren in de dagelijkse lespraktijk in kaart kan worden gebracht (en ze hierover kunnen worden geïnformeerd) en anderzijds op een tweetal aanpakken ter bevordering van de professionele ontwikkeling van leraren in het primair en voortgezet onderwijs.
Brede vorming
In deze onderzoekslijn gaan we in op de vraag hoe brede vorming kan worden begrepen en op welke manier het vernieuwingsonderwijs kan bijdragen aan het ondersteunen en stimuleren daarvan.
Zelfsturend leren
De hoeveelheid informatie en kennis groeit vandaag de dag in een veel sneller tempo dan ooit tevoren. Hierdoor is het primaire doel van leren verschoven van het kunnen herinneren en herhalen van informatie, naar het zelf effectief kunnen vinden en gebruiken ervan. Vanuit het perspectief van levenslang leren wordt het leren leren dan ook minstens zo belangrijk als het leren zelf.
Lees meer over zelfsturend leren >>
iSelf
iSelf is een aanpak voor het stimuleren van zelfsturend leren in het (basis)onderwijs. Deze aanpak is ontwikkeld in samenwerking met de Open Universiteit, onderwijsprofessionals van negen traditionele vernieuwingsscholen en het lectoraat Vernieuwingsonderwijs. Met de aanpak krijgen leraren handvaten om het zelfsturend leren van leerlingen te vergroten. Daarbij staan drie pijlers centraal: expliciete instructie van leerstrategieën, integratie van deze instructie in de reguliere lessen en differentiatie.
Gezamenlijk werken we aan de kwaliteit van het onderwijs en de verdere professionalisering van de docenten.
Onderzoeksgroepen
De Nederlandse Montessori Onderzoeksgroep (NMO) is voor iedereen die meer wil weten over montessori en onderzoek of die gewoon nieuwsgierig is naar de bijeenkomsten. In de onderzoeksgroep zitten leerkrachten, directies, bestuurders, opleiders en onderzoekers. Iedereen is welkom, onze enige voorwaarde is dat je passie hebt voor montessorionderwijs.
The deep understanding of Montessori Education must come from research and studies developed in the context of the contemporary world.
In het Dalton Café delen we ontwikkelingen in het po en vo, waarbij onderzoek en praktijkervaringen centraal staan. We houden onwikkelingen in onderwijsland tegen het licht en we delen onze dromen over fantastisch onderwijs.
Onderwijs
Mastercourse Vernieuwingsonderwijs
De course Vernieuwingsonderwijs is de enige opleiding op masterniveau in Nederland waarin je een jaar lang je kennis van (traditioneel) vernieuwingsonderwijs vergroot en deze in de praktijk brengt.
Minors
Sinds 2015 heeft het lectoraat een verdiepende minor Focus op dalton. Daarnaast bieden we de minor montessori aan die zich behalve op de Saxion-pabostudent, ook op de grote groep studenten die in Nederland in het 3e of 4e jaar van een pabo zitten.
Afstudeeronderzoek
Naast het doen van praktijkgericht onderzoek voor, en in samenwerking met, vernieuwingsscholen wil het lectoraat ook een sterke bijdrage leveren aan de professionalisering van leraren die werkzaam (willen) zijn in het vernieuwingsonderwijs. Dat doen we op een aantal manieren. Zo begeleiden we bijvoorbeeld stageonderzoek dat binnen een van de vier onderzoekslijnen van het lectoraat in het kader van een bachelor en/of masterstudie kan worden uitgevoerd.
Kijk onder boeken om de, door het lectoraat geschreven, naslagwerken te downloaden of bestellen. Onder bronnen staan artikelen, boeken, rapporten en andere documenten die interessant zijn voor onderzoek van vernieuwingsonderwijs.
-
Perspectieven op Dalton
In Perspectieven op Dalton laten acht daltonopleiders de lezer kennismaken met hun persoonlijke visie op daltononderwijs. Het doel ervan is om met deze acht uitgewerkte voorbeelden leraren(teams) te helpen bij het formuleren van eigen perspectieven. Daltononderwijs vraagt immers van leraren om antwoorden te kunnen geven op de vraag waartoe je kinderen op een daltonschool opvoedt en onderwijst en waarom je de dingen in je daltonschool doet zoals je ze doet. Lees verder >> -
iSelf - Aanpak voor het bevorderen van zelfsturend leren door leraren
In dit handboek wordt de didactiek van iSelf besproken en wordt beschreven hoe basisschoolleerkrachten elkaar kunnen begeleiden en trainen in het bevorderen van zelfsturend leren aan de hand van iSelf. De didactiek van iSelf houdt in dat je als leraar tijdens de les aandacht besteedt aan: (1) expliciete instructie van zelfsturend leren, (2) integratie van de lesstof en (3) aansluiten op het individu. Om je te ondersteunen je deze didactiek meer eigen te maken, is het van belang dat leerkrachten (zoals collega's binnen een school) samen leren omgaan met kennis over zelfsturend leren en inzichten zelf toepassen in de eigen les. In dit handboek wordt dan ook besproken hoe collega's elkaar kunnen coachen en ondersteunen bij het toepassen van de pijlers uit iSelf.
Lees de recensie van Wouter Groot - directeur bestuurder in het primair onderwijs bij de Schoolvereniging voor Neutraal Bijzonder Onderwijs Casimir te Gouda voor DaltonVisie hier.
Meer informatie over het boek >> -
Expeditie Dalton
Expeditie Dalton is het eerste boek over daltononderwijs voor kinderen. Als je daarover van alles wil weten, dan is dit boek precies iets voor jou! Het is ook slim om dit boek te lezen als je zelf nieuw bent op een daltonschool en je precies wilt weten wat je daar te wachten staat. En lijkt het je wat om op jouw daltonschool in de leerlingenraad te gaan zitten? Dan moet je dit boek echt lezen! Lees verder >> - Eigenaarschap, Meedenken en Omdenken
In dit boek rapporteren we over het belang en de betekenis van visitatie in het daltononderwijs. Het doel van ons onderzoek is tweeledig. Ten eerste willen we zicht krijgen op de mate waarin de kernwaarden in het visitatiekader betekenisvol en van belang zijn bij visitaties van daltonscholen. M.a.w. hebben we onderzocht hoe de kernwaarden in het visitatiekader worden gewaardeerd door degenen die het gebruiken. Ten tweede willen we nagaan in hoeverre visitaties kwaliteitsverbetering en -borging in het daltononderwijs bevorderen en welke aspecten van de visitatie daaraan bijdragen. - Dalton LEF
Een leraar wordt een daltonleraar en een school een daltonschool als er gewerkt wordt vanuit een daltonvisie. En je bent een goede daltonleraar en een goede daltonschool als die eigen daltonvisie op een effectieve en efficiënte manier wordt gerealiseerd. Dalton: L E F ondersteunt teams, individuele leraren en pedagogisch medewerker zich bewust te worden van de eigen daltonvisie en helpt om die eigen visie door te ontwikkelen. Het boek biedt ook praktische ideeën om een onderwijspraktijk te realiseren die gestoeld is op zo’n daltonvisie. Lees verder >> - Dalton Plan: oorsprong en theorie van het daltononderwijs
Met bijna vierhonderd scholen is het daltononderwijs de omvangrijkste vernieuwings richting in Nederland. De oorsprong is Amerikaans: het Dalton Plan van Helen Parkhurst uit het begin van de twintigste eeuw. Hoe zagen de praktijken de theorie van Dalton Plan eruit? Lees verder >> - Samenwerken in het daltononderwijs: geschiedenis, praktijk en onderzoek
Dit boek geeft een goed en helder overzicht van de historische ontwikkeling en de huidige praktijk van samenwerkend leren in het daltononderwijs. Tevens wordt de stand van zaken in het onderwijsonderzoek naar samenwerkend leren belicht. Lees verder >> - Helen Parkhurst: grondlegster van het daltononderwijs
Drs. René Berends is werkzaam aan de pabo van Saxion in Deventer. Hij is daltonopleider en doet, als lid van de kenniskring van het daltonlectoraat, onderzoek naar daltononderwijs. Er is in Nederland een toenemende belangstelling voor het gedachtegoed van het daltononderwijs. Lees verder >> - Reflectie in het daltononderwijs - Geschiedenis, praktijk en onderzoek
In het onderwijs wordt in toenemende mate belang gehecht aan reflectie. Veelal gebeurt dit in het kader van een beweging in het onderwijs richting meer leerlinggericht onderwijs, waarbij leren door ervaren in plaats van leren door directe instructie centraal staat. Lees verder >> - Dalton Plan: origins and theory of Dalton education
Apart from John Dewey, no American educational reformer has been as internationally successful and influential as Helen Parkhurst, the founder of Dalton education. In the 1920s and 1930s, Dalton education was spread throughout the world. Read more >> - Daltononderwijs in Nederland - De geschiedenis vanaf 1924
Onder leiding van professor Philip Kohnstamm onderzoekt een onderwijscommissie van de Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen in 1924 het daltononderwijs in Engeland. De commissieleden doen enthousiast verslag over de brede persoonsontwikkeling die de onderzochte scholen voorstaan. Lees verder >> - De effectiviteit van daltononderwijs - proefschrift van Symen van der Zee
Zorgen over de effectiviteit van vernieuwend onderwijs gelden niet voor daltononderwijs. - It's about time - lectorale rede Patrick Sins
In deze lectorale rede beargumenteert Patrick Sins dat inzicht in de relatie tussen tijd en leren noodzakelijk is om het leren van leerlingen te begrijpen en te beïnvloeden. Zo stelt hij dat effectief onderwijs direct afhankelijk is van de tijd die wordt besteed aan doelgericht leren en de tijd die nodig is om te leren. Aan de hand van een model laat hij zien dat het in acht nemen van tijd verschillen in lesopbrengsten kan verklaren. Bovendien wordt het meten van verschillen tussen leerlingen makkelijker. Het is dus hoog tijd om te reflecteren op het belang van tijd. - Group Problem Solving as Citizenship Education
We verzamelen artikelen, boeken, rapporten en andere documenten die interessant zijn voor onderzoek van vernieuwingsonderwijs. In deze rubriek stellen we die bronnen vervolgens beschikbaar.
Parkhurst
Op het ogenblik bestaat de verzameling uit teksten van Parkhurst, interviews van Parkhurst met kinderen, boeken waar Parkhurst op steunde, boeken en artikelen over daltononderwijs, boeken en artikelen over vernieuwingsonderwijs eind negentiende, begin twintigste eeuw. Een aantal bronnen hebben we al kunnen bewerken en beschikbaar gesteld.
Onderzoek
Praktijk
- saxion.nl/daltondeventer | Informatie over diverse daltonopleidingen van de pabo van Saxion: DaltonDeventer.
- LinkedIn | De LinkedIn groep van het lectoraat daltononderwijs en onderwijsvernieuwing
- jenaplanspecialist.nl | Jenaplanspecialist Jaap Meijer (kenniskringlid)
- SLO.nl | Website SLO
Vereniging
- Dalton.nl. Website van de Nederlandse Dalton Vereniging
- Daltonvisie.nl. Tijdschrift DaltonVisie
- Jenaplan.nl. Website van de Nederlandse Jenaplan Vereniging
- Freinet.nl. Website van de Freinet Beweging
- Vbs.nl. Website van de Vereniging Bijzondere Scholen
Uitgeverij
saxiondalton.nl | De website van Saxion Dalton University Press, de uitgever van het lectoraat.
Internationaal
Vernieuwingsonderwijs
Website van SOVO: het samenwerkingsverband van organisaties voor vernieuwingsonderwijs.
Overig
Website van LOOK (Wetenschappelijk Centrum Leraren Onderzoek)
LOOK is er voor de professionele ontwikkeling van leraren. Onze kernactiviteit is het doen van praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek naar de professionele ontwikkeling van, voor en door leraren. Dat gebeurt in onderzoeksprojecten in samenspraak met scholen en leraren: co-creatie. Hiermee slaan we een brug tussen onderwijsonderzoek en de praktijk.
Kenniscentrum OnderwijsInnovatie: de website van het kenniscentrum waarvan ons lectoraat deel uit maakt.
Filmpje 100 jaar montessori. De Nederlandse Montessori Vereniging bestaat in 2017 honderd jaar. Ter ere van deze verjaardag is er een film gemaakt over montessori-opvoeding en -onderwijs anno nu. Bekijk hier het filmpje.
Het Team
